در تالاب های لوگشوموسن نزدیک یارنا در جنوب شرقی استکهلم، اصطلاح سوئدی اینجا سگ دفن شده است به شکلی عجیب و حتی وهم آور، معنایی کاملاً واقعی پیدا کرده است. در جریان تحقیقات گسترده باستان شناسی مرتبط با ساخت خط آهن اوستلنکن، پژوهشگران بقایای حفظ شده ی یک سگ از عصر حجر را کشف کردند که آگاهانه روی بستر دریاچه قرار گرفته و همراه با یک خنجر استخوانی بسیار ظریف دفن شده بود.

این کشف به دوره نوسنگی پایانی، حوالی 3300 2600 پیش از میلاد، تعلق دارد و هم اکنون به عنوان یکی از خارق العاده ترین دفن های سگ در اروپای شمالی توصیف می شود.

بخش هایی از اسکلت سگ در تصویر دیده می شود

امروزه لوگشوموسن یک باتلاق خیس و پر از خزه است، اما 5000 سال پیش، دریاچه ای کم عمق با فعالیت انسانی در پیرامون آن وجود داشت. شواهد باستان شناسی نشان می دهند مردم سازه های ماهی گیری پیچیده ای در امتداد ساحل ساخته بودند؛ با موانع چوبی بافته شده و تله های ماهی که ماهی ها را مستقیم به سمت دام های سبدگونه هدایت می کردند. این یک چشم انداز مهندسی شده بود؛ به طور دقیق برنامه ریزی و نگهداری می شد و برای بقاء حیاتی بود. گور سگ نیز در همین دریاچه بود.

این حیوان در عمق حدود 1.5 متری و در فاصله ای حدود 30 تا 40 متر از آنچه زمانی ساحل دریاچه بوده، پیدا شد. باستان شناسان معتقدند سگ با پوست حیوانی پوشانده شده، با سنگ هایی سنگین شده و آگاهانه به داخل آب فرستاده شده است. جمجمه سگ خرد شده بود و این نشان دهنده عمل آگاهانه و نه مرگ تصادفی است.

کنار پنجه های سگ، خنجری به طول 25 سانتی متر از استخوان آهو یا گوزن قرمز قرار داشت. به دلیل شرایط کم اکسیژن تالاب، هم اسکلت و هم خنجر به طرز استثنایی حفظ شده اند. تیغه خنجر به قدری ظریف است که می توان آن را تقریباً با یک نمونه مدرن اشتباه گرفت.

خنجر استخوانیِ 5000 ساله که به طور استثنایی حفظ شده است

تحلیل ها نشان می دهد حیوان یک سگ نر بزرگ و قوی بوده که تقریباً 50 52 سانتی متر ارتفاع شانه داشته و بین سه تا شش سال سن داشته است. استخوان هایش نشان دهنده زندگی فعال اوست؛ احتمالاً همراه انسان ها حرکت می کرده، در شکار کمک می کرده، از کمپ ها محافظت می کرده یا نزدیک سازه های ماهی گیری کار می کرده است.

سگ ها در دوران سنگی در جوامع انسانی نقش مهمی داشتند، اما دفن کامل سگ ها نادر است. دفن سگی همراه یک شیء شبیه سلاح، حتی نادرتر است.

لینوس هاگبرگ، باستان شناس و رهبر پروژه می گوید: یافتن یک سگ دست نخورده از این دوره بسیار غیرمعمول است. اینکه سگ همراه یک خنجر استخوانی دفن شده باشد، این کشف را تقریباً بی همتا می کند.

چرا سگی همراه یک خنجر زیر دریاچه دفن شده است؟ باستان شناسان در نتیجه گیری قطعی محتاط هستند، اما شواهد به روشنی نشان دهنده یک عمل آیینی است. کشفیات مشابه، هرچند بسیار ناقص تر، در نقاط دیگر شمال اروپا ثبت شده است؛ به ویژه در تحقیقات مرتبط با تونل فه مارن بلت که در آن جمجمه سگ ها نزدیک سازه های ماهی گیری دفن شده بود. اما یک سگ کامل همراه با خنجر ظریف، لوگشوموسن را متمایز می کند.

خنجر خود یک ابزار روزمره نبوده است. ظرافت ساخت آن ارزش نمادینش را نشان می دهد که احتمالاً بیانگر جایگاه، محافظت یا نقش آیینی بوده است. قرار دادن خنجر همراه سگ نشان می دهد حیوان معنای ویژه ای داشته؛ شاید به عنوان همراه، نگهبان یا شرکت کننده در آیین هایی مرتبط با آب، ماهی گیری یا جهان ارواح.

در بسیاری از فرهنگ های ماقبل تاریخی، تالاب ها و دریاچه ها فضاهای مرزی دیده می شدند؛ مکان هایی که قربانی هایی به نیروهای فراتر از قلمروی انسانی پیشکش می شدند. ماهیت آگاهانه دفن هم از این ایده پشتیبانی می کند که سگ بخشی از چنین نظام اعتقادی بوده است.

مربع هایی به ابعاد 5×5 متر کاوش، بررسی و مستندسازی می شدند و سپس دوباره با خاک پر می شدند و پس از آن مربع جدیدی گشوده می شد

بازیابی این کشف کار ساده ای نبود. منطقه کاوش حدود 2500 متر مربع را پوشش می داد و به شبکه ای از مربع های پنج در پنج متر تقسیم شده بود. لایه های بالایی خزه کاملاً از آب اشباع شده بودند و حرکت بدون آماده سازی گسترده تقریباً غیرممکن بود.

برای دسترسی به محل، باستان شناسان حدود 200 تخته چوبی پهن کردند تا ماشین آلات سنگین را حمایت کنند. هر مربع اندکی پس از کاوش، پر از آب می شد و شش پمپ شبانه روزی کار می کردند. با وجود این چالش ها، کل منطقه با استفاده از فتوگرامتری مستندسازی شد و مدل های سه بعدی با وضوح بالا از هر کشف در موقعیت اصلی آن ایجاد شد.

مگنوس یوهانسون، مدیر پروژه می گوید: این محیط کار میدانی بسیار دشواری نیاز داشت، اما همکاری بین باستان شناسان و تیم های ساخت و ساز بسیار خوب عمل کرد.

سگ، خنجر و یافته های مرتبط اکنون به آزمایشگاه های حفاظت منتقل شده اند و تحلیل های بیشتری در جریان است. تاریخ گذاری رادیوکربنی، توالی یابی DNA و مطالعات ایزوتوپی به تعیین دقیق زمان زندگی سگ، رژیم غذایی و محل زندگی آن کمک خواهند کرد.

این پاسخ ها تنها داستان یک حیوان را نمی گویند؛ بلکه روشن می کنند مردمِ اطراف این دریاچه چگونه اقتصادشان را سازماندهی می کردند، حیوانات را چگونه می دیدند و آیین ها چگونه در زندگی روزمره تنیده شده بودند.

لوگشوموسن پیش از این به عنوان یک مکان مهم دوران سنگی شناخته می شد، اما با کشف سگی که همراه خنجر زیر دریاچه دفن شده است، به چیزی بیش از آن تبدیل شده: پنجره ای نادر به دنیای عاطفی و نمادین اسکاندیناوی ماقبل تاریخی.