فرارو- پژوهشگران با بررسی فشارهای ناشی از محیط های شهری و دیجیتال هشدار می دهند که بدن انسان برای تهدیدهای کوتاه مدت تکامل یافته و قرارگیری مداوم در معرض استرس های زندگی امروز ممکن است پیامدهای گسترده ای برای سیستم های حیاتی بدن ایجاد کند.

به نقل از نیوزویک،​ یک مطالعه جدید هشدار می دهد که انسانِ امروز ممکن است از نظر زیستی توانایی مقابله با سرعت بی وقفه و فشارهای مداوم زندگی مدرن را نداشته باشد. این پژوهش نشان می دهد استرس مزمن به یک عدم تطابق تکاملی در جوامع صنعتی تبدیل شده و پیامدهای عمیقی برای سلامت جسمی و روانی بشر به همراه دارد.

این مطالعه که در نشریه علمی Biological Reviews منتشر شده، توسط دو انسان شناس تکاملی، کالین شاو از دانشگاه زوریخ و دنیل لانگمن از دانشگاه لاگبورو، انجام شده است. آنان استدلال می کنند که تغییرات سریع فناوری و محیط زندگی، بسیار سریع تر از توان تکامل انسان رخ داده و همین فاصله سبب شده برخی از مهم ترین سازوکارهای زیستی ما تحت فشار قرار بگیرند؛ سازوکارهایی که برای بقا، سلامت عمومی و حتی تولیدمثل ضروری اند.

شاو در بیانیه ای که همراه با انتشار این مطالعه ارائه شد، نوشت: در زمان قدیم، انسان ها به خوبی برای مواجهه با استرس های حاد مثلاً برای فرار از شکارچیان تکامل یافته بودند. شیر گاهی در مسیر شما ظاهر می شد و شما مجبور بودید دفاع کنید یا فرار کنید؛ اما نکته اساسی این بود که شیر دوباره دور می شد و بدن فرصت بازیابی داشت.

لانگمن می گوید استرس های انسان امروز، از ترافیک و سر و صدا گرفته تا ضرب الاجل های کاری و رسانه های اجتماعی، اگرچه در ظاهر روزمره و عادی به نظر می رسند، اما همان سیستم جنگ یا گریز را فعال می کنند که انسان باستان برای مواجهه با تهدیدهای واقعی به آن متکی بود.

او توضیح می دهد: چه یک گفت وگوی سخت با رییس تان باشد و چه صدای مداوم ترافیک، بدن شما همان واکنشی را نشان می دهد که گویی با شیر پشت سر هم روبه رو شده اید. نتیجه این است که سیستم عصبی شما پاسخ بسیار قدرتمندی می دهد، اما فرصتی برای بازیابی و آرامش نمی یابد.

پژوهشگران معتقدند این ناهماهنگی میان سبک زندگی مدرن و زیست شناسی اجدادی ما، ممکن است به تضعیف تناسب تکاملی منجر شود؛ مفهومی که در زیست شناسی به توانایی بقا و تولیدمثل اشاره دارد. آنان به عواملی مانند کاهش باروری جهانی، التهاب مزمن و پایین آمدن قابل توجه تعداد اسپرم ها به عنوان نشانه هایی از فشارهای زیستی ناشی از استرس مزمن اشاره می کنند.

لانگمن در گفت وگو با نیوزویک می گوید مهم ترین برداشت او از نتایج این تحقیق، میزان عمق و گستره ناهماهنگی های تکاملی است: این فقط یک مشکل سلامت واحد نیست؛ مجموعه ای از سیستم های بنیادی بدن را شامل می شود. آنچه بیشتر مرا شگفت زده کرد، قدرت و انسجام شواهد بود؛ فیزیولوژی، اپیدمیولوژی و نظریه های تکاملی، همگی به یک نتیجه مشترک اشاره دارند.

طبق یافته های این مطالعه، بسیاری از واکنش هایی که بدن ما برای شرایط اضطراری کوتاه مدت طراحی کرده، اکنون به واسطه زندگی مدرن دائماً فعال است. این فعال سازی مستمر می تواند از تضعیف عملکرد سیستم ایمنی و حافظه گرفته تا برهم خوردن تعادل هورمونی پیامدهای مختلفی داشته باشد.

یکی از نکات برجسته این پژوهش، کاهش چشمگیر تعداد و تحرک اسپرم از دهه 1950 تاکنون است؛ روندی که برخی مطالعات آن را به آلاینده های محیطی مانند میکروپلاستیک ها و آفت کش ها نسبت می دهند.

لانگمن تأکید می کند این ناهماهنگی تکاملی نه تنها از میان نرفته، بلکه احتمالاً در حال تشدید است. او به دوره شتاب بزرگ پس از اواسط قرن بیستم اشاره می کند؛ دوره ای که در آن سرعت شهرنشینی، آلودگی، مواجهه با مواد شیمیایی، تجمع میکروپلاستیک ها، نور مصنوعی و آلودگی صوتی با نرخی بسیار سریع تر از توان سازگاری انسان افزایش یافت.

او در گفت وگو با نیوزویک می گوید: علاوه بر این تحولات محیطی، دو دهه اخیر بعد تازه ای به ماجرا اضافه کرده است: اتصال مداوم دیجیتال، شبکه های اجتماعی، جریان بی وقفه اطلاعات و اخیراً تعاملات مبتنی بر هوش مصنوعی. سیستم های واکنش به استرس ما برای تهدیدهای حاد و کوتاه مدت تکامل یافته اند، نه برای نوتیفیکیشن های پی درپی و نبودِ زمان روانیِ واقعی برای استراحت. از این منظر، محیط دیجیتال ناهماهنگی ایجادشده توسط صنعتی شدن را تشدید می کند.

پژوهشگران پیشنهاد می کنند که طراحی شهرها، محیط های کاری و حتی فضاهای عمومی باید بیشتر بر اساس نیازهای فیزیولوژیک انسان انجام شود. با این حال، لانگمن تأکید می کند که شهرها دشمن ما نیستند.

به گفته او: مسئله این است که بسیاری از محیط های شهری امروز عناصر ضروری مورد نیاز زیست شناسی ما را ندارند و در عوض، محرک های استرس زای جدیدی معرفی می کنند که ما برای مقابله با آن ها تکامل نیافته ایم و برای بدن مضر هستند.

او همچنین یادآور می شود که این مطالعه راه حل فوری و ساده ای ارائه نمی دهد: این فقط یک توصیه احساسی برای وقت گذراندن بیشتر در طبیعت نیست؛ طبق تحلیل ما، تماس با محیط های طبیعی یک ضرورت زیستی است، نه یک انتخاب لوکس.