فرارو- مشکل بتوان سپهر سیاسی معاصر ایران را بدون در نظر گرفتن نام جواد طباطبایی برانداز کرد. طباطبایی از چهره های بسیار مهمی است که به نوعی تاریخ تفکر سیاسی ایران را متحول کرد.

به گزارش فرارو، جواد طباطبایی ازجمله متفکران ایرانی است که رنگ ولعاب جدیدی به چهره فلسفه و علوم سیاسی ایران داد. او را باید متفکری جریان ساز دانست که تاثیر شگفتی بر علوم انسانی در ایران نهاده است.

طباطبایی 23 آذر 1324 در تبریز دیده به جهان گشود. پدرش از بازاریان بنام تبریز بود. از همان روزگار کودکی میل بی پایانی به یادگیری داشت. به سبب پیشینه مذهبی ای که در خانواده اش بود، در ابتدا به حوزه علمیه رفت و پس از چندی مسیرش را تغییر داد. در همین دوران علاوه بر زبان فرانسه به زبان عربی نیز تسلط یافت.

پس از پایان تحصیلات ابتدایی، تبریز را به مقصد تهران ترک گفت و وارد دانشگاه تهران شد. پایان دوره کارشناسی حقوق برای طباطبایی مصادف بود با آشنایی توامان با تفکر شرقی و غربی. به همین سبب، در همان روزگار جوانی، اطلاعات جامعی در باب تغییر و تحولات تفکر در طول تاریخ در ایران و دیگر کشورهای جهان به دست آورد.

در ادامه به پاریس رفت و در دانشگاه سوربن به تحصیل پرداخت. حضور در فرانسه، تاثیر عمیقی بر تفکرات طباطبایی به جا گذاشت. در این دوره، با بسیاری از متفکرین مهم غرب آشنا شد و با تعدادی از آن ها دمخور بود. طباطبایی ازجمله روشنفکران ایرانی بود که علارغم دانش بی مانندی که در مورد علوم انسانی غرب داشت، چاره را در ایران می دید. او از شاگردانش و همچنین از دیگر روشنفکران زمانه می خواست تا به جای تاکید بیش از اندازه بر غرب، به تاریخ اندیشه در ایران نظر داشته باشد. به همین سبب، از منتقدان اصلی جریانات مارکسیستی در ایران به شمار می رفت.

طباطبایی اولین فردی بود که ایده ایرانشهری را به شکل آکادمیک مطرح کرد. او با نگاهی به ایران باستان، روح ایرانشهری را به عنوان نوعی از اندیشه ورزی ایرانی تبیین کرد. طباطبایی معتقد بود که تجدد در تاسیس است و نه در تقلید. او روح ایرانشهری را پدیده ای تکثرگرا می دانست و معتقد بود که همین روح، ایران را علارغم همه مشکلات تا به امروز برپا داشته است. طباطبایی خواهان خلق خوانشی جدید از ایران باستان برای خلق تجددی ایرانی بود. او معتقد بود که بدون درک چیستی ایران و بدون نگاه دقیق به تاریخ ایران نمی توان به تجدد دست یافت. سازوکار ایران باستان از نگاه طباطبایی یک ملت گرایی به تمام معنا بود که افراد فارغ از نژاد و دین و... در آن سهیم بوده و هستند.