از سال1400 تا 1403 سرانه مصرف خصوصی به قیمت واقعی میزان 2.4درصد کاهش یافته است.

به گزارش دنیای اقتصاد، هزینه مصرف خصوصی یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده تولید ناخالص داخلی به روش هزینه ای بوده که در بهار 1404 حدود 42درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل داده است. بررسی ها نشان می دهد که کاهش سرانه مصرف خصوصی به معنای کاهش مصرف خانوار بوده و از کاهش رفاه این بخش از جامعه حکایت دارد.

رشد مصرف خصوصی در فصل بهار1404 با ثبت رقم منفی 1.1درصد، چهارمین فصل نزولی پیاپی را رقم زد. از جمله عوامل موثر بر کاهش سرانه مصرف خصوصی، حاکم شدن فضای عدم اطمینان سیاسی و اقتصادی است که افق خانوار را برای مصرف تیره تر کرده است.

براساس داده های مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی در بهار سال1404 با افت 0.4 درصدی مواجه شد. این در حالی بود که هزینه مصرف نهایی خصوصی افت 1.1درصدی را تجربه کرد. کاهش هزینه مصرف نهایی خصوصی از ضعف در تقاضای داخلی حکایت دارد که عمدتا به افزایش عدم اطمینان اقتصادی و سیاسی و کاهش اعتماد خانوارها به پایداری درآمدهای خود برمی گردد.

رشد منفی هزینه مصرف خصوصی در فصل بهار امسال در پی ثبت رشد منفی در سه فصل پیاپی پیش از آن رخ داد که می تواند نشانه ای از رکود در فصل های بعدی باشد.

یکی از شاخص های سنجش رشد اقتصادی، رشد محصول ناخالص داخلی است. تولید ناخالص داخلی یا همان GDP، ارزش کل کالاها و خدمات نهایی تولیدشده در یک اقتصاد را طی یک دوره زمانی مشخص نشان می دهد.

در روش هزینه، تولید ناخالص داخلی بر اساس مجموع هزینه هایی محاسبه می شود که برای خرید کالاها و خدمات نهایی در اقتصاد انجام می شود.

این هزینه ها شامل مصرف نهایی خصوصی، مصرف دولت، سرمایه گذاری ناخالص داخلی و خالص صادرات است. در میان این اجزا، مصرف نهایی خصوصی سهم بسیار بزرگی از GDP را تشکیل می دهد و نیروی پیشران رشد اقتصادی محسوب می شود.

افزایش مصرف خصوصی معمولا نشانه ای از رونق اقتصادی و بهبود رفاه خانوارهاست؛ در مقابل، افت رشد مصرف خصوصی اغلب علامتی از کاهش قدرت خرید، افزایش نااطمینانی یا فشار تورمی در جامعه است. هرچه سهم مصرف خصوصی از تولید ناخالص داخلی بیشتر باشد، اقتصاد بیش از پیش به رفتار و تصمیمات خانوارها وابسته خواهد بود.

بررسی داده های مرکز آمار حاکی از افت سرانه هزینه مصرف نهایی خصوصی از سال1400 است. سرانه مصرف نهایی خصوصی به قیمت های ثابت سال1400 از 49 میلیون تومان در سال1400 به 48 میلیون تومان در سال1403 رسیده است. کاهش رشد هزینه مصرف نهایی خصوصی از سطح 10درصدی در فصل سوم سال1400 تا رشد منفی در فصل نخست سال1404 چشم گیر است.

این وضعیت نشان می دهد که قدرت خرید خانوار تضعیف شده است و در نتیجه به میزان کمتری می توانند مصرف کنند. عامل دیگری که کاهش مصرف خصوصی را طی دوره یک ساله توضیح می دهد، افزایش نااطمینانی های سیاسی و اقتصادی است.