هر چه پاییز در کم بارشی و انتظار باران و برف گذشت، پیش بینی های هواشناسی نشان می دهد، حداقل تا یک ماه و نیم آینده بارش های رضایت بخشی در حد نرمال و فراتر از نرمال را می توان انتظار داشت.

به گزارش ایران، در واقع خبرهای خوب بارشی از هفته قبل آغاز شد و به گفته رییس مرکز ملی پیش بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا تا 6 هفته آینده هم ادامه دارد.

بارش ها در همین یک هفته تأثیر مطلوبی بر ذخایر سدها بویژه در غرب کشور گذاشت. این روند می تواند آغاز بهبود نسبی شرایط بارندگی در فصل زمستان باشد، هرچند کمبودهای انباشته شده سال های اخیر را جبران نخواهد کرد.

هم زمان انتظار می رود دمای هوا در بسیاری از استان ها کاهش محسوسی داشته باشد و تهران نیز در روزهای پایانی هفته آینده به نزدیکی صفر و حتی زیر صفر درجه برسد. صادق ضیاییان البته تأکید دارد: یادمان نرود که ما پاییز کم بارشی داشتیم و حتی اگر بارش نرمال یا فرانرمالی هم در برخی مناطق کشور اتفاق بیفتد، جبران کمبود بارش های پاییزه و سال گذشته را نمی کند.

به گفته عیسی بزرگ زاده سخنگوی صنعت آب کشور، برای ارزیابی دقیق حجم آورد پشت سدها هنوز زود است و باید وضعیت جریان رودخانه ها مشخص شود، اما تاکنون افزایش چشمگیری در ورودی سدها مشاهده نشده است.

وی افزود: از ابتدای سال آبی تاکنون، میزان ورودی مخازن سدها 2 میلیارد و 890 میلیون مترمکعب ثبت شده، در حالی که این رقم در مدت مشابه سال گذشته تا 21 آذرماه، 4 میلیارد و 570 میلیون مترمکعب بود که نشان دهنده کاهش 37 درصدی است. همچنین حجم فعلی آب موجود در سدها به 16 میلیارد و 610 میلیون مترمکعب رسیده، در حالی که این مقدار در سال گذشته 23 میلیارد و 670 میلیون مترمکعب بود که بیانگر کاهش 27 درصدی ذخایر است. درصد پرشدگی سدها نیز در حال حاضر حدود 32 درصد است که رقم پایینی محسوب می شود.

بزرگ زاده خاطرنشان کرد: بررسی وضعیت سدهای مهم کشور نشان می دهد که دریاچه ارومیه با 43 درصد، سد امیرکبیر با 87 درصد، سد لار با 55 درصد، سد طالقان با 46 درصد، سدهای لتیان و ماملو با 58 درصد و سد زاینده رود با 28 درصد، کاهش ورودی آب را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده اند.

وی با تشریح وضعیت سایر استان ها گفت: استان های اصفهان با 75 درصد، هرمزگان با 98 درصد و بوشهر با 66 درصد کم بارشی روبه رو هستند و در حال حاضر تنها استان های ایلام و آذربایجان در شرایط نرمال قرار دارند؛ به گونه ای که 29 استان کشور همچنان با کمبود بارش مواجه اند.

احد وظیفه ، رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور اعلام کرد: بارش های اخیر اگرچه در برخی مناطق مؤثر بوده اند، اما برای جبران کم بارشی عمیق کشور و نجات سدها کافی نیست.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشوربا اشاره به آمارهای رسمی و وضعیت سدها تأکید کرد: حتی با بارش های اخیر، کشور هنوز بیش از 60 درصد کمتر از حد نرمال بارندگی داشته و منابع آب سطحی و زیرزمینی همچنان در شرایط بحرانی قرار دارند.

وی هشدار می دهد: این وضعیت تنها ناشی از کاهش بارش نیست، بلکه برداشت بی رویه از منابع آب، توسعه ناهماهنگ کشاورزی و صنایع پرآب بر و مصرف فراتر از توان اقلیمی، بحران آب ایران را تشدید کرده است.

وظیفه با اشاره به اینکه بارش های اخیر در مناطق غربی و کوهستانی توانسته اند رطوبت سطح خاک را افزایش دهند، افزود: البته این بارش ها هنوز تغییری جدی در منابع آب زیرزمینی و سدها ایجاد نکرده اند و تأثیر واقعی این بارش ها تنها در بهار، هنگام ذوب برف ها، نمایان خواهد شد.

این کارشناس با یادآوری خطر رسیدن به روز صفر آبی هشدار داد: حتی بارش های نرمال هم نمی توانند خسارت های انباشته شده سال های گذشته را جبران کنند و اصلاح الگوی مصرف و مدیریت تقاضای آب، تنها راه مقابله با بحران است.

این مقام مسئول در خصوص ادامه خشکسالی ها توضیح داد: این میزان کم آبی محدود به امسال نیست، بلکه نتیجه چندین سال خشکسالی و افزایش دمای متوسط کشور است.

