فرارو- ربکا هاینریشس، تحلیلگر ارشد سیاست امنیتی و دفاعی موسسه هادسون

به نقل از نشریه فارن افرز، راهبرد امنیت ملی 2025 دولت ترامپ از همان آغاز، خلافِ انتظار حرکت می کند و قواعد آشنای واشنگتن را به چالش می کشد. در حالت معمول، این گونه اسناد با معرفی دشمنان شروع می شوند، تهدیدها را ردیف می کنند و نسخه پاسخ را می نویسند؛ نقشه راهی برای این که آمریکا و متحدانش در برابر رقبا چگونه صف آرایی کنند. اما این بار، متن به طرزی غیرمنتظره جهت را عوض می کند: لحنش در برابر رقبا نرم تر از معمول است، اما وقتی نوبت به دوستان به خصوص اروپا می رسد بی ملاحظه تر و صریح تر سخن می گوید.

در متنِ راهبرد، اروپا دیگر آن شریکِ خط مقدم نیست؛ قاره ای است که به شکلی بی رحمانه بازنمایی می شود: جایی که برخی سیاست های داخلی اش، به تعبیر سند، دموکراسی را زخمی می کند و حتی خطر محو تمدنی را بالا می برد. در همان حال، نام هایی که معمولاً در اسناد آمریکایی ستون تهدید را می سازند چین، روسیه، ایران و کره شمالی به طرزی معنادار کم رنگ می شوند و سهم اندکی از متن می گیرند. همین عدم توازنِ آشکار کافی بود تا بخش بزرگی از جریان سنتی سیاست خارجی آمریکا هم زمان خشمگین و مضطرب شود؛ زیرا در پسِ این لحن و این گزینش، بیش از هر چیز، هراس از تغییر جهتِ آمریکا در معماری ائتلاف ها دیده می شود.

اما اگر از تیترهای پر سر و صدا فاصله بگیریم، تصویر به این سادگی ها نیست. این راهبرد که به احتمال زیاد از دلِ چند قلم و چند مصالحه درون دولتی بیرون آمده است برخلاف برداشت های فوری، الزاماً بیانیه ترک اروپا یا عقب نشینی از جهان نیست. نه به چین چراغ سبزی برای توسعه طلبی نشان می دهد و نه علامت روشنی می فرستد که واشینگتن می خواهد از بخش بزرگی از جهان کنار بکشد. حتی برعکس، می گوید آمریکا هنوز با متحدان تاریخی اش منافع مشترکِ جهانی دارد و می خواهد دامنه علایق جغرافیایی اش را هم وسیع تر کند.

برای متحدان آمریکا، آنچه در نهایت می ماند نه جنجال های پیرامونی سند، بلکه پیام عملیِ آن است. پیام، شفاف تر از هر تیتر و حاشیه ای است: همکاری نظامی با شرکا باید افزایش پیدا کند؛ بازدارندگی هسته ایِ گسترده آمریکا باید تقویت شود و خود را با شرایط جدید تطبیق دهد؛ دفاع متعارفِ متحدان باید دوباره جان بگیرد؛ و حضورِ پیشروی نیروهای آمریکا در نقاط حساس همچنان باید حفظ شود.

با همه اینها، راهبرد 2025 یک خلأ بنیادین دارد؛ خلأیی که منتقدانش نیز دقیقاً روی همان دست می گذارند: سند از نام گذاری و صورت بندی صریحِ تهدید اصلی طفره می رود. راهبرد 2017 ترامپ بی پرده می گفت چین و روسیه قدرت و نفوذ آمریکا را به چالش می کشند؛ و ایران و کره شمالی را رژیم هایی معرفی می کرد که برای بی ثبات سازی، تهدید متحدان و سرکوب داخلی اراده دارند. اما نسخه 2025، حتی در شرایطی که توان نظامی همین بازیگران رشد کرده و همکاری میان آن ها افزایش یافته است، تقریباً سکوت اختیار می کند. این سکوت، وقتی معنایی سنگین تر پیدا می کند که می بینیم نامِ کره شمالی حتی یک بار هم در متن نمی آید؛ غیبتی کم سابقه برای یک سند راهبردی؛ و از آن جنس غیبت هایی که می تواند هزینه ساز شود.

اما سند، به جای آن که تیرهای اصلی اش را به سمت رقبا بگیرد، بخش بزرگی از خشم خود را روی اروپا خالی می کند. در متن آمده است که دولت های اروپایی آزادی بیان را فرسوده می کنند، رشد اقتصادی را خفه می کنند و خارجی های غربال نشده ای را می پذیرند که نه جذب می شوند و نه همگون. بخش قابل توجهی از این تصویر، بی پایه نیست؛ مشکل آنجاست که آوردن این گزاره ها در یک سند رسمی، عملاً برای دشمنان مشترکِ واشینگتن و اروپا مهمات تولید می کند و هم زمان، دست اروپا را برای پرداختن به همین مشکلات می بندد و مسیر اصلاح را دشوارتر می سازد.

