فرارو- پژوهشی تازه نشان می دهد کاهش حجم عضله تمپورالیس می تواند یکی از نشانه های اولیه افزایش خطر دمانس باشد و توجه به سلامت عضلانی در کنار عوامل شناختی اهمیت زیادی دارد.

به نقل از وومنز هلث، دمانس یا همان زوال عقل یکی از بیماری های ویرانگر دوران سالمندی است که بنا بر برآوردها تا 10 درصد بزرگسالان مسن را تحت تأثیر قرار می دهد. اگرچه درمان قطعی برای این اختلال وجود ندارد، اما تشخیص زودهنگام می تواند به آغاز سریع تر برنامه های درمانی کمک کند و خانواده ها را برای مواجهه با مراحل بعدی بیماری آماده تر سازد.

اکنون پژوهشی تازه نشان می دهد کوچک شدن اندازه یک عضله خاص در بدن ممکن است زنگ خطری برای افزایش خطر دمانس باشد. این موضوع البته پیچیدگی هایی دارد، اما نتایج مطالعه و تحلیل پژوهشگران اطلاعات مهمی را درباره ارتباط میان ساختار عضلانی و سلامت شناختی آشکار می کند.

این تحقیق که نتایج آن در نشست سالانه انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی ارائه شد، داده های 621 فرد سالم از نظر شناختی را بررسی کرد؛ شرکت کنندگانی که در طرح تصویربرداری عصبی بیماری آلزایمر حضور داشتند.

پژوهشگران با استفاده از تصاویر ام آر آی، عضله تمپورالیس را که به ناحیه فک مرتبط است، اندازه گیری و افراد را بر اساس میزان حجم عضله در دسته های مختلف طبقه بندی کردند. سپس در دوره ای حدود 5.8 ساله، وضعیت شرکت کنندگان از نظر بروز دمانس، تغییرات ساختاری مغز، عملکرد شناختی و توانایی های عملکردی زیر نظر گرفته شد.

این نخستین مطالعه ای نیست که میان کاهش توده عضلانی و افت عملکرد شناختی ارتباط پیدا می کند. برای مثال، پژوهشی در سال 2022 با مشارکت بیش از 8 هزار سالمند نشان داد که کاهش عضله با افت سریع تر عملکردهای اجرایی مرتبط است. تحقیقات دیگری نیز ارتباط میان توده عضلانی پایین و افزایش خطر اختلال شناختی و دمانس در افراد مسن را تأیید کرده اند.

عضله کوچک تر تمپورالیس می تواند نشانه ای از سارکوپنیا باشد؛ وضعیتی که به کاهش تدریجی عضله و قدرت در اثر افزایش سن اشاره دارد. سارکوپنیا معمولاً با ضعف جسمانی، کاهش تحرک و اختلالات متابولیک همراه است؛ عواملی که همگی با کاهش عملکرد شناختی و بروز دمانس ارتباط دارند.

اگرچه هنوز دلیل دقیق این ارتباط کاملاً مشخص نشده است، اما کاهش عضله احتمالاً بخشی از فرآیندهای گسترده تری است که سلامت مغز را تحت تأثیر قرار می دهد. این وضعیت اغلب منعکس کننده مشکلات زیرساختی دیگری همچون سوءتغذیه، کم تحرکی و التهاب های سیستماتیک است؛ عواملی که به طور مستقیم با خطر دمانس مرتبط هستند.

پژوهشگران تأکید می کنند که کاهش عضله باید به عنوان یک نشانه هشداردهنده مهم در نظر گرفته شود، به ویژه زمانی که با افزایش سن شدت بیشتری پیدا می کند. توجه به این موضوع و مداخله به موقع می تواند در حفظ سلامت عمومی و محافظت از عملکرد شناختی مؤثر باشد.

مطالعات پیشین چندین عامل مهم را به عنوان نشانه های بالقوه دمانس معرفی کرده اند؛ از جمله:

وضعیت نامطلوب سلامت جسمانی

سابقه سکته مغزی

نداشتن سابقه شغلی یا سابقه کاری بسیار محدود

ابتلا به دیابت یا داشتن شاخص توده بدنی 35 یا بیشتر در سن 60 سالگی

نداشتن فعالیت بدنی

عملکرد ضعیف در تست های جسمانی مانند قدرت دست، سرعت راه رفتن، تعادل و ظرفیت تنفسی

مصرف الکل

نداشتن ویژگی های شخصیتی مسئولانه

داشتن برخی ژن های خاص

نداشتن سرگرمی یا فعالیت هایی که به یادگیری و تقویت ذهن کمک کنند

هرچند وجود این عوامل الزاماً به معنای ابتلا به دمانس نیست، اما می تواند احتمال بروز آن را افزایش دهد.

دمانس اختلالی پیچیده است و دانشمندان هنوز در حال بررسی عوامل بنیادی بروز آن هستند. با این حال، چندین توصیه پزشکی وجود دارد که به طور عمومی پذیرفته شده و می تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند. این توصیه ها عبارت اند از:

مراقبت از سلامت قلب

تلاش برای انجام حداقل 150 دقیقه فعالیت بدنی در هفته

داشتن تعاملات اجتماعی منظم

یادگیری مداوم و تحریک ذهن

بررسی کمبودهای ویتامینی

تحریک حواس از طریق فعالیت های متنوع

محافظت از سر در برابر ضربه و آسیب

کاهش استفاده از صفحه نمایش ها و خاموش کردن آن ها چند ساعت پیش از خواب

در مجموع، پژوهش تازه بار دیگر اهمیت توجه به وضعیت عضلات و سلامت جسمی را در کنار سلامت شناختی یادآوری می کند. نشانه هایی مانند کاهش عضله تمپورالیس ممکن است اطلاعات ارزشمندی درباره خطر دمانس ارائه دهند و به افراد کمک کنند زودتر اقدام به تغییر سبک زندگی و بهبود سلامت عمومی کنند.