دکتر علیرضا رییسی معاون بهداشت وزارت بهداشت در همایش تازه های دیابت از چهار برابر شدن روند ابتلا به دیابت در 35 سال گذشته ابراز نگرانی و اظهار کرد: دیابت به عنوان یکی از مهم ترین معضلات سلامت جهانی، تنها با پیشگیری، ارتقای سواد سلامت، تغییر سبک زندگی و مراقبت مداوم قابل کنترل است.

او معتقد است که در مقابله با دیابت اتکای صرف به درمان های دارویی و بیمارستانی نتیجه پایداری نخواهد داشت.

رییسی یادآور شد: سازمان جهانی بهداشت برای بسیاری از بیماری های مزمن، اهداف مشخصی جهت کاهش بروز و شیوع تعیین کرده، اما درباره دیابت تنها توصیه کرده است که کشورها بتوانند آن را کنترل کنند، نه کاهش دهند؛ زیرا کاهش بروز این بیماری در شرایط کنونی تقریباً ممکن نیست.

معاون بهداشت وزارت بهداشت افزود: روند ابتلا به دیابت طی 35 سال گذشته حدود چهار برابر افزایش یافته است و با وجود پیشرفت های چشمگیر در علم و فناوری، داروهای جدید و آگاهی بیشتر نسبت به عوامل بروز بیماری، همچنان شاهد رشد قابل توجه مبتلایان هستیم.

به گفته رییسی، در حال حاضر حدود 600 میلیون نفر در جهان به دیابت مبتلا هستند و پیش بینی می شود این رقم تا سال 2050 میلادی به بیش از 850 میلیون نفر برسد. بیشترین رشد موارد ابتلا نیز در منطقه آفریقا و خاورمیانه دیده می شود که ایران نیز در زمره کشورهای در معرض خطر بالاست.

رییسی با تأکید بر اینکه تمرکز صرف بر درمان پاسخگوی بار بیماری نیست، اظهار داشت: اگر به دنبال کنترل مؤثر دیابت هستیم، باید به سمت پیشگیری برویم. عواملی مانند سبک زندگی کم تحرک، تغذیه ناسالم، چاقی، آلودگی هوا و استرس از مهم ترین علل افزایش بروز دیابت هستند و بدون اصلاح این الگوها، روند ابتلا متوقف نخواهد شد.

او یادآور شد: در گذشته تصور می شد دیابت نوع دو بیشتر در افراد بالای 40 سال بروز می کند، اما امروز سن ابتلا به حدود 20 سال و حتی پایین تر از آن رسیده است که این مسئله زنگ خطری جدی برای آینده سلامت جامعه به شمار می رود.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به پیامدهای اقتصادی و انسانی بیماری دیابت گفت: بخش بزرگی از بیمارانی که دیالیز میشوند، مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا بوده اند. اگر در یکی از بخش های دیالیز بیمارستان ها از بیماران علت بیماری را بپرسید، بیش از 90 درصد آنان دچار دیابت یا فشار خون مزمن اند. هزینه های درمان، دیالیز، عمل های بای پس قلبی و استنت های عروقی به طور سرسام آوری رو به افزایش است.

رییسی گفت: دیابت را نباید صرفاً یک بیماری پزشکی بدانیم. کنترل واقعی زمانی اتفاق می افتد که فرد دیابتی در مراقبت از خود مشارکت فعال داشته باشد. اگر بیمار سواد سلامت و مهارت خودمراقبتی نداشته باشد، حتی بهترین داروها هم اثر پایداری نخواهند داشت.

وی با بیان اینکه پزشک یا مراقب سلامت باید به بیمار بیاموزد که در مراقبت از خود متعهد باشد، اظهار کرد: اگر این اتفاق بیفتد، موفقیت در کنترل دیابت پایدار خواهد بود. کنترل دیابت با عدد قند خون آزمایشگاهی سنجیده نمی شود، بلکه با آگاهی، مسئولیت پذیری و تداوم مراقبت مشخص می شود.

به گفته معاون بهداشت وزارت بهداشت، در ایران حدود 7.5 میلیون نفر دیابتی وجود دارد که نیمی از آن ها در سامانه بهداشت کشور ثبت شده اند.

او تأکید کرد: این در حالی است که هدف گذاری سازمان جهانی بهداشت تا پنج سال آینده این است که 80 درصد بیماران شناسایی و کنترل شوند و صددرصد بیماران دیابت نوع یک به انسولین و وسایل خودارزیابی دسترسی داشته باشند.

او به شاخص های تعیین شده در برنامه هفتم توسعه کشور اشاره و تاکید کرد که بر اساس این برنامه، باید تا پایان آن، نرخ کنترل و پایش دیابت به 45 درصد برسد.

به اعتقاد رییسی این هدف تنها در صورتی محقق می شود که از فناوری های نوین مانند هوش مصنوعی، ابزارهای دیجیتال خودمراقبتی و پرونده سلامت الکترونیک بهره بگیریم.

معاون بهداشت وزارت بهداشت معتقد است که اثر واقعی صحبت ها در سمینارها و همایش های علمی درباره دیابت و موضوعات دیگر زمانی دیده می شود که آموزش ها از فضای سالن های علمی به خانه مردم و زندگی روزمره منتقل شود. اگر مردم از اطلاعات و آموزش های تخصصی بهره مند نشوند، کنترل دیابت در سطح ملی محقق نخواهد شد.

رییسی بر عدالت در دسترسی به سلامت تاکید و تصریح کرد: کشور ما با جمعیتی 90 میلیونی نیازمند آن است که ابزارهای آموزشی، فناوری و مراقبتی در دسترس همه مردم قرار گیرد تا بتوانیم کنترل دیابت را از حرف به عمل برسانیم.

وی گفت: پزشکان عمومی و مراقبان سلامت آموزش دیده در کشور به خوبی می توانند بیماران دیابتی را کنترل کنند.

منبع: وبدا