در اوایل دهه چهل خورشیدی چارلی چاپلین نابغه بی همتای عالم سینمای جهان، سال ها بود که از غوغای حیات گریخته و در قلب کوهسار آلپ (در سوییس) زندگی آرامی را می گذراند.

چارلی از نیمه دهه سی خورشیدی پیش نگارش شرح حال خود را به تشویق گراهام گرین نویسنده معروف انگلیسی آغاز کرده بود.

روزنامه کیهان در اواخر تابستان و پاییز 1343 بخشی از این خودزندگی نامه نوشت را طی چند شماره منتشر کرد. در ادامه بخش چهل ودوم آن را به نقل از روزنامه یادشده به تاریخ هفدهم آبان 1343 (ترجمه حسام الدین امامی) به نقل از خبر آنلاین می خوانید:

در ابتدای شروع جنگ اول جهانی عقیده عمومی بر این بود که این مصیبت بزرگ بیش از 4 ماه طول نخواهد کشید، و پیشرفت تکنیک های نظامی و فنون جنگی چنان تلفاتی به آدمیان وارد خواهد ساخت که در اندک مدتی برای پایان دادن به چنان کشتار اقدام خواهند کرد. ولی اشتباه می کردیم و این خون ریزی بی سابقه تا چهار سال بعد ادامه یافت.

هرکسی می خواست علت و سبب جنگ و هدف های آن را توجیه کند ولی از عهده برنمی آمد. بعضی ها می گفتند برای این است که دنیا را جهت دموکراسی سالمی آماده سازد.

شاید تا اندازه ای هم درست می گفتند زیرا در میان خاکستر آتشی که میلیون ها تن بنی نوع را به کام خود کشیده بود، رژیم های تازه ای قد برافراشت و سیمای اروپا یکباره عوض شد.

در سال 1916 آمریکا حاضر به جنگ نبود و مردم چنان از شرکت در جنگ نفرت داشتند که تصنیفی به نام من پسرم را برای سربازی بزرگ نکرده ام بر سر زبان ها بود. ولی پس از غرق کشتی لوزیتانیا (کشتی آمریکایی که به دست آلمان ها غرق شد) آمریکایی ها کم کم مزه تلخ جنگ را چشیدند و هر روزی که می گذشت سنگینی بار جنگ بیشتر احساس می شد.

اقدامات متعددی برای جمع آوری اعانه و کمک آغاز گردید. از من و ماری پیک فورد و دوگلاس فیربانکس [داگلاس فربنکس] که از مشاهیر هنرمندان بودند تقاضا شد که نهضت قرضه آزادی را شروع کنیم. وظیفه ما بود که به شهرهای مختلف رفته و با ایراد سخنرانی های مهیج و مهمی احساسات غمگسارانه مردم را تحریک کنیم.

در میان کسانی که در میدان فوتبال شهر واشنگتن به سخنرانی من گوش می دادند افسر بلندقامتی بود که معاون وزارت دریاداری آمریکا و همان فرانکلین روزولت معروف بود.

سخنرانی های ما و کوششی که برای انجام این وظیفه ملی و تشویق مردم به خرید اوراق قرضه آزادی مبذول می داشتیم چنان مورد توجه قرار گرفت که قرار شد به دیدار ویلسون رییس جمهور آمریکا برویم.

با هیجان زیادی در اتاق سبزرنگ که اتاق انتظار بود ایستادیم و اندکی بعد ویلسون وارد شد. ماری پیک فورد آغاز سخن کرد و از استقبال عمومی مردم در برابر اوراق قرضه آزادی ستایش نمود و پیش بینی کرد که فروش آن ها به حد نهایت برسد.

ویلسون بعد از آن که به من خیره شد داستان بامزه ای گفت که همه خندیدیم و سپس جدا شدیم...

ماری و دوگلاس تصمیم گرفتند که از واشنگتن عازم ایالات شمالی شوند، من هم ایالات جنوبی را انتخاب کردم و رفتم و پس از فروش اوراق قرضه فراوانی به نیویورک بازگشتم.

قبل از عزیمت سفر دوره ای خود برای فروش قرضه آزادی ، ماری دورو را برای دومین بار در زندگی ام ملاقات کردم. وی از طرفداران فیلم های من بود و برای دیدن من اشتیاق زیادی نشان می داد. اما هرگز به یاد نمی آورد که من همان کسی هستم که در تئاتر دوک آو یورک لندن در نمایش شرلوک هلمز روزگاری نقش بیلی را در کنار او به عهده داشتم.