تناقض ماجرا این است که بسیاری از سیاستمداران اروپایی، در سطحی عمیق، با انتقادهای ترامپ هم نظرند و تلاش می کنند کشورشان را به تغییر مسیر وادار کنند. اما همان طور که یک دیپلمات اروپایی به من گفت، همین محکومیت های تند و علنی می تواند بخت انتخاباتیِ این طیف را خراب کند. شاید دولت ترامپ، به جای سرزنش اروپا در ملأعام، بهتر بود این نگرانی ها را در خلوت مطرح می کرد؛ همان کاری که معمولاً وقتی با دوستانِ گرفتار سروکار دارید، انجام می دهید.

راهبرد، وقتی پای جنبش های سیاسی مطلوبِ ترامپ در اروپا به میان می آید، بیش از پیش ناسازوار و بی انسجام می شود. متن به گونه ای نوشته شده که گویی قصد دارد نیروهای اروپایی ای را که آشکارا منش و تاریخ ملی خود را در آغوش می گیرند تقویت کند؛ کنایه ای چندان پنهان نمانده به احزاب راست افراطی مانند حزب آزادی هلند، ریفورم یوکی در بریتانیا و آلترناتیو برای آلمان در آلمان.

اما همین جا شکاف باز می شود: این احزاب از سیاست هایی دفاع می کنند که با دیگر اهداف ترامپ از جمله پروژه مسلح سازی دوباره اروپا در تضاد است؛ حتی اگر در برخی جنگ های فرهنگی، با بخشی از جمهوری خواهان هم صدا باشند. اگر حزب آلترناتیو برای آلمان به هدفش برسد، آلمان ممکن است مرزهایش را به روی مهاجران ببندد، اما هم زمان در برابر قدرت های تجدیدنظرطلبِ رو به اوج، بی دفاع تر می شود. و بدتر از همه آنکه حزب آلترناتیو آلمان صریحاً به سمت سیاست مماشات با روسیه متمایل است. بسیاری از اعضای این حزب عملاً با مسکو همسو می شوند: از ازسرگیری تجارت دفاع می کنند، با تلاش ها برای پایان دادن به وابستگی آلمان به نفت روسیه مخالفت می ورزند و نسبت به ناتو موضعی خصمانه اتخاذ می کنند.

متأسفانه ترامپ به سمت بازنگری مجدد با روسیه می رود؛ پروژه ای که پژواکِ نسخه ای است که باراک اوباما در سال 2009 آزمود و شکست خورد. او به جای آن که فشار را بالا ببرد و بازدارندگی را تقویت کند، روی مشوق دادن به روسیه سرمایه گذاری کرده است؛ با این امید که مسکو جنگش علیه اوکراین را متوقف کند. در همین چارچوب، سند خواستار تثبیت روابط با روسیه می شود و می گوید واشینگتن خود را در تقابل با مقام های اروپایی می یابد که انتظارات غیرواقع بینانه ای درباره جنگ در اوکراین دارند. سپس، با چرخشی تند، ادعا می کند اکثریت بزرگی در اروپا صلح می خواهند، اما این خواست به سیاست تبدیل نمی شود ، و علت را تا حد زیادی تخریب فرآیندهای دموکراتیک از سوی دولت های اروپایی معرفی می کند.

اما این استدلال غلط است. در دوران اوباما و آنگلا مرکل، اروپا درباره چگونگی برخورد با مسکو بسیار دوپاره تر از امروز بود و میل بسیار کمتری به سرمایه گذاری در قدرت سخت برای بازداشتن تجاوز روسیه داشت. امروز، برعکس، اروپایی ها به طور گسترده از مسلح سازی دوباره و پذیرفتن سهم بزرگ تری از دفاع ناتو حمایت می کنند. روسیه برای آن ها تهدیدی روشن و حاد است و بر سر این نکته توافق دارند که باید با اتکا به قدرت نظامی و با قطع وابستگی به انرژی روسیه جلوی تجاوزگری مسکو را گرفت.

با همه انتقادهایی که سند از برخی دولت های کنونی اروپا مطرح می کند، در یک نقطه عقب نمی نشیند: ایالات متحده، به صراحت خواهان اروپایی قدرتمند است. متن از تعهدات متحدان ناتو برای افزایش هزینه های دفاعی تمجید می کند و یادآور می شود که اروپا همچنان از نظر راهبردی و فرهنگی برای ایالات متحده حیاتی است. هم زمان، بر وزن اقتصادی رابطه نیز انگشت می گذارد: تجارت فراآتلانتیک یکی از ستون های اقتصاد جهانی و رفاه آمریکا باقی مانده است و بخش های اروپایی از تولید و فناوری تا انرژی همچنان در زمره نیرومندترین ها در جهان قرار دارند.

