احمد غلامی در شرق نوشت: آشفته بازار سیاست داخلی ایران همچنان ادامه دارد و مردم به دولت و کارگزاران آن اعتنایی ندارند. چه آن کس که استعفا می دهد و می رود و می پندارد کاری قهرمانانه انجام داده است و چه آن کس که رقیبی علیه اش دسیسه کرده و سرنگونش می کند و خود جای او می نشیند.

کارگزاران هیچ دولتی تا این اندازه دسیسه گر نبوده اند. عامدانه از تعبیر توطئه استفاده نکردم؛ چراکه توطئه مرتبه ای فراتر از دسیسه است. در توطئه نوعی مخالفت فکری با رقیب و از میدان به در بردن او وجود دارد که اوجش را می توان در دولت هاشمی رفسنجانی دید. در دولت وفاق توطئه جایش را به دسیسه داده است. تعبیری که بیشتر بر مبنای خصومت شخصی و امتیازگیری های منفعت طلبانه رخ می دهد.

به جرئت می توان گفت در دولت وفاق، خاصه در میان مدیران میانی آن که با مردم در تماس هستند، ثبات جدی و برنامه ریزی اساسی برای حل وفصل مشکلات مردم وجود ندارد. مدیران میانی بیش از هر چیز مترصد حفظ جایگاه و میز کارشان هستند و اگر در سیستم های دولتی تجربه کار داشته باشید، می دانید این صیانت از جایگاه و منفعت چه انرژی فراوانی می طلبد و به چه فسادی دامن می زند.

در نگاه اول شاید این رقابت ها معارضه آمیز و زدوخورد بر سر منافع چیز مهمی به نظر نرسد و توجیه پذیر باشد که این ویژگی سیستم کارمندی و از تبعات ناخواسته این شغل است؛ اما این گونه نیست، این وضعیت بیانگر بی دولتی است و نشانگر آن است که هیچ اتوریته جدی بر سازوکار دولت حاکم نیست.

هر دولتی که درونی بی ثبات و متشنج داشته باشد، قطعا نمی تواند به شیوه اساسی کارها را پیش ببرد. پیش از این دولت ها در حل مسائل کلان سردرگم و به بی عملی در تصمیم گیری دچار بودند. این امر به دلیل دخالت های نهادهای غیردولتی به وجود آمده بود.

همین شرایط باعث می شد وزیران و مدیران میانی دولت در همبستگی نانوشته ای برای ارتقای عملکرد دولت تا حدودی هماهنگ و یک صدا باشند. در پس این همبستگی، به غیر از منافع، راهبردی مشترک نیز وجود داشت که وزرا و مدیران میانی تلاش می کردند آن را در هر شرایطی راهبردی کنند.

این همبستگی به انسجام دولت می انجامید و برای مردم اهمیت داشت چه کسی بر سر کار است و چه کسی استعفا داده یا برکنار شده است؛ چون بود و نبود افراد از اهمیتی تاکتیکی برخوردار بود. اما در دولت وفاق با حضور چهره های ناهمسو و گاه متضاد در پیکره ای فاقد از اتوریته تنش و هرج ومرجی بی سابقه به چشم می خورد.

دولت وفاق این نکته را عیان کرد که وفاق در کشور مستلزم چهره ای مقتدر است. چهره ای کاریزماتیک با سابقه طولانی در پست های مدیریتی. چهره ای که جای خالی آن در کشور محسوس است. در غیاب و نبود این چهره ها استراتژی ایجاد دولت وفاق چندان عملی به نظر نمی رسد، شواهد امر هم این را نشان می دهد، دولت پزشکیان باید هرچه زودتر برای ایجاد همبستگی و هم صدایی قدم های اساسی بردارد.

آنچه این دولت با آن روبه رو است، شیوه ای نشئت گرفته از هرَم بالای دولت است که کسی هیچ مسئولیتی را بر عهده نمی گیرد. برای همین، کسی هم پاسخ گو نیست و این استراتژی وزرا و مدیران میانی دولت است. گویی همه به انتظار معجزه ای نشسته اند تا بدون مسئولیت آنان، گره کارها گشوده شود. از این رو است که دولت همواره در تعلیق است. خوش اقبالی این دولت در این است که مردم نیز در تعلیق به سر می برند. بر مردم رواست که این گونه باشند؛ اما برای دستگاه اجرایی کشور این وضعیت نه تنها پذیرفتنی نیست، بلکه بهت آور است.

در همین وضعیت تعلیق است که دسیسه گرها به کار می افتند؛ چراکه استراتژی بلندمدتی وجود ندارد و هر مدیری در فرصت کوتاه به دست آمده، تلاش می کند بار خود را ببندد و طرفه آنکه مردم نیز از این امر آگاه هستند و به آن بی اعتنا. و این بی اعتنایی مردم چیز غریبی است و معنایی جز این ندارد که دست از این آدم ها شسته اند و به آنان به چشم بیمارانی نگاه می کنند که به زودی از میان خواهند رفت.

آنچه در این شرایط می توان انجام داد، این است که یک نفر باور داشته باشد در وضعیت تعلیق هم می توان استراتژی و برنامه داشت و در برابر مردم احساس مسئولیت کرد و باور داشت که کشور را حتی در شرایط ناامیدی می توان پیش برد. این منجی، کسی نیست جز کسی که شهامت داشته باشد در هر کجا و در هر مقامی که هست، کاری را بکند که به نفع مردم و این کشور باشد.

در این زمان، این کار فقط با این تعبیر ژیل دولوز عملی است که مسئول بودن مهم نیست، مسئولیت در برابر مردم مهم است . مسئول بودن یعنی انجام وظیفه، همان کاری که نیم بند و کج دار و مریز همه دارند انجام می دهند.

مسئول بودن در برابر مردم یعنی مسئول رفتار و کار خود بودن. یعنی احساس مسئولیت کردن در برابر مردمی که آنان به هر دلیلی بی اعتماد شده اند. مسئولیت هر دولتی در شرایط کنونی وفاق دولتی نیست، بلکه بازگرداندن اعتماد به جامعه است؛ چیزی که حتی بارقه ای از آن هم دیده نمی شود.