باری، من در نیویورک بودم و ماری که شنیده بود در هتل ریتس ساکنم، نامه ای بدین مضمون نوشت و مرا به شام دعوت کرد: چارلی عزیز! من آپارتمانی در خیابان مادیسون دارم که می توانم در آن جا با هم شام بخوریم و پس از آن اگر مایل باشی با اتومبیل در پارک مرکزی ساعتی را بگذرانیم...

از برنامه فوق من فقط شام خوردنش را با ماری انجام دادم. به ماری گفتم که قبلا یکدیگر را دیده بودیم و تو قلب مرا شکستی و من پنهانی به تو عشق می ورزیدم. ماری با لحنی دلپذیر گفت: چه مهیج است! آن گاه در پرتوی شمع هایی که میز شام را روشن می کرد درباره عشق های جوانی صحبت کردیم و سپس از هم جدا شدیم.

دوباره به لوس آنجلس برگشتم تا کارم را از سر گیرم. در این موقع به نظرم رسید که فیلمی کمدی درباره جنگ تهیه کنم. وقتی که این فکر را با دوستانم در میان گذاشتم همه آن را بیهوده دانستند و گفتند که صلاح نیست در این موقع جنگ را به باد تمسخر بگیرم.

می گفتند که این کار خطرناک است. ولی چه خطرناک بود و چه نبود مرا سخت به هیجان آورده بود. فیلم دوش فنگ از همین فکر مایه گرفته بود ولی متاسفانه قسمت های عمده ای از آن زده شد، با وجود این با استقبال فراوانی روبه رو شد.

پس از مدتی در اثر اختلافی که با تهیه کنندگان و کمپانی های فیلم برداری پیدا کرده بودم به اتفاق ماری و دوگلاس کمپانی یونایتد آرتیستز را بنا کردیم. دوگلاس و ماری به فاصله شش ماه فیلم هایی برای کمپانی جدید ساختند ولی من مجبور بودم که تا پایان قراردادم با کمپانی فیرست ناشنال شش کمدی تهیه نمایم.

روش آن ها به خاطر اقدامات اخیر من در تاسیس کمپانی مستقل چنان زننده و بی رحمانه شده بود که پیشرفت کارم دچار وقفه گشت. لذا پیشنهاد کردم که بقیه مدت قراردادم را با مبلغ 100 هزار دلار بازخرید کنم، ولی کمپانی مزبور قبول نکرد.

چون ماری و دوگلاس مجبور بودند که بدون شرکت من خودشان فیلم هایی را تهیه کنند و به بازار بفرستند سروصدای شان کم کم بلند شد، زیرا بدون وجود من فیلم های شان را ارزان می خریدند، به طوری که شرکت ما نزدیک به یک میلیون دلار ضرر کرد. معهذا با تمام شدن فیلم من به نام هجوم طلا خسارات جبران شد و از قرض به درآمدند و دیگر گله ای نکردند.

جنگ به منتهای شدت خود رسیده بود. در سراسر آمریکا مردم به تمرین های دفاعی و نظامی پرداخته و جوانان برای خدمات نظامی به اردوگاه ها می رفتند.

پاره ای از جراید مرا به باد انتقاد گرفته بودند که چرا در فعالیت های نظامی شرکت نمی کنم، بعضی از جراید نیز به دفاع از من پرداختند و خاطرنشان ساختند که از طریق تهیه فیلم بیش از رفتن به سربازی می توانم به اجتماع خدمت کنم.

بالاخره آمریکا وارد جنگ شد و ارتش تازه نفس آمریکایی وقتی که در فرانسه پیاده شد برخلاف توصیه های انگلیس و فرانسه که تجارب تلخی از سه سال گذشته جنگ داشتند با حرارت و عجله زیادی خود را به آب و آتش زدند و در همان روزهای اول هزاران نفر تلفات داد. و بالاخره با دادن قربانی های فراوان روز فرخنده ای فرا رسید و صفحات اول جراید با تیترهایی نظیر قیصر به هلند فرار کرد! ، پیمان صلح امضا شد! مزین گردید.

یکباره بوق های اتومبیل ها، سوت کارخانه ها و شیپور سربازان در سراسر آمریکا به صدا درآمد و یک شبانه روز ادامه داشت. آمریکا از شادی دیوانه شده بود؛ خنده، آواز، رقص، بوسه و عشق سراسر آمریکا را فرا گرفت.

با پایان جنگ مثل این بود که مردم از زندان خلاص شده باشند. با وجود این وحشت جنگ چنان باقی بود که تا ماه ها بعد مردم هرجا می رفتند شناسنامه های خود را مثل زمان جنگ برای احتیاط همراه داشتند.

متفقین جنگ را برده بودند ولی مطمئن نبودند که صلح را هم برده باشند ولی یک نکته مسلم بود و آن هم این بود که تمدن بشریت دستخوش تحول عظیمی شده و عصر جدیدی آغاز گشته بود.