از بهار 1403، طرح درمان رایگان کودکان زیر 7 سال در مراکز درمانی دولتی که از اقدامات مثبت دولت شهید رییسی و در اجرای قانون جوانی جمعیت بود، پا به عرصه بهداشت و درمان کشور باز کرد.

به گزارش خراسان، این طرح اگرچه طبیعتا هزینه های درمان و مراکز بهداشتی را افزایش می داد و می دهد، اما در نوع خود اقدامی پیشرو، آینده نگر و گامی بلند در جهت سلامت کودکان و حمایت از فرزندآوری قلمداد می شود.

ما در این گزارش، ضمن تاکید بر تداوم و ضرورت قدرتمندانه تر این طرح، شماری از تاملات و پیشنهادها در جهت بهبود آن را بررسی می کنیم.

طرح درمان رایگان کودکان زیر 7سال در مراکز درمانی دولتی، اما در این یک سال و نیم، همواره با چالش هایی رو به رو بوده از جمله این که مطالبات مراکز درمانی را از بیمه ها افزایش داده که در مقابل، تدبیر ویژه ای در جهت تسریع در پرداخت این بدهی از سوی بیمه ها صورت نگرفته است.

در این زمینه، شمس ا… نوری پور، رییس بیمارستان کودکان مفید تهران می گوید: این موضوع، فشار مالی زیادی به بیمارستان های اطفال وارد می کند. لازم است سازمان های بیمه گر به پرداخت مطالبات بیمارستان های اطفال توجه بیشتری کنند تا مشکلات آن ها برطرف شود. تلاش می کنیم که هیچ بیماری به دلیل مسائل مالی برای دریافت خدمات دچار مشکل نشود و ارائه خدمات روی زمین نماند.

اما این طرح از همان روزهای نخست با دغدغه ای جدی روبه رو بود. وزیر وقت دولت سیزدهم، همان ابتدا ضرورت تخصیص بودجه ای پایدار برای طرح رایگان کودکان زیر 7 سال خواستار شده بود.

به گفته یوسف مجتهدی درمان رایگان کودکان زیر 7 سال در راستای اجرای قانون جوانی جمعیت، در بهمن ماه 1402 مصوب و اردیبهشت 1403 جهت اجرا ابلاغ شد. اجرای جدی این مصوبه که از آخرین اقدامات مهم دولت سیزدهم و شهید رییسی بود به نوعی به دولت جدید منتقل شد و اگرچه هیچ گاه در خصوص لغو آن، خبری متقن و مستند منتشر نشد، اما اجرای آن در مراکز درمانی همواره با چالش هایی همچون دریافت بخشی از هزینه توسط بیمار روبه رو بوده است.

رییس بیمارستان کودکان بهرامی که معتقد است، این طرح به صورت شتابزده وارد نظام حکمرانی درمان کشور شده است، می گوید: نظام سلامت، نظامی در هم تنیده است و اجرای یک سیاست در یک بخش می تواند تبعاتی برای سایر بخش ها داشته باشد. اگر سیاست گذاران تصمیم گرفته اند که یک سیاست را در کشور اجرا کنند، بودجه و اعتبار لازم سیاست مدنظر خود را فراهم کنند.

به طور مثال، اگر سیاست گذاران تصمیم گرفته اند درمان کودکان کمتر از 7 سال را رایگان کنند، بودجه و اعتبار این سیاست را می بایست در اختیار سازمان های بیمه گر قرار دهند. هنگامی که با سازمان های بیمه گر سخن می گوییم اظهار می کنند که بودجه مشخصی برای این موضوع دریافت نکرده اند تا به تبع اعتبار دریافتی، سهم بیمارستان ها را پرداخت کنند. پویایی یک سیستم، وابسته به پرداخت مابه ازای تعهدی است که انجام می دهد.

در کنار مواردی که ذکر آن آمد، چالش دیگری نیز این طرح را تهدید می کند. مدیران بیمارستان معتقدند، این طرح باعث مراجعات القایی شده و گاهی خانواده ها به دلیل نبود نظام ارجاع، برای درمان یک سرماخوردگی معمولی به فوق تخصص کودکان مراجعه می کنند.

یوسف مجتهدی می گوید: طرح درمان رایگان کودکان کمتر از 7 سال سبب افزایش مراجعات القایی شده، به طور مثال، بیمار بابت سرماخوردگی ساده به بیمارستان مراجعه می کند و خواهان درمان بیماری توسط یک فوق تخصص ریه کودکان است. سیستم نظام سلامت در نظر دارد که مشکلات نظام ارجاعی را برطرف کند این درحالی است که اجرای طرح درمان رایگان کودکان کمتر از 7 سال سبب بروز مشکلات بیشتر شد.

این طرح، میزان توقع از نظام سلامت را افزایش داده و شاید توقع ایجاد شده را در تمام کشور نتوانیم پاسخ دهیم؛ به طور مثال، شاید فوق تخصص ریه کودکان در تمام کشور در دسترس نباشد. همچنین تصور نمی کنم که هیچ نظام سلامتی در هر نقطه ای از این دنیا بتواند در هر زمان خدمات فوق تخصصی در اختیار همه مراجعه کنندگان قرار دهد؛ چرا که تامین فوق تخصص ریه در هر ساعت شبانه روز بسیار هزینه بر است.

طبیعتا هر طرح و پروژه ای در مسیر اجرا با مشکلات و نارسایی هایی روبه روست که با رفع و اصلاح آن، می توان روند را با کیفیت افزون تداوم بخشید. به نظر می رسد، وضعیت موجود این طرح، مراکز درمانی را خسته و فرسوده خواهد کرد و چنانچه، آسیب ها برطرف نشد، چه بسا بنیان آن فرو ریزد.