محسن اردکانی، مدیر عامل آب و فاضلاب استان تهران عنوان کرد: در حال حاضر در ششمین سال خشکسالی کشور به سر می بریم که تاکنون تنها 15 میلیمتر باران در استان تهران باریده است. این میزان تقریباً حدود 70 درصد نسبت به سال گذشته و 80 درصد نسبت به میانگین بلند مدت با کاهش مواجه بوده است. پیش بینی ها نشان می دهد که احتمالاً در هفته های آینده میزان بارش های استان تا حدودی جبران شود. اما این امر به آن معنا نیست که مردم و نهادها سیاست مدیریت مصرف را از برنامه های خود حذف کنند. زیرا بحران کم آبی در کشور هنوز به اتمام نرسیده و ادامه دارد.

به گزارش ایران، محسن اردکانی افزود: ما در شهر تهران 18 هزار کیلومتر شبکه انتقال و خطوط توزیع آب داریم که سالانه و به صورت مستمر عملیات نشت یابی و رفع نشت را در دستور کار خود قرار داده ایم. به طور مثال ظرف 8 ماهه گذشته 8 هزار و 500 کیلومتر از این شبکه را نشت یابی کرده ایم و 400 نقطه نشت شناسایی شده است که این میزان نشت در 250 کیلومتر از شبکه آبرسانی تهران قرار داشت. بعد از نشت یابی رفع نشت صورت گرفت و بازسازی های لازم نیز انجام شد.

وی تأکید کرد: در حال حاضر شرکت آب و فاضلاب، شهر تهران را در قالب 6 منطقه پوشش می دهد و ماهانه 800 کیلومتر از این مسیر انتقال آب بررسی و نشت یابی می شود. در واقع می توان گفت این کار جزو اقدامات و برنامه های مستمر شرکت های آب و فاضلاب در سراسر کشور از جمله شهر تهران است.

اردکانی اظهار کرد: 22 درصد از آب تهران جزو آب های به حساب نیامده است که 11 درصد از آن جزو تلفات فیزیکی (شامل اشتباه در قرائت کنتور انشعابات غیرمجاز) محسوب می شود. همچنین تقریباً 1.5 درصد آن نیز مربوط به تلفات اجتناب ناپذیر همچون حوادث، شست وشوی مخازن و… است. حدود 9.5 درصد هم تلفات واقعیه شهر تهران است در حالی که متوسط تلفات در کشورهای توسعه یافته حدود 8 درصد است بنابراین ما 1.5 درصد نسبت به تلفات فیزیکی در کشورهای توسعه یافته فاصله داریم. در این راستا نیز در دستور کار خود داریم که سالانه طبق برنامه بتوانیم بین 0.5 تا یک درصد آن را کاهش دهیم تا به میزان متوسط جهانی برسیم.

وی تصریح کرد: سال گذشته ما در طول یک سال 7 هزار و 500 کیلومتر نشت یابی کرده بودیم. اما به علت مدیریت تنش و مدیریت بحران آبی که در آن قرار گرفته ایم قطره چکانی دنبال آب های تلف شده هستیم به طوری که امسال در طول هشت ماه 8 هزار کیلومتر نشتی یابی و رفع نشت کرده ایم.

ار دکانی عنوان کرد: در مدیریت مصرف آب با سه مؤلفه روبه رو هستیم. یک مؤلفه قانون است که باید قانونگذار اجازه دهد قیمت واقعی آب از مشترکان پر مصرف دریافت شود. زیرا هنوز بین قیمت تمام شده و قیمتی که ما آب را در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهیم فاصله زیادی وجود دارد. در حالی که اگر به مشترکانی که بیشتر از الگو مصرف دارند آب گران تری بدهیم آن ها در مصرف خود صرفه جویی می کنند. در واقع با چنین اقدامی وضعیت بازدارندگی در هدررفت ایجاد خواهیم کرد.

وی افزود: یکی دیگر از اقداماتی که مشترکان می توانند انجام دهند استفاده از ابزار و لوازم کاهنده است. به طوری که بررسی ها نشان داده مشترکانی که از این لوازم استفاده می کنند حدوداً 30 درصد کاهش در مصرف آب دارند.

