در پی بررسی تازه ای درباره اثر واکسیناسیون کووید 19 بر بارداری، پژوهشگران نتایج اطمینان بخشی درباره ایمنی واکسن سینوفارم برای زنان باردار و نوزادانشان گزارش کرده اند، یافته ای که می تواند در تصمیم گیری های بهداشتی اهمیت ویژه ای داشته باشد.

به گزارش ایسنا، همه گیری کووید 19 نه تنها زندگی روزمره انسان ها را دگرگون کرد، بلکه نگرانی های زیادی را برای زنان باردار و خانواده هایشان به همراه آورد. از آغاز شیوع این ویروس، این پرسش مطرح بود که آیا بارداری می تواند خطر ابتلا به نوع شدید بیماری را افزایش دهد و در نتیجه سلامت مادر و جنین را تهدید کند. در سال های نخست همه گیری، اطلاعات درباره واکسیناسیون در دوران بارداری محدود بود و بسیاری از زنان باردار در مورد تزریق واکسن دچار تردید بودند. در حالی که داده های مربوط به واکسن های فایزر و مدرنا در زنان باردار منتشر شد، اطلاعات درباره واکسن های غیرفعال مانند سینوفارم کمتر بود و همین موضوع نیاز به بررسی علمی دقیق را آشکار می کرد.

زنان باردار در بسیاری از کشورها به دلیل کمبود داده های ایمنی، از دریافت واکسن های غیر mRNA بازمی ماندند. این در حالی است که واکسن های غیرفعال مانند سینوفارم، از نظر نوع ساخت و مواد به کاررفته، از ایمن ترین انواع واکسن ها به شمار می آیند. به گفته کارشناسان، انجام پژوهش هایی در کشورهای درحال توسعه که واکسن های غیر mRNA در آن ها استفاده می شود، برای درک بهتر ایمنی و اثربخشی این واکسن ها در دوران بارداری ضروری است. چنین بررسی هایی می تواند نه تنها به کاهش ترس از واکسیناسیون در زنان باردار کمک کند، بلکه به سیاست گذاران سلامت در طراحی برنامه های واکسیناسیون مطمئن تر یاری رساند.

ام البنین زارع از گروه پرستاری و مامایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل، به همراه دو همکار از همان دانشگاه و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مازندران و دانشگاه آزاد اسلامی تنکابن، پژوهشی را در همین راستا برای بررسی پیامدهای بارداری و وضعیت نوزادان در زنان واکسینه شده و واکسینه نشده با واکسن سینوفارم انجام دادند. هدف آن ها روشن کردن این موضوع بود که آیا تزریق واکسن سینوفارم می تواند باعث بروز عوارضی در مادر یا جنین شود یا خیر.

در این مطالعه، پژوهشگران اطلاعات 500 زن باردار را که بین تیر 1400 تا خرداد 1401 به بیمارستان امام علی (ع) شهرستان آمل مراجعه کرده بودند، بررسی کردند. نیمی از این زنان واکسن سینوفارم دریافت کرده بودند و نیمی دیگر واکسینه نشده بودند. داده ها از پرونده های پزشکی استخراج و سپس با روش های آماری گوناگون مورد ارزیابی قرار گرفتند.

نتایج این بررسی ها نشان دادند بین زنان واکسینه شده و غیرواکسینه، از نظر نوع زایمان، سن حاملگی، بروز ناراحتی جنینی یا تنفسی در نوزاد، نیاز به بستری در بخش ویژه نوزادان یا وجود ناهنجاری مادرزادی، تفاوت معنی دار و قابل توجهی وجود ندارد. به بیان ساده تر، واکسیناسیون با سینوفارم تأثیر منفی بر روند بارداری یا سلامت نوزاد نداشت.

پژوهشگران همچنین در جمع بندی خود تأکید کردند که واکسن سینوفارم تأثیر سویی بر پیامدهای مادری و نوزادی ندارد. این یافته ها با نتایج چند مطالعه پیشین در ایران و سایر کشورها از جمله سریلانکا هم خوانی دارد، جایی که نشان داده شد این واکسن در دوران بارداری بی خطر است و هیچ عارضه قابل توجهی ایجاد نمی کند.

بر پایه داده های این تحقیق که در مجله دانشگاه علوم پزشکی قم منتشر شده اند، تفاوتی در بروز عوارضی مانند سقط جنین، زایمان زودرس یا پارگی زودهنگام پرده های جنینی میان دو گروه دیده نشد. اندازه های فیزیکی نوزادان، مانند وزن، قد و دور سر نیز در هر دو گروه تقریباً یکسان بود. از نظر پزشکان، این یافته ها تأییدی است بر ایمنی واکسن های غیرفعال در دوران بارداری و می تواند نگرانی ها درباره استفاده از این نوع واکسن را کاهش دهد.

برخی مطالعات بین المللی حتی نشان داده اند که واکسن های حاوی ترکیبات آلومینیومی مانند سینوفارم ممکن است در مواردی باعث کاهش احتمال زایمان زودرس شوند. علاوه بر این، مرور نتایج پژوهش های جهانی نشان می دهد واکسیناسیون، فارغ از نوع واکسن یا زمان تزریق در دوران بارداری، ارتباطی با افزایش خطرهای جدی برای مادر یا نوزاد ندارد.

از آنجا که بیشتر داده های جهانی درباره واکسن های mRNA از کشورهای با درآمد بالا به دست آمده است، پژوهش حاضر با تمرکز بر واکسن سینوفارم در ایران، گامی مهم برای پر کردن خلأ اطلاعاتی در کشورهای درحال توسعه به شمار می رود. پژوهشگران تأکید کردند که اگرچه نتایج به نفع ایمنی واکسن است، اما بررسی های آینده باید بر ارزیابی ایمنی طولانی مدت و عوارض نادر احتمالی تمرکز کند تا تصویر دقیق تری از اثرات واکسیناسیون در بارداری به دست آید.