وقتی دانشجویان دانشگاه تهران در آذرماه سال 1401 درباره علت غیبت سعید جلیلی در کابینه از ابراهیم رییسی سؤال پرسیدند، او پاسخ داد: من خودم شخصاً چند مسئولیت را به ایشان پیشنهاد دادم و ایشان نپذیرفتند. البته الان ایشان در سایه قرار دارند و به دولت کمک می کنند. تأکید رییس جمهور فقید بر فقط از سایه همان دولت در سایه ای بود که جلیلی بعد از شکست انتخاباتی اش از حسن روحانی تشکیل داد؛ دولتی در سایه با حضور سیاسیون تندرو و فارغ التحصیلان دانشگاه امام صادق.

به گزارش خبرآنلاین، حال 12 سال از تشکیل دولت در سایه سعید جلیلی گذشته است؛ 12 سالی که او برای رسیدن به صندلی پاستور تلاش کرده، اما هر بار که انتخابات برگزار شد، دست او هم از صندلی ریاست جمهوری کوتاه تر شد. گاهی مجبور به استعفا از انتخابات ریاست جمهوری در دقیقه 90 (همانند خردادماه 1400) شد و گاهی هم شرایط را مساعد حضور در انتخابات (اردیبهشت ماه 1396) ندید. اما بعد از 12 سال جلیلی تصمیم دیگری گرفته است؛ او که سال ها در پشت پرده قرار گرفته بود، این روزها و بعد از شکست در انتخابات تیرماه 1403 از سایه بیرون آمد و تمام تلاش خود را برای رقابت با دولت مستقر به کار بسته است.

هرچند که سعید جلیلی به قرار سه شنبه های هر هفته به تالار سوره می رود یا هر از گاهی به روستاها و دانشگاه هایی می رود و سخنرانی کرده و انتقاداتش را علیه دولت روحانی و دولت چهاردهم ابراز می کند، اما این روزها به شکل ویژه تری فعالیت های سیاسی خود را از سر گرفته است. تقریباً هر دو روز یک بار، نه تنها اظهاراتی با مضامین تکراری چون تأکید بر رشد 8 درصدی اقتصادی و برنامه هفتم توسعه، حمله اسراییل به فرماندهان نظامی و بازگشت تحریم ها بعد از خروج آمریکا از برجام مطرح می شود، بلکه آنچه سبب شده است این روزها سعید جلیلی از چهره همیشه آرامی که از خود نشان می داد فاصله بگیرد، نه اظهارات تند و تیزش علیه حسن روحانی و دعوت او به مناظره بود و نه جلسات مکررش با طرفدارانش برای سخنرانی علیه دولت.

در واقع، آنچه این روزها سعید جلیلی را متفاوت از هر زمان دیگری کرده، برداشت عمومی و تحلیل برخی کارشناسان است که او خود را رییس جمهور می داند و به نظر می رسد برخلاف گفته هایش، مشروعیتی برای دولت مستقر مسعود پزشکیان قائل نیست. خاصه آنکه او در اولین واکنش خود پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری 1403، دولت چهاردهم را دولت رقیب خود خواند. گویی 12 سال تلاش و، به تعبیر خودش، زنبیل گذاشتن برای رسیدن به صندلی پاستور از یک سو و 13 میلیون رأی کسب شده از سوی اصولگرایان و حامیان ابراهیم رییسی در تیرماه 1404، جلیلی را به این باور رسانده است که برای رسیدن به مقصود باید خود را آماده رقابت کند و به میدان سیاست قدم بگذارد.

از سوی دیگر، اقدام اخیر تیم رسانه ای او نیز جنجال برانگیز بوده است. به بیان دیگر، تیم رسانه ای سعید جلیلی در اقدامی عجیب برای طراحی پوستر تبلیغ سخنرانی اش، نه تنها از شمایل تصاویر نشست خبری حسن روحانی در زمان ریاست جمهوری استفاده کرد، بلکه حتی او را به نوعی رییس جمهور خواند. هرچند که این اقدام در نوع خود تعجب برانگیز است، اما کاری مسبوق به سابقه است؛ او در اولین پوستر انتخاباتی اش در خرداد 1403، خود را سعید جمهور نامید؛ در حالی که پیش از آن عنوان شهید جمهور برای ابراهیم رییسی، رییس جمهور فقید، به کار برده می شد.

