در آخرین روزهای اردیبهشت ماه 1346، یکی از مهم ترین منابع آبی پایتخت در 35کیلومتری شمال شرق تهران به بهره برداری رسید؛ سدی که با نام فرحناز ، دومین فرزند شاه و فرح افتتاح شد.

به گزارش اطلاعات آنلاین، 25 اردیبهشت ماه 1346، یک روز پس از اینکه کارخانه خودروسازی ایران ناسیونال در اتوبان تهران کرج افتتاح شد، شاه و فرح به شمال شرق تهران رفتند تا یکی از اصلی ترین تیترهای صفحه نخست روزنامه های عصر به یک خبر اقتصادی زیرساختی اختصاص یابد؛ سد فرحناز افتتاح شد .

این خبر در روزی منتشر شد که روزنامه اطلاعات اخبار متنوعی را در صفحه نخست خود بازتاب داده بود؛ در حوزه بین المللی، همه نگاه ها به خبر دستگیری مارتین بورمان ، معاون هیتلر در گواتمالا دوخته شده بود. در عرصه داخلی نیز برگزاری نخستین کنگره حزب ایران نوین در تهران و سقوط یک فروند اف. 5 نیروی هوایی ارتش در پایگاه هوایی شاهرخی همدان بیش از بقیه خبرها جلب توجه می کرد.

آن روز علاوه بر شاه و فرح، غلامرضا پهلوی، امیرعباس هویدا، نخست وزیر وقت، شریف امامی، رییس وقت مجلس سنا، ریاضی، رییس وقت مجلس شورای ملی در محل این پروژه حاضر شده بودند تا سد فرحناز که طی 3 سال روی رودخانه جاجرود ساخته شده بود، به دست دو فرزند محمدرضا شاه افتتاح شود.

در روز بهره برداری اعلام شد دریاچه پشت سد، که از فروردین ماه 1346 مشغول ذخیره سازی بود، تا حدود نیمی از ظرفیتش پر شده و بقیه نیز به تدریج تکمیل خواهد شد. از سوی دیگر اعلام شد اگرچه از آب این سد برای مصرف آشامیدنی در طول سال 1346 استفاده قابل توجهی نخواهد شد، اما برق تولید شده در آن از اوخر پاییز وارد شبکه خواهد شد.

این طرح زیرساختی در شرایطی به بهره برداری رسید که عملیات مطالعاتی آن از تیرماه 1339 کلید خورده بود. در اردیبهشت ماه 1343 اما بتن ریزی سد اصلی به حضور شخص شاه آغاز شد و طی حدود 3سال، بیش از 770هزار مترمکعب بتن در سد اصلی ریخته شد.

براساس گزارش ارائه شده در روز افتتاح، سد فرحناز 24پایه داشت و ارتفاع آن از سطح دریا هزار و 612 متر بود. حداکثر ارتفاع سد از پی نیز حدود 107متر درنظر گرفته شده بود. حداکثر ارتفاع سد از بستر رودخانه 80 متر، حداکثر ضخامت پی 107متر و ظرفیت دریاچه سد هم 95میلیون مترمکعب طراحی شده بود.

ازسوی دیگر برای تولید برق در سد فرحناز نیز پیش بینی های لازم صورت گرفته بود و گفته می شد میزان برقی که از زیرساخت های برقی این سد به تهران منتقل خواهد شد، سالانه چیزی در حدود 51میلیون کیلووات ساعت خواهد بود؛ رقمی که قرار بود پس از افتتاح سد لار، تا 72 میلیون کیلووات ساعت در سال افزایش یابد.

یکی دیگر از نکات مورد توجه در افتتاح سد لتیان، طراحی خطوط انتقال آب به تهران بود. برای انتقال سالانه 180میلیون مترمکعب آب به تهران از دو سد فرحناز و لار ، تونلی به طول 9هزار و 576 متر و با ظرفیت انتقال 9مترمکعب در ثانیه ساخته شده بود.

بخش دیگری از آمارهای جالب توجه درباره ساخت سد فرحناز ، مربوط به میزان مصرف مصالح ساختمانی مورد نیاز بود؛ گفته شد در این پروژه 7هزار و 184 تن فولاد و 266هزار تن سیمان شده است؛ سیمان هایی که از سه کارخانه لوشان ، ری و تهران خریداری شده بود.

پس از پیروزی انقلاب نام سد فرحناز به لتیان تغییر کرد. در 6مردادماه 1358، هیات دولت موقت، براساس پیشنهادی از وزارت نیرو، که مسئولیت آن برعهده عباس تاج کاشانی بود، مصوبه ای با امضای مهدی بازرگان داشت که براساس آن، برای 11 سد کشور نام های جدید انتخاب شده بود.

براساس این مصوبه، نام های تازه سدهای ایران عبارت بود از: سد محمدرضا پهلوی: سد دز ، سد فرح: سد سفیدرود ، سد شهناز پهلوی: سد اکباتان ، سد شاه اسماعیل: سد گلپایگان ، سد فرحناز پهلوی: سد لتیان ، سد شاپور اول: سد مهاباد ، سد کورش کبیر: سد زرینه رود ، سد داریوش کبیر: سد درودزن ، سد رضاشاه کبیر: سد کارون و سد نادرشاه: سد مارون .