در جزایر پراکنده فیلیپین، جایی که مادری در روستایی دورافتاده با نرخ مرگ ومیر بالای 78 در 100 هزار تولد زنده دست و پنجه نرم می کند، یک اپلیکیشن پزشکی از راه دور آلمانی می تواند جانش را نجات دهد. جنوب شرقی آسیا، با بیش از 680 میلیون نفر و نابرابری های بهداشتی عمیق (مانند نرخ مرگ ومیر مادران بالای 200 در 100 هزار در مناطق روستایی اندونزی)، عرصه ای برای ابتکارهای دیجیتال است. آژانس همکاری بین المللی آلمان (GIZ)، با پروژه هایی مانند "Digital Health for All" (با بودجه تقریبی 100 میلیون یورو از 2022 تا 2027)، پزشکی از راه دور، داده های بهداشتی و آموزش دیجیتال را در اندونزی، ویتنام و فیلیپین ترویج می دهد. این برنامه ها ظاهراً به کاهش نابرابری های بهداشتی کمک می کنند، اما پرسش کلیدی این است: آیا واقعاً دسترسی عادلانه را تضمین می کنند یا ابزاری برای صادرات نرم افزارها و استانداردهای آلمانی هستند؟

در اندونزی، با بودجه حدود 40 میلیون یورو، GIZ پلتفرم های دیجیتال را برای نظارت بر سلامت مادران و کودکان در جزایر جاوا و سوماترا توسعه داده، که شامل اپلیکیشن های موبایل برای مشاوره از راه دور است. در ویتنام، 30 میلیون یورو به ادغام داده های بهداشتی ملی اختصاص یافته، جایی که پزشکی از راه دور به بیش از 500 هزار زن روستایی در دلتای مکونگ کمک کرده تا غربالگری های پیش از زایمان را دریافت کنند. در فیلیپین، بخش 30 میلیون یورویی بر آموزش دیجیتال برای پرسنل بهداشتی تمرکز دارد و سیستم های EHR (سوابق الکترونیکی سلامت) را در 200 کلینیک روستایی راه اندازی کرده، که نرخ دسترسی به خدمات را تا 25 درصد افزایش داده است. طبق گزارش GIZ در سال 2025، این ابتکارها به کاهش نرخ مرگ ومیر مادران که در اندونزی حدود 189 در 100 هزار و در فیلیپین 84 در 100 هزار است کمک کرده و فناوری هایی مانند هوش مصنوعی برای پیش بینی ریسک را معرفی کرده اند، که در مناطق با نرخ بالای 200 در 100 هزار (مانند غرب جاوا) مؤثر بوده.

این پیشرفت ها، به ویژه در زمینه پزشکی از راه دور که پاندمی کووید-19 را تسریع کرد، نشان دهنده تعهد GIZ به اهداف SDG 3 (سلامت و رفاه) است و به عدالت بهداشتی محلی مانند دسترسی زنان روستایی کمک کرده، بدون اینکه کاملاً نادیده گرفته شود. با این حال یکی از انتقادهای اصلی، تمرکز بیش از حد بر صادرات مدل آلمانی است، که بدون ادغام کامل با زیرساخت های محلی، به وابستگی بلندمدت منجر می شود. برای مثال طبق گزارش های تحلیلی منتشرشده در Open Public Health Journal، بخش قابل توجهی از بودجه صرف خرید نرم افزارهای آلمانی مانند سیستم های Siemens Healthineers شده است. در حالی که آموزش محلی محدود به دوره های کوتاه است و 40 درصد جمعیت روستایی بدون اینترنت پایدار باقی مانده است

گزارش Transform Health در سال2022 (به روز شده 2025) تأکید دارد که چنین "کمک های متصل" (tied aid) اغلب شکاف دیجیتال را تشدید می کنند، زیرا استانداردهای آلمانی مانند پروتکل های داده GDPR-محور با سیستم های محلی ناسازگار هستند و هزینه های نگهداری را افزایش می دهند. در ویتنام، جایی که نرخ مرگ ومیر مادران حدود 43 در 100 هزار است اما نابرابری های قومی عمیق، پروژه GIZ پیشرفت هایی در داده های بهداشتی ایجاد کرده، اما عدم توجه به حریم خصوصی محلی (با تمرکز بر سرورهای اروپایی) به بی اعتمادی عمومی دامن زده و دسترسی را برای اقلیت ها محدود کرده.

جنبه ژئوپلیتیکی این ابتکارها، لایه ای عمیق تر به تحلیل اضافه می کند. جنوب شرقی آسیا، با رشد دیجیتال 16 درصدی سالانه، عرصه رقابت بین قدرت های غربی و آسیایی است. GIZ در چارچوب سیاست توسعه آلمان با آسیا، از سلامت دیجیتال برای "دیپلماسی نرم" استفاده می کند و نفوذ اقتصادی برلین را افزایش می دهد.

گزارش BMZ در 2023 (به روز 2025) نشان می دهد که پروژه های GIZ اغلب با صادرات نرم افزارهای آلمانی همخوان هستند، مانند همکاری با شرکت هایی که استانداردهای EU را ترویج می دهند، در حالی که رقبایی مانند چین با BRI زیرساخت های ارزان تر ارائه می کنند. افزون بر ابعاد انسانی، پروژه های پزشکی از راه دور GIZ عملاً بستری برای صادرات خدمات سلامت دیجیتال آلمان اند؛ از سیستم های داده ای تا نرم افزارهای پزشکی از راه دور. در همین حال، چین با مدل ارزان تر “جاده ابری دیجیتال” در جنوب شرق آسیا، رقیب اصلی برلین محسوب می شود رقابتی که آینده سلامت دیجیتال منطقه را میان دو الگوی متفاوت از توسعه رقم می زند.

در اندونزی، این مدل به شرکت های آلمانی دسترسی به بازار 17 میلیارد دلاری سلامت دیجیتال داده و نفوذ سیاسی آلمان را در ASEAN تقویت کرده، اما منتقدان اشاره می کنند که تمرکز بر "مدل آلمانی" با تأکید بر امنیت داده های اروپایی نیازهای محلی مانند سواد دیجیتال پایین (کمتر از 50 درصد در روستاها) را نادیده می گیرد. در ویتنام و فیلیپین، جایی که نرخ مرگ ومیر مادران در مناطق مرزی بالای 200 است، GIZ پیشرفت هایی در قابلیت های همکاری ایجاد کرده، اما گزارش East Asia Forum در 2025 هشدار می دهد که بدون حل مسائل امنیت سایبری و بی اعتمادی عمومی، این پروژه ها بیشتر به صادرات فناوری خدمت می کنند تا عدالت بهداشتی. این رویکرد، هرچند منصفانه در تعهد به SDGها، به وابستگی کشورهای میزبان به استانداردهای آلمانی منجر می شود و ممکن است نابرابری ها را تداوم بخشد.

در نهایت، ابتکارهای GIZ در بهداشت دیجیتال جنوب شرقی آسیا ترکیبی از نوآوری و چالش هاست. پیشرفت در پزشکی از راه دور و داده های بهداشتی به کاهش نرخ مرگ ومیر مادران (بالای 200 در 100 هزار در مناطق پرخطر) کمک کرده و دسترسی را بهبود بخشیده، اما تمرکز بر صادرات نرم افزارها و مدل آلمانی بدون انتقال کامل دانش محلی، عدالت واقعی را تحت الشعاع قرار می دهد. این برنامه ها، در حالی که به اهداف جهانی خدمت می کنند، ابزاری برای نفوذ اقتصادی آلمان هستند و شکاف های دیجیتال را تشدید می کنند.