وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، از 12 دسامبر سفر پنج روزه ای به خاورمیانه داشت و به امارات، عربستان سعودی و اردن سفر کرد.

اگرچه هدف رسمی این سفر گسترش روابط تجاری و انرژی عنوان شد، اما در عمل بخشی از تلاش چین برای تقویت نفوذ سیاسی و دیپلماتیک خود در منطقه، به ویژه در فضای پس از جنگ غزه، بود. چین که پیش تر با میانجی گری خود باعث نزدیکی عربستان و ایران شده بود، اکنون به دنبال ایفای نقشی فعال تر در تحولات سیاسی منطقه، از جمله مسئله فلسطین و آینده غزه است.

طبق اعلام المانیتور، در ابوظبی، وانگ با شیخ عبدالله بن زاید دیدار کرد و بر هماهنگی چین و امارات در نهادهای چندجانبه مانند بریکس، سازمان همکاری شانگهای و سازمان ملل تأکید داشت. دو طرف درباره گسترش همکاری های دوجانبه در حوزه سرمایه گذاری، نفت و گاز و همچنین وضعیت کلی خاورمیانه گفت وگو کردند.

وانگ از نقش امارات در حمایت از برگزاری اجلاس های چین اعراب و چین شورای همکاری خلیج فارس در سال 2026 استقبال کرد و خواستار پیشرفت در توافق تجارت آزاد چین GCC شد که مذاکرات آن نزدیک به 20 سال ادامه دارد.

در ریاض، وانگ با محمد بن سلمان دیدار کرد و چین را قابل اعتمادترین شریک عربستان در مسیر تنوع بخشی اقتصادی و توسعه بلندمدت معرفی نمود. او تأکید کرد که ثبات منطقه برای موفقیت برنامه های توسعه عربستان ضروری است و چین آماده ایفای نقش سازنده در این زمینه است. با توجه به حجم تجارت 107 میلیارد دلاری، چین بزرگ ترین شریک تجاری عربستان به شمار می رود.

وانگ همچنین در دیدار با فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان، از تداوم بهبود روابط عربستان و ایران استقبال کرد و حمایت چین از دستیابی به راه حلی عادلانه و جامع برای مسئله فلسطین را اعلام نمود.

او بر پایبندی به راه حل دوکشوری، قطعنامه های سازمان ملل و ابتکار صلح عربی تأکید کرد. در همین سفر، وانگ در نشست های مربوط به همکاری های فرهنگی، گردشگری و همچنین مذاکرات تجارت آزاد چین GCC شرکت داشت و خواستار تسریع در نهایی شدن این توافق شد.

در اَمان، گفت وگوهای وانگ با ملک عبدالله دوم و ایمن الصفدی عمدتاً بر بحران غزه متمرکز بود. وانگ تأکید کرد چین همواره از کشورهای کوچک و متوسط حمایت می کند و شریکی راهبردی و قابل اعتماد برای اردن باقی خواهد ماند.

او وضعیت کنونی منطقه را پیچیده و خطرناک توصیف کرد و مسئولیت کاهش تنش یا تشدید درگیری را متوجه همه طرف ها دانست. چین نقش اردن را به عنوان عامل ثبات منطقه و بازیگری فعال در مسئله فلسطین مهم ارزیابی کرد و مقامات اردنی نیز از رویکرد عادلانه و متوازن چین استقبال کردند.

تحلیلگران معتقدند انتخاب امارات، عربستان و اردن کاملاً حساب شده بوده است: عربستان شریک اصلی انرژی چین، امارات مرکز مالی و لجستیکی ابتکار کمربند و راه، و اردن کشوری با دیپلماسی متوازن و نفوذ سیاسی در بحران های منطقه ای است.

این سفر نشان دهنده تلاش چین برای تثبیت نقش خود به عنوان بازیگری ثبات بخش در آینده سیاسی خاورمیانه و به ویژه تحولات پس از جنگ غزه است.

از نظر اقتصادی، چین بزرگ ترین شریک تجاری شورای همکاری خلیج فارس است و در سال 2024 حجم مبادلات آن با کشورهای GCC به 299 میلیارد دلار رسید؛ رقمی که حتی از تجارت چین با آمریکا، اتحادیه اروپا و بریتانیا در مجموع بیشتر است.

این حضور اقتصادی گسترده به چین نفوذ سیاسی قابل توجهی داده و اعتماد کشورهای خلیج فارس را جلب کرده است، بدون آنکه از روش های تقابلی یا فشار سیاسی استفاده کند.

در مجموع، چین با تکیه بر دیپلماسی میانجی گرانه، بی طرفی سیاسی و همکاری اقتصادی تلاش می کند جایگاه خود را به عنوان یک بازیگر مؤثر و سازنده در خاورمیانه تقویت کند. اگر این رویکرد به کاهش تنش ها و آغاز گفت وگوهای سیاسی در منطقه منجر شود، نفوذ و اعتبار دیپلماتیک پکن فراتر از حوزه اقتصاد گسترش خواهد یافت.

منبع: جهان دیپلماسی