شورای امنیت سازمان ملل با وجود مخالفت روسیه و چین، به درخواست تعدادی از اعضای غربی این شورا، فردا نشستی در مورد قطعنامه 2231 برگزار می کند؛ این در حالی است که پیشتر مسکو و پکن به همراه ایران با برگزاری این نشست و نیز گزارش دبیرکل مخالفت کرده بودند.

به گزارش ایرنا از مقر سازمان ملل، قرار است این نشست شورای امنیت، صبح سه شنبه به وقت محلی (نیویورک) برگزار شود و پیش بینی می شود شورای امنیت بار دیگر صحنه بروز اختلاف دیدگاه میان طرفین یعنی از سویی روسیه و چین و حامیان آن و از سوی دیگر، برخی اعضای غربی شورای امنیت باشد.

پیش بینی می شود نشست فردای شورای امنیت سازمان ملل همچنین فاقد خروجی مشخصی باشد.

قطعنامه 2231 شورای امنیت درباره برجام 18 اکتبر 2025 (25 مهرماه 1404) به پایان رسید و در حالی که ایران، روسیه و چین پایان رسمی این قطعنامه را به معنای خروج پرونده هسته ای ایران از دستور کار شورای امنیت می دانند، اما سه کشور اروپایی و آمریکا با تکیه بر تفسیر خود از مفاد برجام، مدعی احیای تحریم های سازمان ملل پس از رای شورای امنیت برای فعال سازی اسنپ بک هستند.

پیش از این، ساموئل ژبوگار سفیر و نماینده دائم اسلوونی در سازمان ملل متحد همزمان با آغاز ریاست کشورش بر شورای 15 عضوی شورای امنیت در آخرین ماه از سال میلادی 2025 به خبرنگاران در مقر سازمان ملل در نیویورک، گفت: شورای امنیت 13 دسامبر (22 آذرماه) گزارش دبیرکل سازمان ملل را در خصوص قطعنامه 2231 درباره ایران دریافت خواهد کرد.

دبیرخانه سازمان ملل در پی درخواست غربی ها از آنتونیو گوترش دبیرکل این نهاد بین المللی خواسته بود که گزارشی از ماه ژوئن تا اکتبر 2025 (خرداد تا مهر) درباره اجرای برجام و پیش از پایان آن ارائه کند که دبیرکل بیستمین گزارش خود را ارائه کرده است.

گوترش در تازه ترین گزارش خود آورده است: گزارش حاضر آخرین تحولات پیرامون اجرای قطعنامه 2231 (2015) از زمان انتشار نوزدهمین گزارش من (S/2025/397) مورخ 19 ژوئن 2025 را ارائه می دهد. گزارش کنونی مروری بر نامه هایی است که از کشورهای عضو در خصوص اجرای قطعنامه دریافت کرده ام. این گزارش همچنین خلاصه ای از آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) درباره فعالیت های راستی آزمایی و نظارت خود در ایران است.

در این گزارش دبیرکل سازمان ملل، ادعاهای سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه درباره فرایند اسنپ بک (مکانیسم پس گشت) مطرح شده و آمده است: چین، ایران و روسیه در نامه ای به تاریخ 18 اکتبر تأکید کردند که مطابق بند 8 قطعنامه 2231، تمامی مفاد این قطعنامه پس از 18 اکتبر 2025 خاتمه یافته و بررسی موضوع هسته ای ایران در شورای امنیت پایان یافته است.

رییس دوره ای شورای امنیت در سازمان ملل پیش از این به خبرنگاران گفته بود: در این خصوص گفت وگوهایی را با سفرا داشتیم، تعدادی معتقدند که قطعنامه 2231 دیگر وجود ندارد و برخی دیگر معتقدند که گزارشی در حال تهیه است و بنابراین نشستی درباره آن گزارش باید برگزار شود.

سفیر و نماینده دائم اسلوونی در سازمان ملل گفته بود که بنابراین احتمالا درخواستی برای بررسی این قطعنامه در ماه دسامبر (آذر و دی) ارائه خواهد شد که پس از ارائه درخواست درباره نشست تصمیم گیری خواهد شد.

