روز گذشته پیشنهاد استعفای علیرضا زاکانی، شهردار تهران در شورای شهر تهران موضوع داغ جلسه بود. از یکسو تصویب یک آیین نامه در هیات وزیران، از سوی دیگر پیشنهاد چند تن از اعضای شورای شهر تهران از زبان نرجس سلیمانی مطرح شد، تنها یک هدف را نشانه گرفته بود: زاکانی و خداحافظی او از صندلی شهرداری .

به گزارش هم میهن، یکشنبه هیات وزیران مصوبه ای داشتند مبنی بر اینکه: شهرداران شهرهای با جمعیت بالاتر از 200 هزار نفر باید دارای مدرک تحصیلی مرتبط با مدیریت شهری یا رشته های مشخص شده و حداقل پنج سال سابقه مدیریت در دستگاه های اجرایی باشند. اما رشته های پزشکی در این جدول پیوست این آیین نامه، قید نشده است. زاکانی که با مدرک پزشکی هسته ای روی صندلی شهرداری نشسته است، احتمالا پس از ابلاغ این آیین نامه باید منتظر برکناری باشد. از سوی دیگر شهردار تهران کمتر از 4/5 سال در مدیریت شهری فعالیت داشته است.

البته این موضوع در ابتدای این دوره مدیریت شهری و انتخاب زاکانی به اعضای شورای شهر تهران تذکر داده شد که طبق قانون ایشان با تحصیلات پزشکی هسته ای نمی تواند شهردار شود اما برخی از اعضای شورای شهر تهران اعلام کردند که اگر نیاز باشد این قانون را تغییر می دهیم. در آن زمان دولت ابراهیم رییسی قدرت را در دست داشت و با توجه به همسویی دولت سیزدهم با شهردار تهران و برخی از اعضای شورای شهر تهران شاید آیین نامه براساس خواست اعضای جدیدالورود شورای شهر تهران در آن زمان تغییر می کرد. اما حالا که دولت مسعود پزشکیان روی کار آمده این مصوبه را اصلاح کرده و براساس آن زاکانی نمی تواند شهردار تهران باشد.

البته مدیریت شهری نخستین بار نیست که به دلیل تغییر قوانین مجبور به برکناری شهردار و انتخاب شهردار جدید می شود. در دوره گذشته نیز پس از شهردار شدن محمدعلی افشانی، قانون منع به کارگیری بازنشستگان تصویب شد و شورای شهر دوره پنجم مجبور شد برای سومین بار شهردار انتخاب کند. اولین شهردار منتخب اعضای شورای شهر سابق محمدعلی نجفی بود که استعفا داد. پس از او افشانی را انتخاب کردند که به دلیل تصویب قانون مجبور به برکناری او شدند و پیروز حناچی شهردار تهران شد. اینطور پیش بینی می شود که شورای ششم پایتخت نیز به درد شورای دوره پنجم دچار شده و مجبور شود در آخرین روزهای عمر قانونی خود جایگزینی برای زاکانی انتخاب کنند.

مهدی چمران، رییس شورای شهر تهران پیش از شروع جلسه شورای شهر تهران، در جمع خبرنگاران درباره مصوبه هیات وزیران و احتمال برکناری علیرضا زاکانی از شهرداری گفت: این آیین نامه برای کسانی {شهردارانی} است که قرار است از اول انتخاب شوند. وقتی شهردار را انتخاب کرده اند و این انتخاب تایید شده دیگر نمی توانند به عقب بر گردند. او در پاسخ به این سوال هم میهن که در دوره قبل با تصویب قانون منع به کارگیری بازنشستگان شهردار تهران برکنار شد، چرا در این دوره این اتفاق نمی افتد؟

تاکید کرد: این اتفاق افتاد. در قانون هم قید شده که اگر خلاف آن کس دیگری باشد باید در هیات دولت تصویب شود. این آیین نامه را هیات دولت تصویب می کند بنابراین دیگر مسئله ای نخواهد بود. در حقیقت رییس شورای شهر تهران معتقد است که قانون عطف به ماسبق نمی شود در حالی که این قوانین و آیین نامه ها در دوره گذشته موجب برکناری شهردار تهران شده و برخی از اعضای سابق شورای شهر تهران در آن زمان اعلام کردند که اگر تن به قانون ندهند حضور افشانی بر صندلی شهردار غیرقانونی خواهد بود.

