فرارو- پدیده طلاق خاموش مفهومی است که در سال های اخیر در بحث های روان شناسی و روابط زوجین بیشتر شنیده می شود؛ وضعیتی که در آن زوج ها در ظاهر کنار هم زندگی می کنند، اما از نظر عاطفی، ذهنی و حتی جسمی عملاً از یکدیگر جدا شده اند.

به نقل از سی ان ان، استفانی مویر، مشاور سلامت روان و متخصص بازتوانی در فلوریدا، می گوید زوج ها زمانی وارد طلاق خاموش می شوند که دیگر دلبستگی یا پیوندی به یکدیگر احساس نمی کنند، اما همچنان به دلایل مالی، اجتماعی یا خانوادگی زیر یک سقف می مانند. او توضیح می دهد: طلاق خاموش یعنی از نظر قانونی جدا نشده اید، اما از نظر احساسی، ذهنی و تا حدی جسمی از هم فاصله گرفته اید.

این وضعیت روی کاغذ ثبت نمی شود و اغلب یک تجربه درونی و شخصی است که فقط یکی از طرفین یا هر دو آن را در سکوت تحمل می کنند. به همین دلیل، احساس انزوا و سردرگمی در آن بسیار رایج است. مویر یادآور می شود که ازدواج نیازمند تلاش است و اگر زوجین به طور مستمر روی رابطه کار نکنند، به مرور ارتباط عاطفی شان فرسایش می یابد و دیگر در یک مسیر حرکت نمی کنند.

وقتی زوجین دیگر آینده مشترکی برای خود متصور نیستند یا نمی توانند خود را در مسیر رشد کنار یکدیگر ببینند، یکی از اولین هشدارهاست. مویر می گوید گاهی علائم بسیار ساده اند: مثلاً شروع می کنید به این که جداگانه مسافرت بروید یا در مهمانی ها و مناسبت ها همراه یکدیگر شرکت نکنید.

نبود رابطه جنسی یا حتی نبود تماس بدنی ساده، چیزی که زمانی بخشی از روزمره بود، از نشانه های مهم طلاق خاموش است.

لیسا لاول، روان درمانگر و متخصص زوج درمانی در نیویورک، می گوید بسیاری از زوج هایی که ظاهراً عالی کار می کنند و والدین خوبی هستند، در واقع درگیر طلاق خاموش اند. به گفته او، اولین نشانه این است که زوج ها بیش از آنکه شریک عاطفی باشند، شبیه هم خانه به نظر می رسند. تمرکز آن ها روی نقش پدر و مادر بودن است، نه شریک زندگی بودن.

لاول تأکید می کند که قطع ارتباط ممکن است برای هر زوجی اتفاق بیفتد، اما زمانی تبدیل به مشکل می شود که زوجین درباره آن صحبت نمی کنند و توان بازگشت به صمیمیت قبلی را ندارند.

جاستین هو، مشاور حرفه ای در جورجیا، می گوید نبود دعوا لزوماً نشانه رابطه سالم نیست. بحث و اختلاف نظر نشان می دهد که هنوز تلاش برای فهمیدنِ طرف مقابل وجود دارد. اما در طلاق خاموش، بحث ها متوقف می شود چون دیگر اهمیتی ندارد.

لاول می گوید: این زوج ها فقط درباره کارهای روزمره مثل “برای شام چی داریم؟” حرف می زنند؛ اما درباره موضوعات مهم سکوت می کنند. صمیمیت و آسیب پذیری وجود ندارد.

طلاق خاموش شاید در ظاهر آرام باشد، چون درگیری و دعوا کمتر شده، اما هزینه عاطفی و روانی زیادی دارد. لاول توضیح می دهد:
وقتی عمداً از شریک زندگی تان دوری می کنید، این کار انرژی زیادی می گیرد و شما را فرسوده می کند. هو نیز می گوید این فاصله عاطفی منجر به احساس تنهایی، انزوا و خشم نهفته می شود. این احساسات به مرور جمع می شوند و می تواند به افسردگی، اضطراب یا رفتارهای ناسالم دیگر منجر شود.

برای زوج هایی که فرزند دارند، این وضعیت فقط یک مسئله خصوصی نیست. لاول می گوید: وقتی در کنار زوجی هستید که با هم کنار نمی آیند، این حس کاملاً قابل لمس است. بچه ها این تنش را با تمام وجود احساس می کنند.

هو هشدار می دهد: کودکان ممکن است احساس کنند باید طرف یکی را بگیرند یا حتی احساس رهاشدگی کنند، چون دیگر تصویری از یک والدین متحد نمی بینند.

لیزل سَوِیج، مشاور مالی، می گوید از دید او ماندن طولانی در این وضعیت خطرناک است، چون مسئولیت های مالی زوجین همچنان به هم گره خورده است. او مثالی می زند: اگر همسرم تصادف کند و کسی آسیب ببیند، من هم از نظر قانونی درگیر می شوم، چون هنوز رسماً ازدواج کرده ایم.

به عبارت دیگر، در یک طلاق خاموش، همچنان مسئولیت های حقوقی و مالی مشترک وجود دارد، اما بدون هیچ یک از مزایای یک رابطه سالم.

هو می گوید اگر احساس می کنید در طلاق خاموش هستید، ابتدا باید با شریک خود حرف بزنید: بپرسید: آیا تو هم همین چیزها را احساس می کنی؟ این گفتگو فرصتی است برای فهمیدن اینکه رابطه هنوز ارزش تلاش را دارد یا نه.

لاول می گوید وقتی موضوعاتی مانند تربیت فرزند، مسائل مالی یا رابطه با خانواده همسر مطرح نمی شود، کینه ها شکل می گیرند. وقتی این مسائل جارو می شود زیر فرش، حداقل یکی از طرفین شروع به احساس خشم و بی میلی می کند. او اضافه می کند که هرچه این رنجش طولانی تر شود، حل کردن آن سخت تر خواهد بود.

بسیاری تصور می کنند درمان فقط برای نجات رابطه است، اما لاول می گوید هدف اصلی درمان چیز دیگری است: درمان کمک می کند زوجین گفتگوهای ناگفته یا دشوار را انجام دهند تا بتوانند درباره آینده رابطه تصمیم آگاهانه تری بگیرند؛ چه برای ادامه دادن، چه برای جدایی.

طلاق خاموش یک جدایی پنهان اما تأثیرگذار است؛ شکافی که در سکوت شکل می گیرد اما آثار آن بر روان، سلامت، خانواده و آینده مشترک بلندمدت است. تشخیص زودهنگام، گفت وگو و در صورت نیاز کمک تخصصی می تواند از تبدیل این فاصله آرام اما مخرب به یک جدایی کامل جلوگیری کند.