در روزهای اخیر، بحث استیضاح وزرا در مجلس شورای اسلامی شدت گرفت و برخی نمایندگان با لحنی تند از شروع برخوردهای سخت گیرانه سخن گفتند.

به گزارش اقتصادنیوز، اما سوال اصلی اینجاست که آیا این اقدامات، صرفا به منظور ترمیم کابینه و پاسخ به چالش های اقتصادی کشور، مثل تلاطم های بازار، صورت می گیرد، یا انگیزه های سیاسی پنهانی در پس این استیضاح ها نهفته است؟

سیدمحمود میرلوحی؛ معاون پارلمانی وزارت کشور در دولت اصلاحات و فعال سیاسی اصلاح طلب، در گفتگویی به این پرسش پاسخ داده که آیا این اقدامات در راستای منافع عمومی است یا افراد بیشتر به دنبال تغییرات در عرصه قدرت هستند؟

به گفته میرلوحی، برای پاسخ به این پرسش، باید واقعیت های انتخابات مجلس و ریاست جمهوری، به ویژه میزان مشارکت و نکات کلیدی آن را تحلیل کرد تا دریابیم این مجلس در چه وضعیت و با چه میزانی از مشارکت شکل گرفته است. او تاکید دارد که طیف منتقدان دولت در تلاش هستند تا پزشکیان را به آخر خط برسانند.

مشروح گفتگوی سیدمحمود میرلوحی فعال سیاسی را بخوانید.

در روزهای اخیر موضوع استیضاح وزرا در مجلس مطرح شده و بنا بر روایت ها برخی از وزرای اقتصادی در صف استیضاح هستند. پرسش این است که آیا این اقدامات واقعا با هدف ترمیم کابینه و در واکنش به تلاطم های بازار صورت گرفته، یا انگیزه های سیاسی در پس این استیضاح ها وجود دارد؟

برای پاسخ به این پرسش، باید واقعیت های انتخابات مجلس و ریاست جمهوری، به ویژه شرایط مشارکت و نکات کلیدی آن را تحلیل کرد تا دریابیم این مجلس در چه وضعیت و با چه میزانی از مشارکت شکل گرفته است. مسئله تایید صلاحیت و پیروزی پزشکیان امروز این سؤال جدی را ایجاد کرده است که آیا حضور ایشان نشان دهنده یک تغییر و تحول راهبردی و استراتژیک در حاکمیت بوده یا صرفا یک تحول تاکتیکی رخ داده است؟

برخی تحلیل گران معتقدند با توجه به پیام معنادار مشارکت در مرحله دوم انتخابات، به ویژه در کلان شهرها، حاکمیت تصمیمی راهبردی برای گشایش مسیر تحول اتخاذ کرد. توجه داشته باشید که اکنون 75 درصد جمعیت کشور شهرنشین و 45 درصد کلان شهرنشین هستند و وقتی در شهرهایی نظیر تهران، اصفهان، مشهد، تبریز، شیراز و اهواز و… میزان مشارکت به 10درصد می رسد، پیام بسیار عجیبی دارد.

چه دست های پشت پرده ای اجازه نمی دهند پزشکیان کار کند؟

اما زمانی که حاکمیت میزان مشارکت را مشاهده کرد، به فکر تغییر و تحول افتاد و این تغییر را در باز کردن راه در همان میزان محدود دید. بدین معنا که هدف اصلی، تنها افزایش مشارکت بود، اما پس از آن، بخشی از سیستم تمایل داشت که به وضعیت اولیه و تنظیمات کارخانه بازگردد؛ یعنی تغییرات تنها به منظور بالا بردن سطح مشارکت صورت گرفت و نه به عنوان یک تحول اساسی که به تغییرات ساختاری و بنیادی منجر شود.

زمانی که دولت هم تشکیل شد، اگرچه آقای پزشکیان در انتخاب کابینه با گله مندی های زیادی از سوی همراهان و رأی دهندگان خود مواجه شد، چرا که آن ها انتظارات بیشتری برای تغییر و تحولات در کشور داشتند، اما سکوت کردند و به همین میزان تغییر رضایت دادند. مجلس هم رای اعتماد کامل به تمامی وزرا داد و این فرضیه را تقویت کرد که تصمیمی ریشه دار است، چرا که پیش از این، معمولاً یک یا دو نفر از وزرا موفق به کسب رأی اعتماد نمی شدند.

این هم نشانه ای بود از احتمال رخ دادن تغییرات، اما متاسفانه می توان گفت در شرایط فعلی، این موضوع برای برخی ایجاد تردید می کند که انگار این شرایط تاکتیکی بوده است و با توجه به اینکه اجازه نمی دهند پزشیکیان برنامه های خود را اجرا کند، این سوال مطرح می شود که چه دست هایی پشت پرده است.

به نوعی آن فضای تعاملی و همراهی ظاهری، جای خود را به تهدید و استیضاح داده است؟ این تغییر رویکرد مربوط به کل مجلس است یا طیف خاصی؟

متأسفانه شرایط فعلی میان برخی ناظران تردید ایجاد کرده است که گویا تغییر، صرفا تاکتیکی بوده است، آقای پزشکیان در دوران انتخابات قول های بسیار محدودی داد و مدام تاکید می کرد که سیاست های ابلاغی و برنامه های موجود را دنبال خواهد کرد. با این حال، حتی در موضوعاتی مانند فیلترینگ که وعده صریح ایشان بود، همچنان شاهدیم که اجازه اقدام داده نمی شود.