بر اساس توافق هسته ای ایران موسوم به برجام و بند عملیاتی هشت قطعنامه 2231 شورای امنیت، تمامی مفاد آن پس از (روز انتقالی) 18 اکتبر 2025 (26 مهر 1404) خاتمه یافت و ایران، چین و روسیه پس از فرارسیدن این موعد انقضا، اعلام کردند که تمامی محدودیت های مرتبط با برنامه هسته ای ایران به پایان رسیده و مفاد قطعنامه های پیشین لغو شده است.

در پی جنگ 12 روزه اسراییل و آمریکا علیه ایران، تروییکای اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) با همراهی آمریکا 28 سپتامبر برابر با 6 مهر ماه مکانیسم پس گشت (اسنپ بک) را فعال کردند و در جهت احیای 6 قطعنامه لغو شده پیشین شورای امنیت تلاش کردند و مدعی هستند که این قطعنامه ها برقرار شده و این دوگانگی، شکاف و آشفتگی حقوقی تازه ای در برداشت های ارائه شده به شورای امنیت ایجاد کرده است.

اسراییل 23 خرداد ماه با نقض آشکار حقوق بین الملل و حاکمیت ملی جمهوری اسلامی ایران، مناطقی در تهران و برخی دیگر از شهرها از جمله تاسیسات هسته ای کشور را هدف حمله نظامی قرار داد و ایالات متحده آمریکا نیز بامداد یکشنبه (اول تیرماه) با حمله مستقیم به سایت های هسته ای فردو، نطنز و اصفهان، به جنگ علیه ایران پیوست.

در پی پاسخ نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به این حملات، سرانجام، سوم تیرماه رییس جمهور آمریکا توافق آتش بس میان ایران و اسراییل را اعلام کرد و جمهوری اسلامی ایران هم با بیان اینکه آغازگر جنگ نبوده است، تصریح کرد که اگر رژیم اسراییل تهاجم غیرقانونی خود را متوقف کند، ایران نیز قصدی برای ادامه پاسخ ندارد.

دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا درباره نقش واشنگتن در این حملات در 6 نوامبر 2025 (15 آبان 1404) در گفت وگو با خبرنگاران اعتراف کرد: حمله اول را [رژیم] اسراییل انجام داد. حمله خیلی، خیلی قدرتمندی بود. شخصاً فرماندهی اش را بر عهده داشتم. زمانی که [رژیم] اسراییل نخستین حمله را علیه ایران انجام داد، روز بزرگی برای اسراییل بود؛ چراکه آن حمله بیش از مجموع سایر حملات خسارت وارد کرد.

به گفته نمایندگی جمهوری اسلامی ایران، این اظهارات، دلیلی آشکار و انکارناپذیر بر مشارکت مستقیم، راهبری و مسوولیت فرماندهی ایالات متحده در طراحی، هدایت و تسهیل تجاوز نظامی غیرقانونی اسراییل است.

ایران در نامه ای به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل تصریح کرد: این تجاوزات جنایتکارانه که نقض فاحش و جدی بند 4 ماده 2 منشور ملل متحد، اصول آمره منع تهدید یا توسل به زور علیه دولت های مستقل و حقوق بین الملل بشردوستانه محسوب می شوند، منجر به تلفات متعدد غیرنظامیان، تخریب زیرساخت های غیرنظامی و وارد آمدن خسارات جدی به تأسیسات هسته ای صلح آمیز و تحت پادمان ایران شد.

شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز 29 آبان 1404 برابر با 20 نوامبر 2025، قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی (فرانسه، انگلیس و آلمان) با همراهی آمریکا را با 19 رای موافق، 12 رای ممتنع و 3 رای مخالف علیه برنامه هسته ای ایران به تصویب رساند و در این قعطنامه از ایران خواسته شده است تا مطابق پروتکل الحاقی عمل کند و اطلاعات کامل درباره وضعیت ذخایر اورانیوم غنی شده و تاسیسات تحت پادمان را در اختیار آژانس قرار دهد.