دیابت بارداری از مشکلات شایع دوران بارداری است که می تواند سلامت مادر و نوزاد را تهدید کند. پژوهشی تازه با هدف بررسی احتمال ارتباط میان گروه خونی و این نوع دیابت انجام شده تا شاید گامی برای پیشگیری بهتر از این بیماری برداشته شود.

به گزارش ایسنا، دیابت بارداری یکی از اختلالات متابولیکی دوران بارداری است که معمولاً در نیمه دوم بارداری رخ می دهد. در این دوره بدن مادر به دلیل تغییرات هورمونی، مقاومت بیشتری نسبت به انسولین پیدا می کند. اگر لوزالمعده نتواند با ترشح کافی انسولین این مقاومت را جبران کند، قند خون بالا می رود و دیابت بارداری شکل می گیرد.

این وضعیت در جهان حدود 10 درصد زنان باردار را درگیر می کند، هرچند شیوع آن در مناطق مختلف متفاوت است. خطر بروز فشار خون بارداری، زایمان زودرس، سزارین و حتی مشکلات متابولیک در نوزاد از جمله پیامدهای این بیماری است. به همین دلیل غربالگری زودهنگام و شناخت عوامل خطر، از ارکان مهم مراقبت های بارداری محسوب می شود.

از سوی دیگر، مطالعات پیشین احتمال ارتباط میان گروه های خونی و برخی بیماری ها از جمله دیابت را مطرح کرده اند. دلیل این موضوع می تواند نقش های ایمنی و ژنتیکی گروه های خونی باشد. در برخی پژوهش ها گروه خونی B یا A با خطر بیشتر دیابت ارتباط داده شده است؛ اما یافته ها همیشه یکسان نبوده اند. با توجه به این ابهامات، بررسی رابطه میان گروه های خونی و دیابت بارداری اهمیت ویژه ای پیدا کرده است، به ویژه در جوامعی که دیابت نوع دو نیز شیوع بالایی دارد و زنان با افزایش سن و اضافه وزن بیشتر در معرض خطر قرار می گیرند.

در همین راستا، عباس آقایی، استادیار گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، به همراه دو همکار خود، مطالعه ای را برای بررسی این رابطه در میان زنان باردار شهر سنندج انجام دادند. آنان در قالب یک پژوهش مورد شاهدی، تلاش کردند مشخص کنند آیا میان گروه خونی زنان و احتمال ابتلا به دیابت بارداری رابطه ای وجود دارد یا خیر.

در این تحقیق، 422 زن باردار مورد بررسی قرار گرفتند؛ 211 نفر از آنان مبتلا به دیابت بارداری بودند و 211 نفر دیگر، زنان باردار سالم به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند و داده های آن ها استخراج شد. سپس این داده ها با استفاده از روش های آماری تحلیل شدند تا مشخص شود آیا الگوی خاصی میان گروه های خونی ABO و Rh و ابتلا به دیابت بارداری وجود دارد یا نه.

نتایج نشان دادند که در هر دو گروه مورد و شاهد، بیشترین فراوانی مربوط به گروه خونی O بود؛ به طوری که بیش از 40 درصد زنان در هر دو گروه دارای این گروه خونی بودند. میانگین سنی زنان مبتلا به دیابت بارداری حدود 34 سال و در زنان سالم حدود 30 سال بود. با این حال، هیچ ارتباط آماری معنی داری میان گروه خونی و ابتلا به دیابت بارداری مشاهده نشد.

در بخش دیگر تحلیل ها، محققان متوجه شدند عواملی مانند سن بالاتر، شاخص توده بدنی (BMI) بیشتر و تعداد بارداری های بالاتر ارتباط قابل توجهی با خطر ابتلا به دیابت بارداری دارند. به بیان ساده تر، هر چه زن باردار مسن تر یا دارای اضافه وزن بیشتری باشد، احتمال ابتلا به این بیماری نیز بالاتر می رود. همچنین زنانی که بیش از دو بارداری داشته اند، در مقایسه با بارداری اول یا دوم، خطر بیشتری را تجربه می کنند.

به گفته پژوهشگران، یافته های این مطالعه با بسیاری از تحقیقات مشابه در ایران و جهان همخوانی دارد. مطالعات گوناگونی در کشورهای ترکیه، چین و عربستان نیز نشان داده اند که بین گروه خونی و دیابت بارداری رابطه معنی داری وجود ندارد، هرچند برخی پژوهش ها نتایجی متفاوت گزارش کرده اند. این تفاوت ها ممکن است به دلیل عوامل جمعیتی، ژنتیکی یا روش های نمونه گیری متفاوت باشد.

این نتایج که در مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان منتشر شده اند، در عین حال بر اهمیت توجه به شاخص های سن و چاقی در دوران بارداری تأکید می کند. با افزایش سن، تغییرات هورمونی و کاهش حساسیت بدن به انسولین باعث افزایش خطر ابتلا به دیابت بارداری می شود. همچنین، زنان دارای اضافه وزن به دلیل چربی بیشتر در بافت ها، مقاومت بالاتری نسبت به انسولین دارند. بنابراین، کنترل وزن پیش از بارداری و داشتن تغذیه مناسب از مهم ترین راهکارهای پیشگیری از این بیماری به شمار می رود.

مطالعه انجام شده نشان می دهد که اگرچه گروه خونی عامل تعیین کننده در بروز دیابت بارداری نیست، اما افزایش سن و چاقی نقش مهمی در ایجاد آن دارند. این یافته ها می تواند به برنامه ریزی بهتر برای آموزش و مراقبت از زنان باردار کمک کند تا خطر ابتلا به این بیماری کاهش یابد و پیامدهای آن برای مادر و جنین به حداقل برسد.