یکی دیگر از موارد مربوط به فرهنگ سازی است. اما یکی از اقدامات مهم در کنترل و مدیریت مصرف آب که باید انجام شود استفاده از کنتور هوشمند است که در این زمینه با توجه به قانون برنامه هفتم توسعه امسال نیز 3 هزار دستگاه کنتور را برای انشعابات بالای یک اینچ و بدمصرف هایی که بالای دو برابر الگو آب مصرف می کنند را در دستور کار داریم و آن ها را نصب خواهیم کرد. در این خصوص محدودیت هایی وجود داشت که خوشبختانه با دستگاه های متولی آن ها نیز رفع شدند.

اردکانی تأکید کرد: به هر حال با وجود اقداماتی که در بخش های مختلف انجام می دهیم باید فرهنگ مدیریت مصرف توسط مصرف کننده نیز همچنان رعایت شود تا بحران خشکسالی به درستی مدیریت شود. از همین رو از مردم عزیز و شریف استان تهران بویژه شهر تهران کمال تشکر و امتنان را به جا می آورم چرا که ظرف هشت ماهه گذشته 100 میلیون متر مکعب آب کمتر از مدت زمان مشابه سال گذشته مصرف کردند.

اگر شهروندان مدیرت مصرف نداشتند ما در پایان شهریور ماه سه یا چهار سد را از دست می دادیم. اما خوشبختانه با همراهی مردم و خدمتگزاری مسئولین توانستیم این 100 میلیون متر مکعب را کمتر در شبکه توزیع عرضه کنیم و همین امر موجب یک پایداری در شبکه شد که در نهایت چالش بزرگی در شهر تهران به وجود نیامد و از این بابت هم از مردم تشکر می کنیم.

مدیر عامل آب و فاضلاب استان تهران در خصوص اقدامات کلیدی انجام شده در حوزه های مدیریت تأمین، توزیع و مصرف آب شرب گفت: از مهم ترین اقدامات صورت گرفته مربوط می توان به حفر چاه و تجهیز چاه جدید، احیا و بهسازی و مهندسی مجدد 900 حلقه از چاه های موجود، افزایش توان استحصال از منابع آب زیرزمینی حدود 16 هزار لیتر بر ثانیه، اجرای خط دوم انتقال آب از سد طالقان به تهران به ظرفیت 5 هزار لیتر بر ثانیه و تکمیل و بهره برداری از مخازن آب به ظرفیت 270 هزار متر مکعب اشاره کرد.

عیسی بزرگ زاده، سخنگوی صنعت آب کشور، گفت: سرانه الگوی مصرف آب در یک ماه گذشته از 15 هزار و 600 لیتر به 13 هزار لیتر رسیده که یکی از دلایل اصلی آن همکاری مشترکان در مصرف بهینه آب است. از سوی دیگر، همکاری مردم در زمینه کاهش مصرف باید همچنان ادامه یابد و نباید تصور شود که بارش های اخیر توانسته اند مشکل کم آبی را به طور کامل برطرف کنند. بارش هایی که رخ داده اتفاق بسیار مثبتی بوده است.

در مناطق جنوبی کشور بارش های خوبی داشته ایم، به طوری که در چندین نقطه تا 200 میلیمتر بارش ثبت شده است. همچنین استان های هرمزگان، کرمان، فارس و برخی نواحی جنوبی نیز تحت تأثیر این بارش ها قرار گرفته اند و به طور مشخص در استان هایی همچون هرمزگان، کرمان و بوشهر بارش های خوبی رخ داده است.

اکنون از نظر متوسط بارش، کشور به وضعیت نرمال نزدیک شده اما مردم باید توجه داشته باشند که در تهران بارش ها 77 درصد، در البرز 70 درصد، در قزوین 69 درصد و در استان های سمنان، اردبیل، یزد، خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، مرکزی و همدان بین 54 تا 62 درصد نسبت به گذشته کاهش داشته است. همچنین در سیستان و بلوچستان بارش ها بین 30 تا 50 درصد کمتر از قبل بوده است. بنابراین، این بارش ها مشکل را حل نکرده اند.

