سهند ایرانمهر در یادداشتی نوشت: ویدئوی حضور بهنوش طباطبایی در جلسه دفاع دکترایش، با همراهی محافظان شخصی، نشانه ای است از تغییر در مرز میان دو دنیای متفاوت علم و نمایش است.

در منطق جامعه ی امروز، سلبریتی فقط چهره ای مشهور نیست؛ او نهادی فرهنگی است که می تواند سرمایه نمادین خود را از یک عرصه به عرصه ای دیگر منتقل کند. همان طور که گی دُبور در نظریه جامعه ی نمایش می گوید، در زمانه ای که تصویر بر معنا غلبه کرده، هر چیزی دیر یا زود به نمایش بدل می شود.

حضور محافظ در محیط دانشگاهی نیز بیش از آن که پاسخی به تهدید واقعی باشد، کارکردی نمادین دارد. در جامعه ای که مرز میان سرمایه فرهنگی و سرمایه نمادین در حال فروریزی است، حفاظت فیزیکی بدل به شکلی از حفاظت از تصویر شده است. لاجرم محافظ شخصی نیز بخشی از صحنه وبخشی از مدیریتی دقیق بر پرستیژ و شأن اجتماعی است.

با این وجود مشکل اصلی از جایی آغاز می شود که دو منطق متفاوت در یک فضا به هم می رسند. دانشگاه به شکل طبیعی باید بر عقلانیت، تخصص و برابری استوار باشد اما میدان سلبریتی حول محور تمایز، رقابت و دیده شدن می چرخد.

در این میان، محافظ شخصی فقط یک فرد نیست؛ یک نشانه است. نشانه ای از فاصله طبقاتی، نشانه ای از کنترل فضا و به قول گافمن بازتولید مرزهای منزلتی با مناسک منزلتی یعنی کنش هایی که هدفشان حفظ فاصله میان سلبریتی و دیگران است.

در جامعه ای که اعتماد عمومی به نهادهای رسمی (از سیاست گرفته تا آموزش عالی) کاهش می یابد، علم دیگر فقط به خاطر دانش مشروع نیست، بلکه باید دیده شود تا معتبر به نظر برسد.

رسانه و شبکه های اجتماعی هم در دو دهه اخیر ساختار قدرت نمادین را بازنویسی کرده اند. نهاد علم زمانی در رأس هرم منزلت بود، اما در جامعه ی تصویری امروز، کسی که دیده می شود بیش از کسی که می داند قدرت دارد. از همین جاست که منطق صحنه به همه جا از جمله دانشگاه نفوذ می کند.

دانشگاه هم به جای نهاد حقیقت، به صحنه ای برای تجاری سازی شخصی بدل می شود. حضور چهره های مشهور در محیط علمی، نتیجه همین اقتصاد نمادین جدید است که در آن ارزش از دانش نمی آید، بلکه از جلب توجه می آید.

نویسنده: سهند ایرانمهر