سخنان روز گذشته برخی از اعضای شورای شهر تهران در صحن علنی، بار دیگر پرده از واقعیتی برداشت که مدت هاست به شکل زمزمه در محافل سیاسی و شهری جریان دارد.

به گزارش هم میهن، این واقعیت؛ فاصله معنادار بین شعارهای عدالت خواهانه مدیران ارشد شهری و سبک حکمرانی و زیست مدیرانی که امروز سکان شهرداری تهران را در دست دارند. انتقادها از ریخت وپاش های مالی، انتصابات پرحاشیه و هزینه تراشی های غیرشفاف، نه صرفاً یک دعوای جناحی، بلکه نشانه ای از شکاف عمیق میان سخنان مدیران شهری و عملکرد آن ها است.

یادآوری یک اشتباه لفظی از علیرضا زاکانی، شهردار تهران، بیش از آنکه یک لغزش زبانی ساده باشد، به نمادی معنادار تبدیل شده است. زاکانی در یکی از سخنرانی های خود گفته بود: امام عظیم الشأن یک موی کاخ نشینان را به همه کوخ نشینان نمی دادند !

جمله ای که به سرعت واکنش برانگیز شد و به دلیل وارونگی معنا، مورد بحث قرار گرفت. علیرضا زاکانی در خرداد 1400، زمانی که به عنوان رییس مرکز پژوهش های مجلس و یکی از نامزدهای موسوم به پوششی در انتخابات ریاست جمهوری ظاهر شد، با صراحت از گفتمان کوخ نشینی سخن می گفت و آن زمان با لحنی انتقادی هشدار می داد که امروز در جامعه کاخ نشین وجود دارد.

این ادبیات، دقیقاً همان سرمایه نمادینی بود که زاکانی و همفکرانش با تکیه بر آن، در دهه 90 خود را نماینده محرومان و منتقد اشرافیت معرفی می کردند.

اما اکنون که او بر صندلی شهرداری تهران تکیه زده، برخی از اعضای شورای شهر از تسخیر مسندهای مدیریتی شهرداری توسط کاخ نشینان سخن می گویند. این تعبیر اگرچه تند به نظر می رسد، اما از دل گزارش ها، انتصابات و سبک زندگی بخشی از مدیران شهری بیرون آمده است؛ مدیرانی که نه تنها نسبتی با زیست کوخ نشینانه ندارند، بلکه گاه نماد فاصله گیری از همان ارزش هایی هستند که روزی دستمایه شعارهای انتخاباتی بوده است.

ریخت وپاش های مالی، سفرهای پی در پی و ابهام در شفافیت هزینه ها، همگی در تضاد آشکار با وعده های ساده زیستی و عدالت محوری قرار دارند. اینجاست که آن اشتباه لفظی، دیگر صرفاً یک خطای زبانی نیست، بلکه به شکلی ناخواسته، تصویر واقعی تری از جابه جایی مفاهیم در ذهن و عمل مدیران را بازتاب می دهد. در هشدارها و خبرهایی که روز گذشته برخی از اعضای شورای شهر تهران درباره آن سخن گفتند؛ کاخ نشینی نفی نشده و در ساختار مدیریت شهری بازتولید شده است.

تجمل گرایی در شهرداری تهران و تغییر دکور دفاتر مدیران در حالی صورت می گیرد که عمر مدیریت در این دوره مدیریت شهری بسیار کوتاه است و آنطور که بارها اعضای شورای شهر تهران به ویژه علی اصغر قائمی مطرح کرده است؛ حدود هفت هشت ماه است.

مهدی عباسی، رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در واکنش به تغییر میلیاردی مدیران شهرداری گفت: این تجملات در حالی اتفاق می افتد که عمر مدیریت آن ها (مدیران شهرداری) به استفاده از این تجهیزات و تجملات قد نمی دهد.

روز گذشته پرویز سروری، نایب رییس شورای شهر تهران از دولت برای ابلاغیه صرفه جویی و پرهیز از هزینه های غیرضروری تشکر کرد. اما این ابلاغیه دستمایه یک تذکر عجیب از سوی یکی دیگر از اعضای شورای شهر تهران شد.

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران پیش از دستور، تاکید کرد: صرفه جویی، رعایت بیت المال و امانت داری نسبت به مردم تهران، درباره سرمایه، دارایی و حتی وقت مدیران شهرداری و همچنین اعضای شورای شهر تهران است. طبق بند 8 وظایف شورای اسلامی شهر، نظارت بر حُسن اداره و حفظ سرمایه ها، دارایی های نقدی و غیرنقدی و اموال منقول و غیرمنقول شهرداری بر عهده شورای شهر است.

