به رغم اینکه هوش مصنوعی دارای مزایای زیادی است، اما این فناوری با برخی عوارض جانبی نیز همراه است که باید هنگام ادغام آن در محیط کار به آنها توجه کنیم. تحقیقات جدید حالا به بررسی این عوارض جانبی پرداخته است.

به گزارش Fast Company، هوش مصنوعی در ابتدا قرار بود با مزایایی مانند انجام خودکار کارهای خسته کننده، ساده سازی ارتباطات و آزادکردن زمان برای تفکر خلاق، زندگی را برای ما آسان تر کند. اما اگر همین فناوری باعث کاهش توان ذهنی و فرسودگی شود، چه خواهد شد؟

از زمانی که هوش مصنوعی وارد محیط کاری شده، مدیران انتظار دارند تیم ها در زمان کمتر حجم بیشتری از کار را به انجام برسانند. مدیران بدون اینکه فرایند پشت آن را درک کنند می بینند که وظایف در دو ساعت به جای دو هفته انجام می شوند. بااین حال، هوش مصنوعی هنوز اشتباهات زیادی دارد و خروجی باکیفیت ارائه نمی دهد و این باعث می شود کارکنان مجبور شوند همه آنچه را که تولید می شود، تنظیم، ویرایش و بازبینی کنند، چیزی که کارفزونی (Workflation) نامیده می شود و بار کاری را روی افرادی که از قبل تحت فشار هستند، افزایش می دهد.

هوش مصنوعی انتظارات را افزایش داده، زیرا مدیران می دانند تیم هایی که از این فناوری استفاده می کنند می توانند سریع تر کار کنند، اما کار باکیفیت همچنان نیازمند زمان، تمرکز و تخصص است.

به گفته کری بنتلی ، مدیرعامل شرکت Lifehack Method: ما می بینیم که این فناوری می تواند منجر به نوسان زیاد و خروجی بی کیفیت شود، به ویژه وقتی توسط اعضای کم تجربه تیم استفاده می شود. زمانی که اعضای تیم تخصص لازم برای بررسی خروجی هوش مصنوعی را ندارند، آن را بدون بازبینی می پذیرند که این امر می تواند به اشتباهات میلیون دلاری منجر شود.

عواقب استفاده از هوش مصنوعی بدون بازبینی کیفی مناسب فقط به خدشه دارکردن اعتبار برند یا ازدست دادن قراردادها محدود نمی شود، بلکه استرس را افزایش و درعین حال خلاقیت، توانایی حل مسئله و تفکر انتقادی کارکنان را کاهش می دهد.

تحقیقات انجام شده توسط MIT نشان داده که تکیه بر هوش مصنوعی برای اینکه به جای ما فکر کند، نه اینکه با ما فکر کند، منجر به پدیده ای به نام انتقال بار شناختی می شود؛ یعنی واگذاری تلاش ذهنی به شیوه هایی که به تدریج حافظه، توانایی حل مسئله و تفکر انتقادی را تضعیف می کند.

براساس نتایج این مطالعه، شرکت کنندگانی که از ابزارهای مبتنی بر GPT استفاده می کردند، نسبت به گروه کنترل کاهش عملکرد قابل توجهی در این حوزه ها داشتند. تکیه بر هوش مصنوعی برای فکرکردن ممکن است ظرفیت ما برای اندیشه های خلاقانه را کاهش دهد، زیرا مغز نیاز به تمرین دارد تا عملکردهای شناختی خود را حفظ کند.

وقتی این بدهی شناختی را همراه با سرعتی که هوش مصنوعی فراهم می کند در نظر بگیریم، فقط کار بیشتری انجام نمی دهیم؛ بلکه آن را با ظرفیت ذهنی کمتری انجام می دهیم. کارکنان خروجی های هوش مصنوعی را بازبینی می کنند بدون اینکه زمان کافی برای ارزیابی دقیق کیفیت داشته باشند. آن ها بدون اینکه فرصت فکرکردن داشته باشند تصمیم گیری می کنند، و بدون اینکه فرایندهای خلاقانه را به کار گیرند محتوا تولید می کنند.

چنین فشار زیادی در بلندمدت منجر به اشتباهات کوچک می شود، مانند فراموش کردن افزودن یک سند، ناتمام گذاشتن ویرایش، یا ازدست دادن یک ضرب الأجل؛ این ها اولین نشانه های فرسودگی هستند. این اشتباهات جزیی نشانه هایی از تنبلی، حواس پرتی یا بی توجهی کارکنان نیستند و وقتی مدیران به جای حمایت با ارزیابی عملکرد به این ایرادات پاسخ بدهند، این چرخه سرعت می گیرد.

بیشتر افرادی که از هوش مصنوعی استفاده می کنند، آموزش کافی ندیده اند و اغلب اعتمادبه نفس بیش از حد آن را با حقیقت اشتباه می گیرند. دیوید ایگلمن ، عصب شناس، این پدیده را توهم انعکاس هوش نامیده است، یعنی درک اینکه هوش مصنوعی هوشمند است چون با بینش پاسخ می دهد، درحالی که در واقعیت صرفاً بازتاب دهنده دانش انسانی شده است.

یک رهبر بدون درک نحوه عملکرد هوش مصنوعی انتظارات غیرواقعی ایجاد می کند که در سراسر سازمان منتشر می شود و نیازمند کار سریع تر و باکیفیت تر است؛ چیزی که حفظ آن در بلندمدت ناممکن می شود.

نشانه های هشداردهنده اینکه هوش مصنوعی باعث فرسودگی می شود

براساس مطالعه Upwork Research Institute در سال 2024 مشخص شد که 77 درصد از کارکنان معتقدند که حجم کاری آنها از زمانی که از هوش مصنوعی استفاده می کنند افزایش یافته است. از جمله نشانه های کلیدی فرسودگی می توان به اشتباهات و تأخیرها، عدم احساس صرفه جویی در زمان و فرهنگ فعالیت همیشگی همپای سرعت هوش مصنوعی اشاره کرد.

کنار گذاشتن هوش مصنوعی چاره کار نیست، بلکه باید هوشمندانه و هدفمند از آن استفاده کرد. در ادامه 4 روش برای این کار آورده شده است: