آذر منصوری در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: ایران در یکی از حساس ترین مقاطع تاریخ معاصر خود قرار دارد. در حالی که فشارهای اقتصادی، نارضایتی اجتماعی و چالش های زیست محیطی رو به افزایش است، پرسش بنیادین پیش روی حاکمیت و جامعه چنین است: راه نجات ایران کدام است؟ تداوم مسیر پرهزینه هسته ای با همه تبعات بین المللی آن، یا تلاش برای رفع تحریم ها، اصلاح حکمرانی و بازگشت به تعامل سازنده با جهان؟ در دو دهه گذشته، برنامه هسته ای به نماد استقلال و اقتدار ملی تبدیل شده است. با این حال، پرسش امروز جامعه دیگر صرفا درباره حق مسلم نیست، بلکه درباره هزینه واقعی این مسیر برای زندگی مردم است.

تحریم ها در کنار سوء مدیریت و فساد در نهادهای رسمی، چنان در تار و پود اقتصاد و معیشت ایرانیان نفوذ کرده اند که اثر آن در همه عرصه ها مشهود است: از قبض های سنگین انرژی تا آب کم کیفیت از سفره های کوچک شده تا بازار کار راکد و صنعت فرسوده. تحریم ها همان کرده اند که خشکسالی با زمین می کند؛ ریشه های رشد را خشک کرده اند. محدودیت در واردات فناوری و سرمایه خارجی، موجب شده بسیاری از صنایع مادر و زیرساخت های حیاتی کشور با بهره وری پایین و تجهیزات کهنه فعالیت کنند.

نتیجه، ناترازی گسترده در حوزه انرژی، خاموشی های مکرر، کاهش تولید و آلودگی فزاینده محیط زیست است. بحران آب نیز از این وضعیت بی نصیب نمانده است؛ فرونشست زمین، خشکیدن تالاب ها و دریاچه ها، افت تولید کشاورزی، چهره ای نگران کننده از آینده کشور ترسیم کرده است. اما در سایه این فشارها، پدیده ای دیگر رشد کرده که شاید از خود تحریم ها خطرناک تر باشد: فساد و رانت خواری کاسبان تحریم. گروه هایی که از بسته بودن اقتصاد و نبود شفافیت بهره می برند، از استمرار وضعیت موجود سود مستقیم می برند.

آنان با واسطه گری در تجارت نفت، واردات کالاهای اساسی و انتقال ارز، ثروت های کلان اندوخته اند و با نفوذ در ساختارهای تصمیم گیری، مانع اصلاحات واقعی شده اند. به این ترتیب، تحریم نه فقط ابزار فشار خارجی، بلکه بستری برای فساد داخلی و نابرابری بیشتر شده است. پیامد این چرخه تحریم و فساد، فرسایش امید اجتماعی است. جامعه ای که فقر در آن گسترش یابد و عدالت تضعیف شود، دیگر توان پشتیبانی از توسعه و اقتدار ملی را ندارد. فقیرتر شدن جامعه نشانه ضعف حکمرانی است، نه نشانه تاب آوری. هیچ حکومتی بدون جامعه ای قدرتمند و امیدوار، پایدار نخواهد ماند.

برای داشتن حاکمیتی قدرتمند، باید جامعه ای قدرتمند داشت. ایران امروز بیش از هر زمان دیگر، به اصلاحات ساختاری عمیق نیاز دارد؛ اصلاحاتی که شاید دردناک، اما اجتناب ناپذیر است. شفافیت در تصمیم گیری ها، مبارزه جدی با فساد، بازنگری در سیاست های اقتصادی و بازتعریف رابطه دولت با مردم، گام هایی ضروری برای بازسازی اعتماد عمومی اند. اعتماد، مهم ترین سرمایه ملی است و اگر از میان برود، هیچ دستاوردی پایدار نخواهد ماند. اقتدار واقعی از دل رفاه، عدالت و اعتماد اجتماعی برمی خیزد، نه از شعارهای پرهیاهو. راه نجات ایران در گفت وگو، تعامل سازنده و اصلاح درون زا نهفته است.

باید پذیرفت که کشور با تکیه بر اقتصاد بسته و سیاست خارجی پرتنش، راهی به سوی توسعه نخواهد یافت. در نهایت، نجات ایران در گرو تصمیمی شجاعانه است؛ تصمیمی برای پایان دادن به تحریم ها، مهار فساد و بازگرداندن امید به زندگی مردم. ایران نه فقط با غنی سازی اورانیوم، بلکه با غنی سازی اعتماد، عدالت و کیفیت زندگی شهروندانش به آینده ای قدرتمند دست خواهد یافت.