شهرام ناظری، خواننده مشهور کشورمان در دانشگاه سلجوق ترکیه در سخنانی گفته است: مسئولین و دولتمردهای ما به مشاهیر و عرفای ما خیلی علاقه مند نبودند. هیچ گاه هیچ کدامشان نخواستند یک بار بیایند مولانا را ببینند. یا اصلا راه دور است؛ همان در خود ایران، شاید بزرگترین عرفای کره زمین و عالم بشریت در خاک خودمان ایران خوابیده اند، مثل بایزید بسطامی، مثل ابوالحسن خرقانی و مثل عطار در نیشابور. هیچ دولتمردی و هیچ مسئولی تا کنون علاقه ای نشان نداده که به این بزرگان عرفان و علم سری بزند. خوشبختانه به نظر من ما باید از ترک ها، دولت و مردم ترکیه تشکر کنیم که واقعا مولانا را در دل خودشان پرورش دادند و مکتب مولانا را حداقل نگه داشتند. اگر مولانا در ایران بود این هم از بین رفته بود. مطمئن باشید!

به گزارش ایسنا، در پی منتشر شدن این سخنرانی، میلاد عظیمی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر ادبیات در واکنش به این حرف های شهرام ناظری با عنوان اگر مولانا در ایران بود، مکتبش از بین رفته بود؟ْ! نوشته است: آقای شهرام ناظری، هنرمند نامور کشورمان که در آثارشان توجه ویژه ای به اشعار مولانا جلال الدین دارند، سخنی گفته اند که عجیب و درخور تأمل است: خوشبختانه به نظر من ما باید از ترک ها و دولت ترکیه و مردم ترکیه تشکر کنیم که واقعا مولانا را در دل خودشون پرورش دادند و مکتب مولانا رو حداقل نگه داشتند. اگر مولانا ایران بود اینم از بین رفته بود. مطمئن باشید!

در نگاه نخست با خود گفتم شاید این سخن چون در یکی از دانشگاه های ترکیه گفته شده، از باب تعارف و مراعات میزبان بوده باشد. سپس به ذهنم رسید که شاید حاصل خشم و سرخوردگی ایشان از وضعیت امروز ایران باشد.

اما وقتی پای ترکیه در میان است ــ کشوری که در این حوزه بی تردید رقیب فرهنگی ایران است و فرهنگ را آگاهانه ابزار سیاست می داند ــ دیگر نمی توان به سادگی از کنار چنین داوری ای گذشت.

نمی دانم مراد آقای ناظری از نگه داشتن مکتب مولانا دقیقاً چیست و چه باید کرد تا این مکتب زنده بماند؛ اما می دانم با وجود خدمات ارزشمند و شایستهٔ احترام پژوهشگران ترک به مولاناپژوهی، اگر از استاد نیکلسون بگذریم، درخشان ترین و بنیادین ترین تحقیقات در این حوزه، به قلم پژوهشگران معاصر ایرانی رقم خورده است.

آیا آقای ناظری با آثار بدیع الزمان فروزانفر، جلال همایی، عبدالحسین زرین کوب، محمدعلی موحد و محمدرضا شفیعی کدکنی آشنا هستند؟ افزون بر این ، در سال های اخیر نیز پژوهش های عمیق، دقیق و به روز در ایران انجام شده که از نظر روش و محتوا، تکامل یافته و معتبر است.

از سوی دیگر، مولانا در ایران، تنها در کتابخانه ها زنده نیست؛ او در میان مردم زنده است. موسیقی سنتی و مدرن ایرانی پر است از تأثیرات مولانا؛ نمایش های تئاتر و اجراهای صحنه ای با الهام از میراث او برگزار می شوند؛ کلاس های مثنوی خوانی در سراسر ایران و فضای مجازی برقرار است و مردم مثنوی می خوانند و می آموزند. صفحات اجتماعی نیز پر است از بیت های مولانا که زبان دل مردم است؛ گزیده هایی از آثار مولانا و شمس و شرح های مثنوی و برگردان مثنوی به نثر ساده در دسترس همگان قرار دارد؛ حتی برای کودکان و نوجوانان نیز کتابهایی سودمند و بدیع تهیه شده که مدخلی برای آشنایی آنان با جهان مولاناست.