او با اشاره به تذکری که در 20 خرداد 1404 داده بود، افزود: در آن تذکر هشدار دادم که تجمل گرایی، تغییر دکوراسیون، تغییر مبلمان و… در شهرداری انجام می شود. اینجا ما صحبت از اسراف در مواردی مانند آب، قند و چای و… می کنیم اما میلیاردها تومان در شهرداری هزینه می شود اما پنهان است و هیچ کس متوجه این هزینه ها نمی شود و هیچ برخوردی هم با این هزینه کردها نمی شود. در همان جلسه، دو مصداق به صورت شفاهی عرض کردم، اما هیچ اقدامی صورت نگرفت و آن مجموعه ها محکم کار خود را ادامه می دهند. اگر برخوردی یا توبیخ شده من مطلع نشدم.

رییس کمیته منابع انسانی شورای شهر تهران گفت: اخیراً گزارش موثقی درباره یکی از مجموعه های شهرداری تهران به من رسیده است. سال ها قبل (حدود دو دهه پیش) شهرداری ساختمان این مجموعه را خریده است. اما بعداً مشخص شده فردی که وجه را دریافت کرده، مالک واقعی نبوده است. مالک اصلی پیدا شده و ساختمان را از شهرداری مطالبه کرده و حکم قضایی گرفته است.

بنده با مسئول عالی این مجموعه تماس گرفتم و گفتم: شنیده ام این ساختمان دارای حکم قضایی است، اما شما همچنان در حال هزینه کرد هستید و طبقه سوم و زیرزمین آن را می سازید، آن هم ساختمانی که ممکن است تخلیه شود. پاسخ دادند: خرید این ساختمان توسط شهرداری قطعی شده و نوسازی اشکالی ندارد.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران با اشاره به اطلاعات دقیقی که اخیراً به دست او رسیده است، تاکید کرد: مالک ساختمان حکم تخلیه را گرفته و ساختمان را 700 میلیارد تومان قیمت گذاری کرده است. یعنی اگر شهرداری بخواهد این ساختمان را بخرد، باید دوباره 700 میلیارد تومان از پول مردم تهران را پرداخت کند؛ آن هم برای مجموعه ای که صرفاً کارش هزینه کردن است. این مجموعه از شهرداری پول می گیرد و هزینه می کند. چرا پیش از تعیین تکلیف مالکیت این ساختمان میلیاردها تومان هزینه نوسازی طبقه سوم و زیرزمین این ساختمان می شود؟

او با بیان اینکه برای هر معاونت و هر مجموعه اش یک مبلمان با یک رنگ خاص خریده است، افزود: یک طبقه رنگ خاکستری، یک طبقه آبی و… طبقه مدیرعامل، قندان و سیستم چای خوری با رنگ میز سِت شده است. این مجموعه پیش تر دارای لوگو و آرم مشخص بوده که در سربرگ ها استفاده می شد، اما مبلغ یک میلیارد و دویست میلیون تومان به یک نفر دادند تا لوگو و آرم جدیدی برای آن طراحی کند. علاوه بر آن جزوه ای تحت عنوان نمای تهران در این مجموعه منتشر می شود.

برای هر جزوه با کاغذ رنگی و گلاسه، 550 هزار تومان هزینه می شود و در مجموع 70 نسخه از این جزوه منتشر می شود. در چنین شرایطی، در شورای شهر تهران درباره این موضوع بحث می شود که یکی از اعضا، وقت شورای شهر را گرفته و این اتلاف بیت المال است. این حساسیت خوب است و اگر اعضای شورای شهر تهران بدون دلیل وقت صحن را بگیرند اتلاف است. اما حرف من این است که با این هزینه های پنهان چه کسی برخورد می کند؟ اگر من این موضوع را مطرح کردم سیاه نمایی کردم؟ آب در آسیاب دشمن ریختم؟ یا به وظیفه قانونی خود عمل کردم؟

امانی با اشاره به اینکه من نماینده مردم تهران هستم، تاکید کرد: من نماینده مردم فرحزاد و هرندی؛ نماینده مردمی هستم که در بیقوله ها زندگی می کنند و ما از آن ها عوارض می گیریم. آیا رواست که پول این مردم این گونه هزینه شود؟ چه کسی قرار است با این مسائل برخورد کند؟ چهار ماه پیش تذکر دادم و محل وقوع این موارد را مشخص کردم، اما هیچ اقدامی صورت نگرفت. امروز هم بر اساس وظیفه شرعی و قانونی خود سخن می گویم.

او افزود: ابلاغیه معاون رییس جمهور درباره صرفه جویی را اگر فاکتور بگیریم، در همان تذکر چهار ماه پیش به آقای زاکانی، جمله ای از امیرالمؤمنین علی علیه السلام خطاب به یکی از کارگزاران خود را نوشتم: فَقَدْ بَلَغَنِی عَنْکَ أَمْرٌ، إِنْ کُنْتَ فَعَلْتَهُ فَقَدْ أَسْخَطْتَ رَبَّکَ، وَعَصَیتَ إِمَامَکَ، وَأَخْزَیتَ أَمَانَتَکَ. به من خبر رسیده است (یعنی در حد خبر است و قطعی نیست) که اگر این کار را انجام داده باشی، قطعاً پروردگارت را به خشم آورده ای، از امام و پیشوایت نافرمانی کرده ای و از روش پیامبرت فاصله گرفته ای. لذا به شهردار تهران که به برخورد جدی و قاطع در این موارد شناخته شده، تذکر می دهم: ما انتظار نداریم در مجموعه ای که این سیستم حاکم است این نوع اسراف ها و تجمل گرایی ها شایع شود یا رواج پیدا کند.

