وزارت برق عراق اعلام کرد که ایران به طور کامل صادرات گاز به این کشور را متوقف کرده است؛ اقدامی که به از کار افتادن بخش بزرگی از شبکه برق عراق انجامیده و بین 4 هزار تا 4 هزار و 500 مگاوات از ظرفیت تولید برق این کشور را از مدار خارج کرده است.

به گزارش یورونیوز، این توقف ناگهانی که تهران آن را به شرایط نامساعد نسبت داده، به بحران مزمن برق در عراق دامن زده و بار دیگر وابستگی شدید این کشور به همسایه شرقی خود را که تحت تحریم های سخت آمریکا قرار دارد، برجسته کرده است. عراق بخش بزرگی از برقش را در نیروگاه های گازی تولید می کند.

این نیروگاه ها با گاز طبیعی کار می کنند و به همین دلیل قطع گاز مشکلاتی در تامین برق برای این کشور ایجاد می کند.

بر اساس بیانیه رسمی وزارت برق عراق، ایران به طور کامل ارسال گاز به نیروگاه های این کشور را قطع کرده است. به گفته این وزارتخانه، این اقدام باعث کاهش 4 هزار تا 4 هزار و 500 مگاواتی ظرفیت شبکه برق ملی عراق شده و کمبودهای پیشین برق را تشدید کرده است.

ایران دلیل این اقدام را شرایط نامساعد عنوان کرده، اما هیچ توضیح فنی یا سیاسی مشخصی ارائه نداده است. این قطع صادرات در حالی رخ داده که چند ماه پیش، ایالات متحده معافیت تحریمی ای را که به عراق اجازه می داد هزینه واردات برق از ایران را پرداخت کند، لغو کرده بود.

ایران بین 35 تا 40 درصد از برق و گاز مورد نیاز عراق را تامین می کند و توقف این جریان، ضربه ای جدی به ثبات عراق و تامین خدمات پایه در این کشور محسوب می شود. زمان بندی این اقدام، گمانه زنی ها درباره فشار سیاسی و اقتصادی را تقویت کرده است؛ فشاری که می تواند به اجرای تحریم های آمریکا، تنش های منطقه ای یا اختلافات دوجانبه بر سر بدهی های پرداخت نشده مرتبط باشد.

این بحران بار دیگر ناکامی دولت های پیاپی عراق را در متنوع سازی منابع انرژی و ایجاد زیرساخت های مستقل تولید برق آشکار می کند؛ آن هم در کشوری که با وجود درآمدهای عظیم نفتی، همچنان به واردات انرژی وابسته مانده است. قطع برق گسترده، خطر ناآرامی های اجتماعی را به ویژه در دوره های اوج مصرف افزایش می دهد و می تواند شکنندگی ساختار سیاسی و اجتماعی عراق را تشدید کند.

عراق ممکن است با خاموشی های طولانی مدت روبه رو شود؛ وضعیتی که فعالیت های اقتصادی، خدمات درمانی و زندگی روزمره مردم را مختل می کند و می تواند اعتراض هایی مشابه تظاهرات گسترده برق در سال های 2019 تا 2021 را رقم بزند.

این بحران ممکن است بغداد را ناچار کند به دنبال تامین کنندگان جایگزین برود یا مذاکرات خود با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را تسریع کند؛ هرچند محدودیت های زیرساختی، راه حل های کوتاه مدت را دشوار کرده است.

برخی ناظران معتقدند ایران ممکن است از انرژی به عنوان اهرم فشار برای بازنگری در شرایط پرداخت یا برای ابراز نارضایتی از همسویی عراق با سیاست تحریمی آمریکا استفاده کند

در همین حال، تصمیم واشنگتن برای لغو معافیت تحریمی، عملا وابستگی انرژی عراق را به یک ابزار فشار سیاسی تبدیل کرده و نفوذ تهران بر ثبات داخلی بغداد را افزایش داده است.