در برخی نقاط مانند بندرعباس و بخش هایی از استان فارس مشکل تا حدی برطرف شده اما معنایش این نیست که مشکل کم آبی در سطح کشور حل شده است، زیرا منابع آبی هر استان متعلق به همان استان است و ارتباطی با دیگر مناطق ندارد. حتی در یک استان ممکن است شهر الف و شهر ب شرایط متفاوتی داشته باشند. اکنون سدهای حوضه دریاچه ارومیه شامل 13 سد، 37 درصد کمتر از پارسال آب دارند. حجم آب دریاچه 87 درصد کاهش یافته است. سد چادگان 51 درصد و زاینده رود 47 درصد کمتر آب دارند. این نشان می دهد متوسط بارش ها واقعیت ها را بیان نمی کند، زیرا اثرگذاری آب محلی است و بارش یک استان تأثیری بر استان دیگر ندارد.

درصد پرشدگی سدهای تهران 9 درصد است و این خود مشکلاتی ایجاد کرده است. اگر سد طالقان را جدا کنیم، بقیه سدهای تهران فقط حدود 3.3 درصد پرشدگی دارند که بسیار کم است. درصد پرشدگی کل سدهای کشور حدود 33 درصد و حجم آب مخازن موجود نسبت به سال گذشته 24 درصد کاهش یافته است. اینها واقعیت هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

فیروز قاسم زاده، مدیرکل اطلاعات و داده های آب کشور، گفت: میزان بارش های کشور با سامانه اخیر به بالای 60 میلیمتر رسید که در واقع این میزان 4 درصد بیشتر از متوسط بلند مدت بوده است. این بارش ها عمدتاً متمرکز بر جنوب کشور بودند و استان های هرمزگان، فارس، کرمان و بوشهر بیشترین بارندگی ها را دریافت کرده اند. در مجموع تا الان 9 استان بالای نرمال هستند و دو استان در محدوده نرمال قرار دارند و 20 استان باقی مانده زیر نرمال هستند.

استان های تهران و البرز که سامانه های تأمین شرب تهران داخل استان قرار دارد، بیشترین کاهش بارندگی را در بین استان های کشور دارند. به طوری که بالای 70 درصد کاهش نسبت به بلندمدت 57ساله ثبت شده است.

بیشترین افزایش بارش مربوط به استان های هرمزگان، کرمان و خراسان جنوبی بوده که بیش از 100 درصد نسبت به بلندمدت 57ساله افزایش بارش داشته اند. از همین رو مجموع سدهای استان هرمزگان بیش از 300 میلیون مترمکعب ورودی داشته که سد استقلال میناب به عنوان مهم ترین سد این استان نزدیک به 180 میلیون متر مکعب ورودی آب داشته است.

استان فارس نزدیک به 90 میلیون متر مکعب و استان کرمان حدود 40 میلیون مترمکعب ورودی سدهایشان ورودی آب داشته اند که علت آن میزان بارش های اخیر بوده است. بخش عمده ای از بارندگی در مناطق فلات مرکزی و شرق کشور و ارتفاعات زاگرس به صورت برف بوده که انتظار می رود بعداً ذوب شود و به صورت روان آب وارد سدها یا آب های زیرزمینی شود.

اما به صورت کلی میزان ورودی سدها تا کنون همچنان منفی بوده است و در مجموع ورودی سدها 19 درصد کاهش را نشان می دهد که اثر خشکسالی همچنان وجود دارد. از سوی دیگر حجم مخازن سدها نیز تا کنون 34 درصد پر شده که نسبت به سال گذشته منفی است. در حالی که سال گذشته یک سال خشک بود، امسال هم نسبت به آن سال کاهش داریم.

این وضعیت نشان می دهد که بحث مدیریت مصرف باید همچنان جدی در دستور کار قرار گیرد و مشترکان در مصرف خود صرفه جویی کنند. اگر مدیریت مصرف نباشد سالی که از الان شاخص منفی دارد، می تواند به مراتب سخت تر از سال های گذشته باشد و با تنش های آبی متعددی نیز همراه شود.