تیرماه 1403، شکست تلخی را بر پرونده سعید جلیلی گذاشت؛ شکستی که آن چنان دلواپسان را در بهت قرار داد که حتی انگشت اتهام خود را به سوی آرای مردم گرفتند و تلاش کردند تا با حمله به رأی دهندگان در استان هایی چون آذربایجان شرقی، اردبیل، کردستان و آذربایجان غربی و قومیتی خواندن آن ها، علیه آرای رییس جدید قوه مجریه شائبه سازی کنند.

تلاشی که از سوی امیرحسین ثابتی، مشاور ارشد سعید جلیلی و نماینده تهران در مجلس دوازدهم آغاز شد؛ او در یادداشتی نوشت: با انتشار آمار رأی های جلیلی و پزشکیان به تفکیک هر استان، نتیجه جالبی به دست آمد. اینکه طرفین تقریباً به صورت برابر فاتح استان ها شده اند (در 16 استان پزشکیان رأی اول را آورده و در 15 استان جلیلی)، اما به خاطر رأی قومیتی پررنگ در 4 استان اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان، پزشکیان توانست با فاصله کمتر از 3 میلیون رأی رییس جمهور شود.

هرچند که این تلاش برای شائبه سازی و اختلاف افکندن میان پزشکیان و سبد رأی او به درِ بسته خورد و حتی رسانه های اصولگرا هم به انتقاد از این نماینده مجلس پرداختند. اما یاران جلیلی گاهی پا را فراتر گذاشتند و گفتند: مردم بی دقت افرادی را برای مجلس یا ریاست جمهوری یا شوراها انتخاب می کنند.

اما عصبانیت جلیلی و حامیانش از پزشکیان آن قدر شدید بود که در یک سال گذشته بارها به سیاست های اتخاذی دولت — چون عدم ابلاغ قانون عفاف و حجاب و تلاش برای رفع فیلترینگ — معترض شدند و نیروهایشان را به خیابان آوردند. این در حالی است که با طرح شایعه استعفای پزشکیان و طرح عدم کفایت سیاسی او در مجلس دوازدهم، تلاش کردند تا نشان دهند رییس جمهور برنامه ای برای اداره کشور ندارد و به راحتی می تواند کنار رود. این در حالی است که دولت مستقر چندین بار مورد حمایت مقام معظم رهبری قرار گرفته است. همچنین، در صورتی که مجلس حکم به برکناری پزشکیان دهد، نیاز به تأیید رهبر انقلاب هم دارد که مواضع ایشان نشان از آن دارد که رهبری مخالف چنین اقداماتی هستند.

اگرچه پروژه دلواپسان برای کنار گذاشتن مسعود پزشکیان از مسند ریاست جمهوری تاکنون به درِ بسته خورده است، اما در پی نفوذ و حضور تندروها و مخالفان دولت در نهادهای حاکمیتی چون شورای عالی فضای مجازی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس و… بی شک به سدی محکم در مقابل پزشکیان تبدیل شده اند و تلاش دارند تا چالش ها و هزینه های زیادی را در برابر او ایجاد کنند. آنان با ایجاد فشارهایی چون مقابله با برداشته شدن فیلترینگ و حذف برخی از چهره ها و حلقه اولیه حامیان پزشکیان، چون عبدالناصر همتی و محمدجواد ظریف، از دولت، می خواهند چهره ای بی برنامه و ضعیف از دولت نشان دهند. برنامه ای که می تواند به تندروها در انتخابات ریاست جمهوری 1407 کمک کرده و پزشکیان را به یک رییس جمهور تک دوره ای تبدیل کند.

اما تا پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری 1407، مسعود پزشکیان با حکم و رأی مردم، رییس جمهور این کشور است و به قول سعدی در گلستان، باب اول، در سیرت پادشاهان: ده درویش در گلیمی بخسبند و دو پادشاه در اقلیمی نگنجند.