کشف یک فسیل همیشه به معنای پایان یک راز نیست؛ گاهی آغاز پرسشی بزرگ تر است.

به گزارش همشهری آنلاین، اکنون پژوهش های تازه نشان می دهد فسیل پای 3.4 میلیون ساله ای که بیش از یک دهه پیش در آفریقا کشف شده بود، برخلاف تصور اولیه، متعلق به گونه لوسی نیست. این بازنگری علمی، نه تنها یکی از روایت های کلاسیک تکامل انسان را به چالش کشیده، بلکه شواهد تازه ای از هم زیستی چندگونه انسان تبار در یک منطقه و در یک بازه زمانی واحد ارائه می دهد؛ کشفی که می تواند نگاه ما به گذشته بسیار دور بشر را دگرگون کند.

ماجرا به سال 2009 بازمی گردد؛ زمانی که گروهی از دیرین انسان شناسان به سرپرستی یوهانس هایله سلاسی از دانشگاه ایالتی آریزونا، هشت قطعه استخوان پا را از رسوبات باستانی منطقه عفار ریفت در اتیوپی بیرون آوردند. این فسیل ها در محوطه ای به نام وُرانسو میله کشف شدند؛ منطقه ای که به دلیل غنای فسیلی، یکی از مهم ترین نقاط مطالعه تکامل انسان به شمار می رود.

این مجموعه استخوان که بعدها با نام پای بورتله شناخته شد، در سال 2012 به طور رسمی معرفی و توصیف شد. در آن زمان، بسیاری از پژوهشگران گمان می کردند این فسیل به گونه ای نزدیک به Australopithecus afarensis تعلق دارد؛ همان گونه ای که اسکلت مشهور لوسی به آن نسبت داده می شود.

اما شکل متفاوت استخوان ها، به ویژه در ناحیه شست پا، از همان ابتدا پرسش هایی را در ذهن دانشمندان ایجاد کرده بود؛ پرسش هایی که پاسخ آن ها بیش از یک دهه طول کشید.

اکنون با کشف فسیل های جدید و بررسی دوباره شواهد پیشین، پژوهشگران به این نتیجه رسیده اند که این پای باستانی متعلق به گونه لوسی نیست. تحلیل های تازه نشان می دهد ساختار پا ترکیبی غیرمنتظره از ویژگی های راه رفتن روی دو پا و توانایی حرکت روی درختان را دارد؛ ویژگی هایی که با الگوی حرکتی لوسی تفاوت قابل توجهی دارد.

این شواهد نشان می دهد پای بورتله به گونه ای دیگر از انسان تباران اولیه تعلق داشته؛ گونه ای که هم زمان با لوسی، در همان منطقه زندگی می کرده است.

یکی از مهم ترین پیام های این کشف آن است که تکامل انسان، مسیری خطی و ساده نبوده است. برخلاف تصور رایج که یک گونه به تدریج جایگزین گونه قبلی می شود، شواهد فسیلی جدید نشان می دهد چندین گونه انسان تبار می توانستند به طور هم زمان، در یک محیط مشترک زندگی کنند و هرکدام راهبرد حرکتی و زیستی متفاوتی داشته باشند.

این یافته، تصویر پیچیده تر و پویاتری از تکامل انسان ارائه می دهد؛ تصویری که در آن تنوع زیستی نقش مهمی در بقا و پیشرفت ایفا کرده است.

ساختار استخوان های پای بورتله نشان می دهد صاحب این پا احتمالاً هم قادر به راه رفتن روی زمین بوده و هم مهارت بالایی در بالارفتن از درختان داشته است. این ترکیب ویژگی ها می تواند نشان دهنده سازگاری با محیطی متنوع باشد؛ محیطی که هم دشت های باز و هم پوشش های جنگلی را در بر می گرفته است.

چنین سازگاری هایی نشان می دهد که انسان تباران اولیه، راه های متفاوتی برای بقا آزموده اند؛ راه هایی که همگی به انسان امروزی ختم نشده اند، اما هرکدام بخشی از داستان تکامل ما را روایت می کنند.

بازتعریف هویت این فسیل، فقط اصلاح یک اشتباه علمی نیست؛ بلکه گامی مهم در درک بهتر تنوع و پیچیدگی مسیر تکامل انسان است. این کشف به دانشمندان کمک می کند بفهمند چگونه ویژگی هایی مانند راه رفتن روی دو پا، به تدریج و در گونه های مختلف شکل گرفته است.

همچنین این یافته، اهمیت بازنگری مداوم در داده های علمی را یادآوری می کند؛ اینکه علم، حتی پس از سال ها، می تواند روایت های پذیرفته شده را دوباره به چالش بکشد.