اگر این ها نشانهٔ زنده بودن مکتب مولانا نیست، پس چه نشانه ای می تواند باشد؟ تبدیل آرامگاه مولانا به یک جاذبهٔ گردشگری تنها نشانهٔ زنده بودن مکتب مولانا نیست؛ نشانهٔ واقعی، فهم، پژوهش، آموختن و آموزاندن و حضور ذهن و زبان او در زندگی فرهنگی مردم است.

مولانا به بشریت تعلق دارد اما هم زبانان او نیز دست طلب از دامن آن زمزمه نگسلانیده اند. آقای ناظری عزیز! نفی حکمت مکن از بهر دل عامی چند...

همچنین علی اصغر سیدآبادی، نویسنده و روزنامه نگار در واکنش به این موضوع نوشته است: سخنان شهرام ناظری احتمالا حاصل زیاده روی در سپاس گویی از میزبانش باشد، وگرنه مولوی در ایران زنده است و آشنایی ناظری نیز با مولوی و آن چه مکتب مولوی می خواند، مدیون پژوهش های مولوی پژوهان ایرانی از بدیع الزمان فروزانفر گرفته تا شفیعی کدکنی و محمدعلی موحد و …. است.

موسیقی ایرانی هم از گذشته های دور که سنت سماع در خراسان رونق داشته تا دوره صفوی و دوره قاجار و تا روزگار ما پیوندی نزدیک با شعرهای مولوی داشته و دارد.

البته در ترکیه و از جمله دانشگاه سلجوق هم که ناظری سخنرانی کرده، درباره مولوی پژوهش کرده اند، اما بیش تر زاویه گردشگری اش اهمیت دارد.

جلسات مثنوی خوانی مردمی در شهرهای مختلف ایران پررونق است و بعید می دانم در چنین گستره ای در جای دیگری به مولوی توجه شده باشد.

بزرگانی از اهل فکر و فرهنگ در ایران کارگاه مولوی خوانی و شرح مثنوی و … دارند.

گفتن چنین سخنانی -حتی اگر درست باشد که نیست - بویژه در ترکیه، ناپسند است.

تازه مگر حافظ و سعدی و خیام و عطار و فردوسی و بایزید و خرقانی در ایران از یاد رفته اند که مولوی از یاد برود؟

اگر می خواهیم چیزی هم بار حکومت کنیم، درست بار کنیم.

امید طبیب زاده، مدرس دانشگاه و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم نوشته است: نمی دانم به جناب استاد شهرام ناظری چه بگویم؟ بگویم چون دوست دشمن است شکایت کجا بریم؟ ، یا خدایی نکرده بگویم چون پیر شدی حافظ از میکده بیرون شو ! استاد عزیز، مولوی را شما حفظ کردید که در آن گل صدبرگ مردانه فریاد زدی:

چه دانستم که این سودا مرا زین سان کند مجنون

دلم را دوزخی سازد دو چشمم را کند جیحون

چه دانستم که سیلابی مرا ناگاه برباید

چو کشتی ام دراندازد میان قُلْزُم پرخون

زند موجی بر آن کشتی که تخته تخته بشکافد

که هر تخته فروریزد ز گردش های گوناگون

نهنگی هم برآرد سر، خورد آن آب دریا را

چنان دریای بی پایان ، شود بی آب چون هامون

شکافد نیز آن هامون ، نهنگ بحرفرسا را

کشد در قعر ناگاهان به دست قهر چون قارون

چو این تبدیل ها آمد نه هامون ماند و نه دریا

چه دانم من دگر چون شد که چون غرق است در بی چون

چه دانم های بسیار است لیکن من نمی دانم

که خوردم از دهان بندی در آن دریا کفی افیون

حالا می فرمایی اگر مولانا ایران بود اینم از بین رفته بود ؟ یعنی چه چیز از بین رفته بود؟ گل صدبرگ؟ یا این همه شرح و تصحیح و تفسیر که از مولوی در فارسی هست؟ نکند حافظ و سعدی و خاقانی را هم ترکیه حفظ کرده، کشوری که حتی خط و فرهنگ قدیم خودش را هم نابخردانه در پای بازی کثیف سیاست به باد داد؟ آیا مولوی خشت و گل است؟ یا شعر است؟ بعد بفرمایید ببینم این شعر به کدام زبان زنده است؟ شما آوازت را به چه زبانی خواندی و مولوی را زنده کردی؟ این چه حرفی است آخر! شما دلخوری قبول، یعنی اصلاً کی دلخور نیست!؟ اما به جان همان مولانا که کار را خراب تر از آنچه هست نکن!