شورای آتلانتیک با اشاره به اینکه دولت آمریکا سعی کرد پس از جنگ 12 روزه بین ایران و اسراییل، "اعلام پیروزی و سپس از موضوع عبور کند"؛ اما به این سادگی ها نیست ، ضمن بررسی گزینه های موجود، دستیابی به توافقی جدید با تهران را بهترین گزینه روی میز توصیف کرد.

به گزارش ایرنا، ناتاناییل سوانسون پژوهشگر ارشد و مدیر پروژه راهبرد ایران در اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک نوشت: صرف زمان و انرژی کمتر روی ایران، هدفی خوب برای امنیت ملی آمریکاست. بیش از 46 سال است که هرکدام از دولت های آمریکا زمان و منابع قابل توجهی را به ایران اختصاص داده، اما دستاورد ناچیزی به چنگ آورده است. راهبرد جدید امنیت ملی آمریکا (NSS) در انحرافی چشمگیر از دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، انعکاس دهنده این تغییر رویکرد بوده و درباره ایران تنها به سه اشاره کوتاه بسنده کرده است؛ حمایت از تقلیل جایگاه تهران، آتش بس اسراییل-ایران و اعلام کلی آن به عنوان ماموریت انجام شده.

سوانسون که به عنوان مدیر پرونده ایران در شورای امنیت ملی کاخ سفید در دوران ریاست جمهوری جو بایدن، رییس جمهوری سابق آمریکا خدمت کرده و همچنین عضو تیم مذاکره کننده با ایران در دولت ترامپ نیز بوده است، اضافه کرد: بخش مربوط به ایران در راهبرد جدید امنیت ملی آمریکا احتمالا بازتاب اختلافات داخلی است که در پایگاه ریاست جمهوری طی جنگ 12 روزه اسراییل-ایران آشکار شد. جنگ طلبان سنتی از اقدامات نظامی تمجید کردند، در حالی که حامیان خویشتن داری نگران بودند که ترامپ از وعده خود برای پایان دادن به جنگ های بی پایان در خاورمیانه پا پس بکشد.

به نوشته نگارنده این مطلب، یکی از مقامات دولت توضیح داده است که کاخ سفید اطمینان نداشت که چگونه همزمان تاکر کارلسون و مارک لِوین، که نمایندگان دو سر طیف خویشتن دار-جنگ طلب هستند را راضی نگه دارد. پایان جنگ 12 روزه، با حمله و سپس راه گریز دیپلماتیک فوری، تلاشی برای پر کردن این شکاف از طریق اعلام پیروزی و گذشتن از موضوع بود.

به نوشته شورای آتلانتیک، متاسفانه، احتمالا این، تنها یک راه حل موقت است، زیرا مسائل اصلی حل نشده باقی مانده اند و گذشتن از موضوع آنطور که استراتژی جدید امنیت ملی آمریکا پیشنهاد می کند، ساده نخواهد بود. هرچند برنامه موشکی و آنچه حمایت تهران از نیروهای نیابتی اش خوانده شده، کاهش پیدا کرده است اما ایران در جنگ 12 روزه خساراتی ملموس به اسراییل وارد کرد و به طور همزمان، در حال بازسازی سایر توانمندی های خود است. به طور کلی ایران همچنان ظرفیت تبدیل شدن به هژمون منطقه ای را دارد که استراتژی جدید امنیت ملی آمریکا امیدوار است از آن اجتناب کند.

نویسنده در ادامه می نویسد: بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی، با ادعای تهدید موشکی ایران، به این واقعیت واکنش نشان داده است. برخی مقامات و کارشناسان اسراییلی در محافل خصوصی جنگ 12 روزه را اولین جنگ ایران نامیده اند و معتقدند که در دور بعدی، اسراییل برخی اماکن مشخص را با شدت بیشتری هدف قرار خواهد داد. اگر این ایده ها واقعیت داشته باشند، ادامه آتش بس احتمالا به مهار نتانیاهو توسط ترامپ وابسته خواهد بود. در هر صورت، اگر نگوییم محتمل، از سرگیری درگیری را می توان امکان پذیر دانست.

بر پایه استراتژی جدید امنیت ملی آمریکا، اجرای ضعیف فشار حداکثری 2 ترامپ و برخی اظهارات پیشین وی درباره اقدام نظامی برون مرزی آمریکا، می توان فرض کرد که تغییر نظام سیاسی در ایران با تحریک و مداخله آمریکا، گزینه روی میز نیست. به ادعای شورای آتلانتیک، تغییر این موضوع محتمل است اما اگر رویکرد اول آمریکا و همچنین استراتژی امنیت ملی این کشور غالب شود، آمریکا در قبال ایران رویکرد کاهش صرف زمان را اتخاذ و بر آن تمرکز خواهد کرد. چنین تصمیمی، سه گزینه مستقیم را برای اجرای استراتژی امنیت ملی برای واشنگتن باقی می گذارد: امید به حفظ وضعیت موجود؛ برون سپاری مشکل ایران به اسراییل؛ جستجو برای توافقی جدید با ایران.

نویسنده در توضیح این سناریو می نویسد: اگر وضعیت موجود و آتش بس حفظ شود، فوق العاده است. رییس جمهوری آمریکا شایسته اعتبار زیادی خواهد بود و این همان چیزی است که استراتژی امنیت ملی آمریکا روی آن حساب باز کرده است. بین این چشم انداز و دو سال آخر سیاست دولت بایدن در قبال ایران شباهتی وجود دارد که برخی کارشناسان آن را بدون بحران، بدون توافق نامیدند. با این حال سه تفاوت مهم وجود دارد.