در این میان برخی از مدیران شهری حضور زاکانی تا آخر دوره را تضمینی می دانند، آنهم به استناد به نامه کامل تقوی نژاد، دبیر هیات دولت مبنی بر این که رشته های پزشکی، برق و مکانیک نیز به پیوست این مصوبه هیات وزیران اضافه شود. این نامه به حسین کلانتری، دبیرکمیسیون سیاسی وامنیت ملی هیئت دولت نوشته و در آن قید شده است: در جلسه 7 مهر هیات وزیران، در خصوص آیین نامه اجرایی رشته های تحصیل مرتبط برای انتخاب شهردار موضوع تصویب نامه مورخ 26 شروع شد، الحاق رشته های تحصیلی برق مکانیک و پزشکی به رشته های تحصیلی جدول پیوست آیین نامه یاد شده متن نهایی مربوط به ظرف دو هفته برای طرح در هیئت دولت وزیران ارائه شود.

نرجس سلیمانی، عضو شورای شهر تهران به علیرضا زاکانی شهردار تهران پیشنهاد کرد استعفا بدهد. او در تذکر پیش از دستور اعلام کرد: باید اشاره کنم به دو جلسه گذشته شورای شهر تهران و تعامل شهردار تهران با شورای شهر که شهردار برآمده از رای آن است.

او افزود: با فرض صحت گفتار آقای شهردار، شورای شهر قانون مند نبوده و اگر این شورای شهر را قانون مدار ندانیم، در عمل مهم ترین تصمیم این شورای شهر و اولین تصمیم آن، که انتخاب شهردار است نیز زیر سؤال می رود. به نظر می رسد مثال کسی که بر سر شاخ نشسته و بن می بُرد ، در اینجا مصداق عینی پیدا می کند. با فرض صحت گفته های آقای شهردار، ایشان قانون مدار و شورای شهر متخلف است. اگر فرض کنیم کل ماجرا و صحبت های ایشان درست باشد و ایشان شاخه ای پیوندی سالم باشد و مجموعه شورای شهر هم درختی درهم پیچیده با همه کاستی ها و ضعف هایش، چگونه می توان با زیر سؤال بردن رأی و تصمیم شورای شهر، هنوز برای شاخه اصالتی قائل شد؟

چراکه اصالت شاخه از تنه و از درخت خود می گیرد. به بیان ساده و شفاف عرض می کنم؛ اگر حتی شورای شهر را در ذهن خود پایبند به قانون نمی دانستید، خرد حکم می کرد که برای حفظ شأن اصلی ترین تصمیم آن، یعنی انتخاب جنابعالی به عنوان شهردار همان زمان استعفا می دادید. البته ماهی را هر وقت از آب بگیرند تازه است؛ امروز هم می توانید استعفا دهید.

او افزود: وگرنه، به زعم خودتان، چگونه می تواند یک قانون مدار ننگِ محصول بی قانونی بودن را تحمل کند؟ بی تردید برای آن که عیار قانون مداری شما مشخص شود، هیچ چیز بهتر از استعفای امروز شما نیست. وگرنه عاقل برای یک دستمال، قیصریه را به آتش نمی کشد. حال اگر نهادی بخواهد تبدیل به سازمانی شود، واقعاً ارزش تیشه زدن به ریشه را دارد؟ آن هم نه ریشه دیگران، بلکه ریشه ای که شما بر آن استوار هستید و از آن اصالت گرفته اید. البته جمع بندی با شماست. بیش از این هم سخنی نیست. انتظار ما از شما روشن است و نیازی به تکرار ندارد.

علی اصغر قائمی، عضو شورای شهر تهران درباره سرنوشت زاکانی در صورت ابلاغ این مصوبه هیات وزیران به هم میهن گفت: به خودشان {زاکانی} باشد نمی روند. هرچند که خانم سلیمان محترمانه، مودبانه، در چارچوب قانون و حسب اتفاق که رخ داده از ایشان خواست که استعفا بدهد و از شهرداری برود. اما من بعید می دانم ایشان اهل این کار {استعفا} باشد و شهرداری را رها کند. اما قانونی که از آن یاد می کنید که باید مراحل آن طی شود، اگر ابلاغ گردد و واقعا ادامه حضور آقای زاکانی غیرقانونی باشد، طبیعتاً ایشان مکلف است که از شهرداری برود.

کمااینکه در دوره پنجم هم بعد از شهرداری آقای نجفی و آمدن کوتاه مدت آقای افشانی به دلیل قانون منع به کارگیری بازنشستگان مصوب شد، شورای شهر تهران از آقای افشانی تشکر کرد و ایشان بدون هیچ حاشیه ای شهرداری را ترک کرد. پس از آن شورای شهر تهران شهردار بعدی را انتخاب کرد. به نظرم در حال حاضر هم این شرایط حادث می شود اما هنوز این مصوبه ابلاغ نشده و نمی توان به صورت قطعی نسبت به آن اظهارنظر کرد.

او در پاسخ به این سوال که اگر پس از ابلاغ این مصوبه حضور آقای زاکانی غیرقانونی باشد، ایشان به آرامی آقای افشانی از شهرداری می رود؟ گفت: امیدوارم.