یک وب سایت آمریکایی به نقل از چند مقام ارشد ایالات متحده فاش کرد که دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا ماه گذشته در یک تماس تلفنی محرمانه با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان خواستار آغاز گام های عملی برای عادی سازی روابط ریاض با تل آویو پس از توقف جنگ غزه شده است. این تماس پس از برگزاری نشست صلح غزه در مصر انجام گرفته و پیش تر علنی نشده بود.

به گزارش ایرنا به نقل از آکسیوس، یک مقام آمریکایی مطلع از جزییات تماس گفته است که ترامپ در این گفت وگو تأکید کرده است: جنگ غزه را پایان داده ام و اکنون می خواهم شما روند عادی سازی روابط با اسراییل را آغاز کنید.

به گفته این منبع، ولیعهد عربستان سعودی نیز آمادگی خود را برای همکاری در این مسیر با دولت ترامپ ابراز کرده است.

مقامات آمریکایی می گویند پیام واشنگتن به ریاض روشن است و بر این نکته تاکید دارد که آمریکا تمام درخواست های اصلی عربستان را پیگیری کرده است و حال نوبت ریاض است که برای خواسته رییس جمهور آمریکا، یعنی عادی سازی روابط با اسراییل، گام بردارد. با این حال، فاصله میان مواضع عربستان و اسراییل همچنان قابل توجه توصیف شده است.

به گفته منابع آمریکایی، برخی از مطالبات کلیدی عربستان یا محقق شده یا در حال اجراست. ریاض خواهان یک پیمان دفاعی رسمی با واشنگتن بود و انتظار می رود ترامپ در سفر پیشِ روی، بن سلمان به واشنگتن یک تعهد امنیتی ارائه کند که می تواند مقدمه ای برای پیمانی کامل باشد.

طبق این گزارش، موضوع تشکیل کشور فلسطین، از دیگر شروط غیرقابل چشم پوشی عربستان است. دولت ترامپ معتقد است نسخه نهایی طرح صلح غزه که کاخ سفید آماده کرده، موضوع تشکیل کشور فلسطین را به شکل ضمنی در دستور کار قرار می دهد. اما دیپلمات های عرب و برخی مقامات پیشین آمریکا نسبت به اینکه این متن بتواند معیارهای ریاض را برآورده کند ابراز تردید کرده اند؛ معیارهایی که شامل مسیر معتبر، برگشت ناپذیر و زمان بندی شده به سوی کشور مستقل فلسطین است.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسراییل که به شدت با راهکار دو دولتی مخالف است، مهم ترین مانع در مسیر پیشبرد طرح تلقی می شود. به گفته مقامات آمریکایی، نتانیاهو مواضعی غیر کمکی در خصوص اجرای طرح ترامپ اتخاذ کرده و همین موضوع باعث پیچیدگی بیشتر مذاکرات شده است.

با این حال، نتانیاهو مسئولیت پرونده عادی سازی روابط با عربستان را به مشاور نزدیک خود، ران درمر، سپرده است. درمر در گفت وگو با مقاماتی همچون جی.دی. ونس، معاون رییس جمهور و مارکو روبیو، وزیر خارجه اعلام کرده است که به کار بر روی توافقات احتمالی ادامه خواهد داد.

تحلیلگران می گویند محمد بن سلمان برای پیشبرد عادی سازی روابط به تعهدات بسیار محکم تر و امتیازات محسوس از سوی اسراییل نیاز دارد تا بتواند بر افکار عمومی سعودی که پس از جنگ غزه بیش از گذشته نسبت به اسراییل بدبین شده است، تأثیر بگذارد.

با وجود ادامه مذاکرات، مقامات آمریکایی مطمئن نیستند که در جریان سفر آینده ولیعهد عربستان سعودی به واشنگتن، بتوان به پیشرفتی تعیین کننده در مسیر عادی سازی دست یافت.

در ماه مه گذشته(اردیبهشت)، در جریان سفر ترامپ به ریاض مجموعه ای از توافق ها میان آمریکا و عربستان حاصل شد اما بسیاری از آنها هنوز عملی نشده اند. سعودی ها از این موضوع که توافق های مذکور فقط روی کاغذ باقی مانده اند ابراز نارضایتی کرده اند.

برقراری روابط دیپلماتیک میان عربستان و اسراییل پس از دهه ها خصومت می تواند معادلات سیاسی و امنیتی خاورمیانه را دگرگون کرده و نفوذ آمریکا در منطقه را تقویت کند.

ترامپ ماه گذشته ابراز امیدواری کرد که عربستان به زودی به توافقنامه های ابراهیم بپیوندد؛ توافق هایی که در سال 2020 با امارات، بحرین و مراکش امضا شد.