این نکته بسیار جای تامل دارد که وقتی رییس جمهور و سران قوا بر موضوعی به توافق می رسند، چه دست هایی در نهادهایی مانند شورای عالی فضای مجازی تلاش می کنند تا در فعالیت های رییس جمهور مانع تراشی کنند. در شرایطی که این نهادها باید از هماهنگی و همکاری با ارکان دیگر کشور حمایت کنند، این نوع اقدامات تنها موجب تداخل و تضعیف روند تصمیم گیری می شود.

اکنون که بحث استیضاح مطرح است، مجلس خود را مدعی نمایندگی مردم می داند. هرچند ما هیچ گاه قصد نادیده گرفتن درصدهای مشارکت در انتخابات مجلس را نداریم، اما پرسش اینجاست که آیا رییس جمهور که با رای مستقیم مردم به مسئولیت خود برگزیده شده آقایان نباید راه را برای رییس جمهور باز کنند.

یعنی شما معتقدید که دغدغه های معیشتی و تورم، که به طور مستقیم بر زندگی مردم تاثیر می گذارد، اولویت اصلی نمایندگان در طرح استیضاح ها نیست؟ و اینکه تمرکز نمایندگان بیشتر بر مسائل سیاسی و شخصی است تا مشکلات اقتصادی؟

در این خصوص دو بحث وجود دارد. اگر این تهدیدها در حد همراهی با افکار عمومی و فشارهای ناشی از تورم 50 درصدی و تلاطم های ارزی باشد، ایرادی ندارد و نوعی همراهی با مردم تلقی می شود. اما اگر هدف این باشد که دوباره به سراغ وزرای مؤثر و غیرپایداری چی بروند، ماجرا متفاوت است.

اخبار واصله نشان می دهد که جریان هایی نظیر جبهه پایداری اهداف خاص خود را دنبال می کنند. برای نمونه، دیدید که در مجلس چه شعارهایی علیه آقای همتی می دادند؛ آیا با آن شعارها مسئله ارز و بانک ها حل شد؟ بنده به عنوان کسی که در مجلس فعالیت کرده ام، تعبیری دارم که می گویم امضاهای پای استیضاح و سؤال، مانند قارچ رشد می کنند اما مانند بنزین می پرند و تبخیر می شوند چرا که متأسفانه معاملات پشت صحنه در این میان نقش تعیین کننده ای دارند.

این معاملات پشت صحنه که به آن اشاره کردید و معمولا در قالب فشارهای سیاسی انجام می شود، چقدر در تصمیم گیری های کلان کشور و تخصیص منابع تأثیرگذار هستند؟ چگونه می توان این روندها را شفاف تر کرد تا مردم از پشت پرده ی تصمیمات گرفته شده آگاه شوند و مشخص شود که این رویکردها چه تأثیری بر روند توسعه و رفاه عمومی دارند؟

باید روشن شود که پشت این استیضاح ها چیست؛ آیا دغدغه مردم است یا جبهه پایداری به دنبال موضوعاتی همچون عفاف و حجاب و باج گیری سیاسی است؟ اگر هدف حل ناترازی ها و کنترل تورم باشد، بسیار هم عالی است، اما اخبار حاکی از آن است که برخی به دنبال فشار بر آقای پزشکیان جهت حفظ یا انتصاب مدیرانی هستند که در دوره خالص سازی تحمیل شده بودند.

آن ها می خواهند ثابت کنند که هیچ تغییری رخ نداده و قدرت، فارغ از رأی مردم، همچنان باید در دست آن ها باشد و به تفکراتی مشابه آقای پزشکیان اجازه تأثیرگذاری ندهند. بنابراین، نمی توان به این استیضاح ها با نگاه مثبت نگریست و تصور کرد که صادقانه و به قصد حل مسائل کشور هستند. با توجه به ساختار و پیشینه این مجلس و رفتاری که با دولت دارند، نمی توان به این روند خوش بین بود.

پیش بینی شما از نتیجه نهایی این اختلاف ها چیست؟ اگر کار استیضاح به صحن علنی مجلس بکشد، آیا احتمال برکناری وزرا وجود دارد یا نمایندگان بیشتر به دنبال فشار آوردن برای تغییر رویکردها و سیاست ها خواهند بود؟

پیش بینی بنده این است که اگر وزیری به صحن استیضاح برود، با توجه به فضای فعلی، نمایندگان به برکناری او رای خواهند داد. اما این اقدام هیچ نتیجه مثبتی برای جامعه نخواهد داشت. تنها پیام این حرکت برای مردم این است که می خواهند آقای پزشکیان را به آخر خط برسانند.

برخی گمانه زنی ها فراتر رفته و حتی از احتمال سوال از رییس جمهور سخن می گویند. آیا مجلس به این سمت حرکت خواهد کرد یا این که این موضوع صرفاً یک گمانه سیاسی است که مطرح شده؟

این جریان نشان داده است که اساسا برای رقبای خود که اکثریت جامعه هستند، حقوقی قائل نیست و اعتقادی به جایگاه اکثریت ندارد. بنابراین، بعید نیست که حتی رییس جمهور را هم مورد سین جیم و فشار قرار دهند.

نکته جالب اینجاست که اگر این آقایان واقعا به دنبال حل مسائل جدی کشور هستند، چرا سراغ نفوذهای اخیر نمی روند؟ آن ها فقط به سراغ سه یا چهار وزیر اقتصادی می روند و هیچ گاه از وزرای سابق هم بازخواست نکردند. لذا برآورد بنده این است که این استیضاح ها یک صورت دارد و یک سیرت ؛ صورت آن ادعای معیشت و تورم است، اما سیرت و باطن آن، این پیام است که کشور مال ماست و نباید هیچ تغییری در رویه ها رخ در واقع، جبهه پایداری و هم فکرانشان به دنبال تثبیت این نگاه هستند.