هوش مصنوعی آرام آرام جای خود را در حوزه هایی باز می کند که تا همین چند سال پیش کاملا انسانی به نظر می رسیدند. یکی از این حوزه ها، اجرای قوانین راهنمایی و رانندگی است. یونان با راه اندازی یک طرح آزمایشی، نشان داده که نظارت دیجیتال می تواند هم سریع تر باشد و هم بی رحم تر. نتیجه اولیه این طرح، آماری است که هم مسئولان را شگفت زده و هم رانندگان را نگران کرده است.

در جریان اجرای آزمایشی این سامانه در هشت نقطه از شهر آتن، تنها طی چهار روز نزدیک به 2500 تخلف جدی ثبت شد. عددی که به خوبی نشان می دهد فاصله میان قوانین روی کاغذ و رفتار واقعی رانندگان، چندان هم کم نیست. البته منتقدان این طرح می گویند اگر قرار باشد همه خطاهای کوچک و بزرگ ثبت شود، حتی قانونمندترین رانندگان هم در آمار متخلفان قرار می گیرند.

این سامانه های هوشمند صرفا به دنبال رانندگان تندرو نیستند. دوربین های مجهز به هوش مصنوعی برای شناسایی طیف وسیعی از تخلفات آموزش دیده اند؛ از نبستن کمربند ایمنی گرفته تا استفاده از تلفن همراه پشت فرمان و حتی ورود غیرمجاز به خطوط اضطراری یا ویژه.

وقتی تخلفی تشخیص داده می شود، سیستم به طور خودکار یک ویدیو و تصویر ثابت همراه با برچسب زمانی ثبت می کند. این داده ها رمزگذاری می شوند تا امکان دست کاری در آن ها وجود نداشته باشد و به عنوان مدرک قانونی مورد استفاده قرار گیرند.

در این مدل جدید، خبری از توقف خودرو کنار خیابان یا بحث با مامور راهنمایی و رانندگی نیست. متخلفان پیامک، ایمیل یا اعلان رسمی در پرتال دولتی دریافت می کنند و می توانند همان جا جریمه را پرداخت کنند. امکان اعتراض وجود دارد، اما وقتی تصویر و ویدیو با جزییات کامل ثبت شده باشد، فضای زیادی برای چانه زنی باقی نمی ماند.

مقامات یونانی اعلام کرده اند که تنها یک دوربین نصب شده در خیابان سینگرو ، بزرگراه اصلی میان آتن و بندر پیرئاس، در همین بازه کوتاه بیش از هزار تخلف را ثبت کرده است. به بیان دیگر، نیمی از کل تخلفات طرح آزمایشی تنها در یک نقطه اتفاق افتاده؛ آماری که توجه ها را به الگوهای رفتاری رانندگان جلب کرده است.

عدد و رقم جریمه ها هم کم اهمیت نیست. نبستن کمربند ایمنی یا استفاده از تلفن همراه، 350 یورو جریمه دارد و سرعت غیرمجاز بسته به شدت تخلف می تواند بین 150 تا 750 یورو هزینه روی دست راننده بگذارد. با این حساب، یک دوربین فعال می تواند در عرض چند روز صدها هزار یورو جریمه ثبت کند؛ رقمی که هم خاصیت بازدارندگی دارد و هم منبع درآمد قابل توجهی برای دولت محسوب می شود.

در حال حاضر، این سیستم تنها در هشت نقطه فعال است، اما برنامه دولت یونان بسیار گسترده تر از این حرف هاست. هدف نهایی، نصب حدود 2000 دوربین ثابت در سراسر کشور و 500 واحد سیار است. واحدهای سیار قرار است روی اتوبوس های عمومی نصب شوند تا استفاده غیرمجاز خودروها از خطوط ویژه را زیر نظر بگیرند.

یونان در این مسیر تنها نیست. از بریتانیا و آلمان گرفته تا استرالیا، چین، ژاپن و ایالات متحده، دوربین های هوش مصنوعی به سرعت در حال تبدیل شدن به بخشی ثابت از زیرساخت های شهری هستند. به نظر می رسد آینده جاده ها، آینده ای است که در آن تخلف ها کمتر دیده می شوند، اما بیشتر ثبت می شوند؛ زیر نگاه بی وقفه چشم های دیجیتال.