سند سپس به سرمایه های نرم اروپا می رسد: قاره ای که میزبان پژوهش های علمی پیشرفته و نهادهای فرهنگی پیشرو در جهان است. و در نهایت، نتیجه گیری را بی پرده بیان می کند: واشینگتن نمی تواند اروپا را کنار بگذارد ؛ کنار گذاشتنی که، به تعبیر خود سند، با اهدافی که این راهبرد دنبال می کند خودویرانگر خواهد بود.

بنابراین متحدان نباید سیاست خود را روی امید به آمدنِ رییس جمهوری آشتی جویانه تر در واشنگتن بنا کنند. راهبرد جدید با همه نقص ها و کاستی هایش دست کم در یک نقطه ضربه نمی زند: تلاش های آمریکا برای بازدارندگیِ قدرت های اقتدارگرا را تضعیف نمی کند. پیام ضمنی سند این است که سیاست گذاران در آمریکا و در کشورهای متحد باید شراکت های موجود را ادامه دهند و جلو ببرند.

راهبرد، با فراخوانش برای بازگرداندن ثبات هسته ایِ راهبردی با مسکو، یک اثر جانبیِ بسیار جدی هم دارد: مسیر را برای بازتسلیح هسته ای هموار می کند. نشانه ها می گوید مقام های آمریکایی دقیقاً همین خط را دنبال می کنند. فقط اندکی پس از انتشار سند، هگست در فروم دفاعی رونالد ریگان صریح گفت بازدارندگی هسته ای پایه دفاع ملی ما است و دوباره بر تعهد پنتاگون به نوسازی زرادخانه هسته ای انگشت گذاشت. او همچنین اعتراف کرد آمریکا با دو قدرت بزرگِ دیگرِ مسلح به سلاح هسته ای روبه رو است.

اهمیت این جمله، کمتر از خودِ پیام راهبردی نیست: واشینگتن می خواهد نشان دهد حتی زمانی که پکن و مسکو با سرمایه گذاری گسترده در سلاح های هسته ای، در پی پشتیبانی از اهداف امپریالیستی خود هستند، آمریکا همچنان نقش خود را در حفظ صلح هسته ایِ جهانی کنار نخواهد گذاشت.

هم زمان با بحث های راهبردی، کنگره هم از زاویه خودش وارد میدان می شود و برای حفظِ استقرار پیشروی نیروهای آمریکایی فشار می آورد. قانون اختیارات دفاع ملی که تازه منتشر شده، بندهایی دارد که دست دولت را برای کاهش نیروها در اروپا و کره جنوبی می بندد. و گنجاندن کره جنوبی تصادفی نیست: این بند، تا حدی خلأ معنادارِ سکوت سند راهبرد درباره کره شمالی را جبران می کند.

رهبران مجلس نمایندگان و سنا می دانند خروج نیروهای آمریکا از کشورهای متحد، در این مقطع، چه قدر نابخردانه خواهد بود؛ آن هم در شرایطی که روسیه زیر بار آتش بس با اوکراین نمی رود، در اروپا عملیات های ترکیبی پیش می برد و هم زمان سایر دولت های اقتدارگرا در همسایگانِ شرکای آمریکا مداخله می کنند. اما وظیفه کنگره به بستن دستِ خروج ختم نمی شود. این نهاد باید مطمئن شود آمریکایی ها ابعاد و ماهیت این تهدید اقتدارگرایانه را می فهمند. برای نمونه، نمایندگان باید برای رأی دهندگانشان روشن کنند که چین، روسیه و کره شمالی یک بلوک را شکل می دهند؛ بلوکی تقابلی که توان وارد کردن آسیب های جدی به خود ایالات متحده، منافع آمریکا و شرکای واشینگتن را دارد.

جمع بندی روشن است: متحدان نباید سیاست خود را به انتظار برای یک رییس جمهور ملایم تر در آمریکا گره بزنند و تصمیم های سخت اما ضروری را مدام عقب بیندازند. آن ها باید همین حالا دست به کار شوند، توان خود را بالا ببرند و به همین دلیل، برای ایالات متحده در نبرد با اقتدارگرایی، شریکانی وزن دارتر و ارزشمندتر شوند. راهبرد جدید ترامپ بی پرده می گوید واشینگتن انتظار دارد متحدانش سهم بیشتری از بار نظامیِ دفاع از منافع مشترک را به دوش بکشند. اما نکته مهم این است: حتی با وجود زبان تند و انتقادهای آشکار از شرکا، سند به کنار گذاشتنِ متحدان نمی رسد. برعکس، در نهایت دوباره بر تعهدات گسترده جهانی واشینگتن و ضرورتِ ایفای نقش رهبری ایالات متحده در جهان تأکید می کند.