مجید باقری، معاون شهردار تهران پس از قرائت این تذکر گفت: موضوعات را ما به سازمان بازرسی شهرداری ارجاع می دهیم و اگر به جز این دو موردی که آقای امانی می دانند مصادیق دیگری وجود دارد اعضای شورای شهر تهران به ما منعکس کنند تا به سازمان بازرسی شهرداری ارجاع کنیم.

ناصر امانی پرسید: کدام سازمان بازرسی؟ شنیده ها حاکی از آن است که هدف تذکر ناصر امانی، مجموعه ای بود که مدیرش به اعضای شورای شهر تهران بی احترامی کرده بود و مهدی چمران، رییس شورای شهر تهران به همین دلیل رییس این شرکت را از صحن شورای شهر تهران اخراج کرده بود.

سیدجعفر تشکری هاشمی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران نیز درباره تجمل گرایی در شهرداری گفت: در هیچ یک از مصوبات شهر تهران نه اجازه ای داده شده و نه تأکیدی بر چنین هزینه هایی وجود داشته است. اعتبار مدیران به عملکرد آن هاست، نه به زیبایی اتاق، تزیینات و نصب المان های گران قیمت در دفاترشان. همان طور که آقای امانی هم اشاره کردند، واقعاً منصفانه نیست که این مبالغ که گاهی با آه و درد مردم شهر تأمین می شود و با بهانه های مختلف از شهروندان دریافت می گردد، صرف چنین امور غیرضروری شود. اینکه گفته می شود شرف المکان بالمکین یعنی آقای مدیر عملکرد شما بدون این همه تزیینات، هزینه و لاکچری کردن اتاق، ملاک قضاوت مردم قرار گیرد.

او افزود: قطعاً این نوع اقدامات را نه تنها لازم نمی دانیم، بلکه آن را مضر برای شهر می دانیم. دلیل آن هم روشن است؛ صحن و اتاق های اعضای شورای شهر تهران با حداقل هزینه اداره می شود. اعضای شورای شهر در اتاق هایی حدوداً 10 مترمربعی، با همان تجهیزات باقی مانده از دوره های گذشته و حتی چند دهه قبل و با همان امکانات در حال انجام وظیفه هستند. هیچ چیز جدیدی به شورای شهر تهران اضافه نشده است. با وجود اینکه در همه دوره ها وقتی اعضای شورای شهر وارد می شدند، خودروهایشان تعویض می شد تا چهار سال بتوانند از آن استفاده کنند، در این دوره شورای شهر حتی خودروهای خود را هم تعویض نکرد.

تشکری هاشمی با اشاره به اینکه شاید حرفی که می زنم از برخی جهات جالب نباشد، تاکید کرد: حتی آب معدنی، به جز در صحن علنی شورای شهر تهران، در اتاق اعضا سرو نمی شود و پذیرایی با آب معدنی نیست. نهایت امکانی موجود دارد، مقدار محدودی شکلات است که با گذشت چندین سال از عمر آن، ما به مهمانان توصیه می کنیم برای سلامتی خودشان از خوردن آن صرف نظر کنند.

رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه ما نهایت صرفه جویی را در شورای شهر انجام می دهیم، گفت: انتظار داریم که در شهرداری هم این روند وجود داشته باشد. به هر شکل، این وظیفه شهردار تهران است که زیرمجموعه خود را کنترل کند، اجازه ندهد منابع هدر برود و از این منابع به گونه ای استفاده شود که منجر به خدمت رسانی بهتر به مردم شود، نه نرم تر شدن صندلی مدیران.

تشکری هاشمی در پاسخ به این سوال که برخورد شورای شهر تهران با این مقوله چیست؟ تاکید کرد: این وظیفه شهردار تهران است که با مدیرانی که بودجه بیت المال را صرف رفاه شخصی و لاکچری کردن دفاتر خود می کنند، برخورد کند. این شهردار قرار بود ضدفساد و ضدبهره برداری غیرمجاز از بیت المال باشد و قرار بود افرادی در مصدر امور قرار گیرند که اگر در ابعاد تخصص، سابقه کاری و احراز پست آن ها قابل اغماض بودند، لااقل در حفظ بیت المال نمونه باشند.

اما گزارش هایی که در صحن شورای شهر تهران مطرح شد و دل نگرانی هایی که بیان گردید، نشان می دهد که شهردار تهران باید نقش آفرینی جدی تری داشته باشد. فکر می کنم اگر آقای شهردار همین امروز دستور تنبیه و عزل مدیرانی را که میلیاردها تومان صرف لاکچری کردن دفاتر خود کرده اند در دستور کار قرار دهند، قطعاً به رضای خدا نزدیک تر خواهد بود و در این روزهای پایانی دوره مدیریتی ایشان، موجب رضایت مردم نیز خواهد شد.