در واقع کشور ما طی دو دهه گذشته بیش از میزان تجدیدپذیر ازمنابع آب برداشت کرده و این برداشت بی رویه، همراه با کاهش بارش ها، باعث افت شدید سطح آب های زیرزمینی و بروز پدیده هایی مانند فرونشست زمین در نقاط مختلف کشور شده است.

وی در مورد اینکه آیا بارندگی های اخیر تأثیری بر ذخیره سدها داشته است، اظهار کرد: سدهای تأمین کننده آب تهران سال گذشته در همین زمان حدود 381 میلیون مترمکعب آب داشتند، اما اکنون این عدد به 170 میلیون مترمکعب رسیده است. استان تهران باید تا این زمان حدود 65 میلی متر بارندگی دریافت می کرد، اما تنها 10 تا 15 میلی متر ثبت شده است.

این آمار نشان می دهد که حتی با بارش های اخیر، سطح ذخایر آب سدها هنوز پایین تر از حد معمول است. در دیگر استان ها نیز شرایط همچنان بحرانی است. البته آمار ورودی و ذخیره سدها را تنها وزارت نیرو می تواند ارائه کند اما شرایط کلی مطلوب نیست.

وظیفه درباره توزیع بارش ها نیز توضیح داد: بیشترین تأثیر بارش های اخیر در استان های غربی و کوهستانی مانند کرمانشاه، کردستان، کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری بوده است. در این مناطق، بارش ها رطوبت سطح خاک را افزایش داده که برای کشاورزی مؤثر بوده است، اما هنوز به تقویت منابع آب زیرزمینی یا جریان پایدار رودخانه ها منجر نشده است.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با تأکید بر اینکه یکی از نکات مهم، نوع بارش هاست، اظهار کرد: بخش قابل توجهی از بارش ها در مناطق شمالی و کوهستانی به صورت برف بوده که به دلیل دمای زیر صفر، هنوز ذوب نشده و اثر فوری بر سدها ندارد. اثر واقعی این بارش ها در بهار و هنگام ذوب برف ها نمایان خواهد شد.

وظیفه با تأکید بر اینکه پیش بینی های هواشناسی نشان می دهد که بارندگی های زمستان در محدوده نرمال باشد، افزود: البته توجه داشته باشید حتی اگر زمستان امسال نرمال باشید، کمبود آب ناشی از خشکسالی پاییز هنوز جبران نمی شود. مگر آنکه رخدادهای استثنایی مانند بارش های سنگین اسفند 97 و فروردین 98 تکرار شود، که احتمال آن بسیار پایین است.

در واقع بحران آب ایران پیچیده تر از یک دوره کم بارشی ساده است و به مدیریت جامع منابع، برنامه ریزی بلندمدت و همکاری همه بخش ها نیاز دارد. ایران باید با نگاه استراتژیک به مدیریت آب، ترکیبی از اقدامات کاهش مصرف، بهبود بهره وری و حفاظت از منابع زیرزمینی را در دستور کار قرار دهد تا از بروز بحران های شدیدتر در آینده جلوگیری شود.

ایلام - بارش های مؤثر هفته گذشته ایلام، ذخایر آب سدهای چهارگانه را که پیش از این کمتر از 150 میلیون مترمکعب بود تا حدود چشمگیری افزایش داد و نویدبخش بهبود وضعیت تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی استان در برابر خشکسالی مزمن شد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای ایلام در تشریح وضعیت منابع آب سدهای چهارگانه استان ایلام افزود: ظرفیت سد ایلام در تراز نرمال 61 میلیون مترمکعب و حجم کنونی آن 43.2 میلیون مترمکعب است که نشان از پرشدگی 70 درصدی آن دارد.

صادق علیمرادی افزود: حجم سد کنگیر ایوان نیز در تراز نرمال 19 میلیون مترمکعب است که اکنون با 10.1 میلیون مترمکعب، بیش از نیمی از مخزن آن (معادل 52 درصد) پر شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای ایلام درباره وضعیت سد دویرج دهلران نیز گفت: حجم این سد در تراز نرمال 205 میلیون مترمکعبی، اکنون نزدیک به 109 میلیون مترمکعب برابر با 53 درصد آب دارد.

علیمرادی بیان کرد: سد گلال چوار هم با حجم ذخیره نرمال 19 میلیون مترمکعب، اکنون 15.6 میلیون مترمکعب آب دارد که برابر با 81 درصد ظرفیت آن است.

بارش های چشمگیر و گسترده هفته گذشته تأثیر مثبتی بر وضعیت منابع آبی استان ایلام داشته و سدها را از شرایط بحرانی خارج کرده است به طوری که برخی از آن ها (مانند سد گلال) به سطوح پرشدگی بالایی رسیده اند. با این حال و با توجه به دریافت تنها 22 درصد از بارش های مورد نیاز سال آبی جاری، مردم و بهره برداران ایلامی همچنان باید مدیریت دقیق و درست منابع آبی را مورد توجه قرار دهند.