فرارو- احمد قوام یکی از مهم ترین چهره های سیاسی در تاریخ معاصر ایران است. فعالیت های سیاسی قوام از دوره مظفرالدین شاه شروع، و تا حکومت محمدرضا پهلوی ادامه داشت.

به گزارش فرارو، قوام در دی ماه سال 1252 متولد شد. او که در خانواده ای اشرافی متولد شده بود، در ادامه به یکی از مهم ترین سیاستمداران ایران بدل گشت و اقدامات بسیار مهم و حیاتی ای را در کارنامه خود ثبت کرد.

احمد قوام، برادر کوچک تر وثوق الدوله بود. او که در خانواده ای اشرافی متولد شده بود، در همان روزگار کودکی پدرش را از دست داد. تحصیلاتش را به شکل خصوصی دنبال کرد و به سبب خط خوبی که داشت، در همان روزگار جوانی وارد دربار مظفرالدین شاه شد. سیاست با قوام زاده شده بود و او بدون اینکه متوجه باشد، به ناگاه خودش را در جمع سیاستمداران نامی روزگار دید.

در روزگار حکومت مظفرالدین شاه، قوام به عنوان واسطه ای مابین مشروطه خواهان و دربار فعالیت می کرد. همین مسئله باعث شد تا هم در بین مشروطه خواهان و هم در دربار حکومت مرکزی، از محبوبیت بالایی برخوردار باشد. قوام کسی بود که در ادامه فرمان مشروطیت را نوشت.

پس از مرگ مظفرالدین شاه، به اروپا رفت و در آنجا به تحصیل در رشته حقوق پرداخت. در ادامه به ایران بازگشت و فعالیت های سیاسی اش را از سر گرفت. در دوران نخست وزیری افرادی ازقبیل مستوفی الممالک و صمصام السلطنه، احمد قوام بارها در حوزه های مختلفی به وزارت رسید و درنهایت در سال 1296 به عنوان فرماندار خراسان و سیستان و بلوچستان راهی خراسان شد. با یه قدرت رسیدن سیدضیاالدین طباطبایی، قوام دستگیر شد و رهسپار زندان گشت. بااین حال خیلی زود و درحالی که همچنان در زندان به سرمی برد، به فرمان احمدشاه از زندان آزاد، و به عنوان نخست وزیر ایران انتخاب شد.

در دوران نخست وزیری با شورش هایی که در جای جای ایران به راه افتاده بود مقابله کرد. جنبش جنگل را شکست داد و ازطرفی در مقابل شورش حاج باباخان اردبیلی، ایستادگی نمود و پیروز شد. در ادامه قوام با دسیسه انگلیسی ها و البته هم رای نبودن مجلس با وی از نخست وزیری استعفا کرد و برای مدتی از سیاست فاصله گرفت.

در سال 1301، قوام بار دیگر نخست وزیر ایران شد. در این دوران بود که تنش هایی مابین رضاخان و احمد قوام به وجود آمد. پس از کودتای 1299، رضاخان سودای به قدرت رسیدن را در سر می پروراند. بااین وجود این اتفاق نیفتاده بود و رضاخان که درواقع وزیر جنگ دولت قوام بود، در این دوره به یکی از چهره های اصلی در سیاست ایران بدل شده بود. قوام امتیاز نفت شمال را به آمریکایی ها داد و همین مسئله باعث شد تا با توطئه انگلیسی ها روبه رو بشود. با بالا گرفتن تنش ها بین رضاخان و احمد قوام و همچنین ناراضی بودن نمایندگان از قوام به دلیل واگذاری نفت شمال به آمریکا، قوام بار دیگر استعفا کرد.

در ادامه به عنوان نماینده تهران به مجلس رفت. در همین حیص وبیص بود که به جرم توطئه برای به قتل رساندن رضاخان، دستگیر و روانه زندان شد. با وساطت احمدشاه، قوام از زندان آزاد و به خارج از ایران تبعید گشت. بااین حال با سر کار آمدن حکومت پهلوی، رضاشاه، قوام را عفو کرد و اجازه بازگشت او به ایران را صادر کرد؛ البته با این شرط که قوام از هرگونه فعالیت سیاسی در ایران دست بکشد.

روزگار قوام در دوران رضاشاه چندان دلپسند نبود. بااین حال، بین سال های 1320 و 1321، با تبعید رضاشاه و جانشینی فرزند وی، قوام بار دیگر به سِمَت نخست وزیری رسید. در این روزگار، قوای روس از شمال و قوای انگلیس از جنوب، ایران را تحت سیطره خود درآورده بودند. ناآرامی های به وجود آمده در اثر فقر ناشی از جنگ و تعدادی از مشکلات دیگری که در آن روزگار وجود داشتند، قوام را مجاب ساخت تا بار دیگر از نخست وزیری استعفا بدهد.

با اتمام جنگ جهانی دوم در سال 1324، انگلیس و آمریکا مطابق با قراردادی که داشتند ایران را تخلیه کردند. بااین حال، نیروهای شوروی قصد ترک کردن ایران را نداشتند. در همین روزگار بود که حزب دموکرات آذربایجان، با تحریک استالین و شوروی، دست به اقدامات تجزیه طلبانه زدند.

در ادامه آمریکا و انگلیس، شوروی را برای خروج از خاک ایران تحت فشار قرار دادند. حکومت شوروی که خروج از ایران را اجتناب ناپذیر می دانست، شرط خروج از ایران را به دست گرفتن حق نفت شمال ایران دانست. احمد قوام در مذاکره ای با استالین، از وی خواست تا ابتدا نیروهایش را از ایران خارج کرده تا در ادامه خواسته شوروی از ایران در مجلس تایید بشود. با خروج نیروهای استالین از ایران، سیدجعفر پیشه وری و قاضی محمد که از سران تجزیه طلبان بودند، مجبور به مذاکره با حکومت مرکزی شدند.

دراین بین، حاج علی رزم آرا به دستور محمدرضا پهلوی به آذربایجان رفت و دست تجزیه طلبان را از ایران کوتاه کرد. قوام، بار دیگر در سال 1326 به مجلس رفت و برای اقامه دولت جدیدش رای خواست. بااین حال آرا مجلس با قوام مخالف بودند و او شانس نخست وزیری مجدد را از دست داد؛ بسیاری معتقدند که قوام به عمد دست از نخست وزیری کشیده بود تا به این سبب، وعده ای را که به روس ها داده بود اجابت نکند.