نخست، از نگاه دولت بایدن، بدون بحران، بدون توافق همیشه راهبردی موقتی بود که تا حدی تقویم بازتاب دهنده سیاسی آمریکا بود. دوم، به دلایل مذکور، از سرگیری درگیری محتمل به نظر می رسد و در نتیجه امکان اجرای هر نسخه ای از مهار، کمتر می شود. سوم، حتی اگر ترامپ بخواهد کاملا از ایران فاصله بگیرد، به دلیل تصمیماتش برای خروج از توافق هسته ای(برجام) در سال 2018 و حملات بی سابقه به تاسیسات هسته ای ایران در ژوئن امسال، او تا حد زیادی مالک میراث پرونده هسته ای ایران است

برون سپاری مشکل به اسراییل یک گزینه است. اجرای آن احتمالا سیاستی که چمن زنی خوانده می شود و در آن اسراییل به طور دوره ای ایران را هدف حمله نظامی قرار می دهد را دربرمی گیرد. این راهبردی پرریسک و پربازده است و به شریکی نیاز دارد که به رغم نمایش توانایی نظامی، در تبدیل موفقیت میدانی به دستاورد راهبردی بلندمدت، توانایی محدودی داشته است. افزون بر این، با حضور بیش از 40 هزار نیروی آمریکایی در خاورمیانه، این رویکرد ممکن است نیروها و منافع آمریکا را در صورت تشدید درگیری در معرض خطر و خط آتش قرار دهد.

فعالان پایگاه ماگا/MAGA(عظمت را دوباره به آمریکا بازگردانیم) و حامیان خویشتن داری که هر دو می خواهند واشنگتن در حوزه فرامرزی مداخله به مراتب کمتری داشته باشد، باید بر پایه نتایج جنگ 12 روزه تردیدهایی داشته باشند. آنها در مراحل اولیه جنگ دائما خواستار عدم مداخله آمریکا و واگذاری کار به اسراییل بودند. با این حال، در نهایت جنگ به سرمایه گذاری قابل توجه آمریکا انجامید. دولت تاکنون از جنگ طولانی اجتناب کرده است، اما درگیری مجدد، خطر کشاندن پای آمریکا به جنگی را دارد که با راهبرد بلندمدت آن ناسازگار و با بخش زیادی از پایگاه ترامپ در تضاد است.

دست آخر و شاید مهم تر از همه، به نظر می رسد که ترامپ گزینه سوم یعنی توافق جدید را ترجیح می دهد. او بارها مدعی از سرگیری مذاکرات شده و در چندین به نوعی ژست هایی برجسته گرفته که می توان آن را به تمایلش به ازسرگیری مذاکرات تعبیر کرد.

نویسنده در ادامه می نویسد: با این حال دستیابی به توافق جدید کاری بسیار دشوار است. جدا از اینکه ایران شریک مذاکراتی بسیار سرسختی است، ترامپ با چندین چالش منحصر به فرد در دولت خود مواجه است که نشان می دهد فاصله گرفتن از ایران تا چه اندازه دشوار است. توافق احتمالی با ایران می تواند شکاف درون حزب جمهوری خواه را بار دیگر بگشاید. تسلیم شدن ایران اتفاقی خوشایند اما غیرمحتمل می نماید و در نتیجه بعید است که کابینه نتانیاهو از هرگونه توافق احتمالی حمایت کند و جمهوری خواهان طرفدار ترامپ و مخالف برجام را در شرایطی ناپایدار قرار خواهد داد.

به نوشته نگارنده مطلب، توافق احتمالی جدید باید از برجام بهتر یا دست کم به طور قابل توجهی متفاوت از آن باشد. زمانی که در دولت بودم از جمله به عنوان عضو تیم مذاکره کننده دولت ترامپ در برنامه هسته ای ایران، عمیقا آگاه بودیم که هرگونه توافق بعدی، با مزایای برجام قضاوت خواهد شد. برجام، هرچند از نظر گستره و دامنه ناقص و محدود بود، زمانی که ترامپ آمریکا را از آن خارج کرد، داشت جواب می داد. هرچند هیچکس بازگشت مستقیم به برجام را پیشنهاد نمی کند زیرا زمان زیادی گذشته و پیشرفت های هسته ای ایران آن را غیرممکن کرده است اما هرگونه توافق آتی به درستی در برابر نقاط قوت (محدودیت های بسیار دقیق بر برنامه هسته ای ایران) و ضعف ها (بند غروب و دامنه محدود) برجام سنجیده خواهد شد.

در نهایت، چرخش و دور شدن آمریکا از ایران دشوار خواهد بود، هرچند هدف آن نیز کاملا قابل درک است. همه گزینه ها معایب و چالش هایی دارند. با این حال جستجو برای دستیابی به توافقی پایدار با ایران احتمالا بهترین گزینه است. مذاکره با ایران آسان نیست و در عین حال، قبولاندن توافق با تهران در داخل آمریکا هم دشوار است. با این حال، امید به بهبود شرایط یا دستیابی به نتیجه مطلوب به رغم نامحتمل بودن آن، و برون سپاری موضوع به دیگران، خطر گرفتار شدن هرچه بیشتر آمریکا در خاورمیانه تا سال های سال را افزایش می دهد.