فرارو- اگرچه کاهش حافظه با افزایش سن پدیده ای معمول است، اما متخصصان مغز و اعصاب تأکید می کنند برخی اختلال ها در یادگیری، جهت یابی و به خاطرآوری می تواند از مرز طبیعی عبور کرده و به بررسی پزشکی فوری نیاز داشته باشد.

به نقل از هاف پست، فراموشی در روند طبیعی افزایش سن امری رایج است؛ از به خاطر نیاوردن نام یک رستوران تازه گرفته تا گم کردن عینک. این اتفاق ها معمولاً آزاردهنده اند اما لزوماً نگران کننده نیستند. کارمن کاریون، عصب روان شناس و استاد رشته نورولوژی در دانشکده پزشکی ییل، توضیح می دهد: میزانی از کاهش حافظه به ویژه در پیری طبیعی محسوب می شود. افراد ممکن است کلیدهایشان را گم کنند یا در یادآوری نام ها دچار مشکل شوند، اما این تغییرات معمولاً جای نگرانی ندارد.

به بیان دیگر، اگر احساس می کنید حافظه تان مثل گذشته تیز نیست، الزماً نشانه یک مشکل جدی نیست. این روند حتی از سنینی کمتر از آن چه بسیاری تصور می کنند آغاز می شود. دکتر مایکل روزنبلام، متخصص مغز و اعصاب در مرکز سلامت حافظه و مغز دانشگاه واشینگتن، می گوید: واقعیت ناخوشایند این است که ما از دهه 30 زندگی شروع به از دست دادن نورون ها می کنیم.

به مرور زمان یادگیری و یادآوری دشوارتر می شود، اما این تغییر بخشی از چرخه طبیعی زندگی است. با این حال، برخی از انواع فراموشی غیرطبیعی اند و می توانند هشداری درباره اختلالات جدی تر باشند. متخصصان مغز و اعصاب نشانه های مهم را چنین توضیح می دهند:

دنیا دائماً تغییر می کند؛ از گوشی ها و لپ تاپ ها گرفته تا خودروهایی که امروز با دوربین دنده عقب، جی پی اس و حتی موتورهای تمام برقی عرضه می شوند. طبیعی است برای کار با یک وسیله جدید کمی زمان لازم داشته باشید، اما اگر یادگیری چیزهای جدید تقریباً غیرممکن شود، باید موضوع را جدی گرفت.

اگر انجام فعالیت های روزمره معمولی برایتان سخت شده، این موضوع می تواند نشانه ای از کاهش غیرطبیعی حافظه باشد. برای مثال فردی که سال ها آشپزی کرده ممکن است ناگهان دستور غذاهای قدیمی خود را فراموش کند. امور مالی نیز یکی از اولین بخش هایی است که دچار اختلال می شود: از فراموش کردن پرداخت قبض ها گرفته تا پرداخت دوباره، اشتباه در محاسبه پول خرد یا درک نکردن روندهای ساده مالی.

این دشواری می تواند در کارهای روزمره دیگر نیز ظاهر شود؛ مانند نادیده گرفتن قرارهای پزشکی، بی توجهی به بهداشت فردی یا حتی سوزاندن غذا به دلیل حواس پرتی.

هیچ کس نمی تواند تمام گفتگوهای زندگی خود را حفظ کند، اما فراموش کردن آنی مکالمه، مسئله ای جدی است. کاملاً طبیعی است که برخی جزییات یادتان برود، اما اگر یک ساعت بعد فراموش کنید که اصلاً چنین گفت وگویی داشته اید، این موضوع نگران کننده است. فرد باید حداقل تا پایان روز قادر به یادآوری گفتگوها باشد.

گم کردن مسیر در محیط های جدید طبیعی است، اما سردرگمی در مسیرهای آشنا یک زنگ خطر محسوب می شود. اولریش مایر، استاد علوم اعصاب دانشگاه اورگن، می گوید: یکی از نشانه های مهم این است که فرد حتی در شهر یا محله خود گم شود. این می تواند به شکل گم شدن در مسیر خانه، راه رفتن به سمت مقصد اشتباه یا سردرگمی هنگام رانندگی در مسیرهای همیشگی ظاهر شود.

هرکس ممکن است گاهی حرفی را تکرار کند، اما اگر در یک روز چندین بار یک داستان یا سؤال را تکرار می کنید، موضوع می تواند غیرطبیعی باشد. تکرار صحبت ها در فاصله چند دقیقه یا چند ساعت، یکی از نشانه های مهم اختلال حافظه است.

اگر یکی از عزیزانتان درباره حافظه شما ابراز نگرانی کرد، بهتر است موضوع را جدی بگیرید. تجربه ذهنی فرد از حافظه خودش همیشه شاخص دقیقی نیست. نگرانی دیگران گاهی دقیق تر واقعیت را نشان می دهد. اطرافیان معمولاً بهتر متوجه مشکلاتی مثل تکرار داستان ها یا ناتوانی در انجام امور روزمره می شوند. اگر شما نیز کاهش حافظه را در یکی از نزدیکان خود مشاهده کردید، صحبت کردن درباره آن اهمیت زیادی دارد.

فراموشی در دوران بارداری و پس از زایمان پدیده ای شناخته شده است که به مام بِرِین یا مغز مادری معروف است. این حالت تحت تأثیر عواملی مثل نوسان های هورمونی، بی خوابی در دوران بارداری یا مراقبت از نوزاد و فشارهای عاطفی و جسمی مادر بودن ایجاد می شود. افسردگی و اضطراب پس از زایمان نیز می تواند نقش داشته باشد.

این وضعیت معمولاً موقتی و طبیعی است، اما اگر مشکلات شناختی شدید یا طولانی مدت شد، باید به پزشک مراجعه کرد.

برخی داروهای ساده بدون نسخه مثل داروهای خواب حاوی دیفن هیدرامین می توانند روی حافظه اثر بگذارند. داروهای نسخه ای خاص نیز چنین تأثیری دارند.

کم شنوایی نیز نقش مهمی دارد. وقتی شنیدن سخت می شود، فرد اطلاعات کافی برای دنبال کردن گفتگوها دریافت نمی کند و این موضوع از نگاه خودش یا دیگران شبیه کاهش حافظه به نظر می رسد. استفاده زودهنگام از سمعک اهمیت زیادی دارد، زیرا تأخیر در آن، استفاده مؤثر را دشوارتر می کند.

بخشی از کاهش حافظه طبیعی است، اما موارد قابل توجه و غیرطبیعی نباید نادیده گرفته شود. تشخیص زودهنگام بیماری هایی مثل آلزایمر به مدیریت بهتر و بهره گیری از درمان های احتمالی کمک می کند.

کنترل بیماری هایی مانند دیابت و فشارخون بالا می تواند به سلامت مغز کمک کند. این اختلالات از هم جدا نیستند؛ بسیاری از بیماری ها به هم مرتبط اند و مدیریت درست آن ها به عملکرد مغز کمک می کند. ورزش منظم و تغذیه نیز تقش مهمی در حفظ سلامت حافظه دارند. مراقبت از سلامت جسم و ذهن می تواند حافظه را حفظ کند و خطر مشکلات بعدی را کاهش دهد.

این نشانه ها به معنای قطعی وجود بیماری نیستند، اما توجه به آن ها و مراجعه به موقع به پزشک می تواند نقش مهمی در پیشگیری و تشخیص زودهنگام مشکلات جدی حافظه داشته باشد.