علی اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری، با اشاره به پیشینه تاریخی شکل گیری ایالات متحده آمریکا گفت: برای درک وضعیت کنونی جهان، باید ریشه های تاریخی قدرت طلبی و توسعه طلبی آمریکا را شناخت. پس از کشف قاره آمریکا در سال 1492 میلادی توسط کریستف کلمب، قدرت های اروپایی همچون اسپانیا، پرتغال، انگلیس و فرانسه به تقسیم سرزمین های جدید پرداختند. این رقابت های استعماری، درگیری های اروپا را به قاره جدید کشاند و سرآغاز سیاست های سلطه گرانه ای شد که بعدها در قالب قدرت آمریکا تبلور یافت.

به گزارش ایرنا، وی افزود: استعمارگران اروپایی، به ویژه پرتغالی ها، با رفتارهای غیرانسانی خود زمینه ساز یکی از سیاه ترین دوران های تاریخ بشری شدند؛ آنان مردم آفریقا را به بردگی گرفته، در کشتی ها به اروپا می بردند و نیمی از آنان در راه جان می باختند. این شیوه ظالمانه، اساس نظام اقتصادی و اجتماعی اولیه در قاره آمریکا را شکل داد.

به گفته مشاور مقام معظم رهبری، در سال 1776 میلادی، پس از جنگ میان استعمارگران، ایالات متحده آمریکا تأسیس شد؛ کشوری که از ابتدا بر مبنای تبعیض نژادی، استعمار و انباشت سرمایه شکل گرفت. بعدها جنگ های داخلی آمریکا (1861 تا 1865) که به ظاهر بر سر لغو برده داری بود، در واقع نزاعی میان دو تفکر اقتصادی و سیاسی متفاوت بود: شمال صنعتی و لیبرال با جنوب زمیندار و سلطه طلب.

ولایتی ادامه داد: تفکر جنوبی آمریکا، که بعدها در قالب حزب جمهوری خواه تداوم یافت، همچنان بر سیاست های توسعه طلبانه، برتری جویانه و سلطه گرانه تأکید دارد. از ریگان تا ترامپ، رگه های همان تفکر دیده می شود؛ تفکری که منافع آمریکا را مقدم بر همه ارزش های انسانی می داند.

وی در تحلیل تحولات قرن بیستم تصریح کرد: پس از جنگ جهانی دوم و در دوران جنگ سرد، آمریکا کوشید خود را به عنوان تنها قدرت تعیین کننده جهان معرفی کند. با فروپاشی شوروی، بوش پدر اعلام کرد که در جهان تنها یک ابرقدرت باقی مانده است و فوکویاما از پایان تاریخ سخن گفت. اما این خوش خیالی دیری نپایید؛ زیرا ملت ها و قدرت های نوظهور، سلطه یک جانبه آمریکا را نپذیرفتند.

ولایتی افزود: روسیه پس از فروپاشی شوروی، در دوران ولادیمیر پوتین بار دیگر به قدرت بازگشت. پوتین با بازسازی ساختار سیاسی و اقتصادی روسیه، اقتدار ملی را احیا کرد و در برابر سیاست های تجاوزکارانه غرب ایستاد. او بسیاری از امتیازاتی را که گورباچف و یلتسین به غرب داده بودند، لغو کرد و استقلال روسیه را بازگرداند.

وی در ادامه با اشاره به نقش چین در تحولات جهانی خاطرنشان کرد: چین نیز در دهه های اخیر با رشد اقتصادی بی سابقه و سیاست خارجی متوازن، توانسته است جایگاه مستقلی در نظام بین الملل بیابد. اتحاد راهبردی چین و روسیه در قالب سازمان شانگهای و گروه بریکس، نشانه ای روشن از شکل گیری قطب جدیدی در شرق است که در برابر سیاست های یک جانبه آمریکا ایستاده است.

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل، با اشاره به سیاست های اخیر ایالات متحده گفت: امروز آمریکا نه تنها در خاورمیانه بلکه در آمریکای لاتین و شرق آسیا نیز با بحران مشروعیت مواجه است. سیاست موسوم به حیاط خلوت که از دوران مونرو آغاز شد، هنوز در تفکر سیاستمداران آمریکایی وجود دارد. از نگاه آنان، آمریکای لاتین باید در کنترل واشنگتن بماند، همان گونه که ترامپ در اظهاراتی، کانادا را ایالت پنجاه ویکم آمریکا خواند.

ولایتی با اشاره به جاه طلبی های جدید واشنگتن تأکید کرد: آمریکا درصدد گسترش نفوذ خود از آمریکای جنوبی تا قطب شمال است و در عین حال، به دنبال کنترل مناطق راهبردی چون کانال پاناما، ونزوئلا، شیلی و بولیوی است. هدف نهایی، مقابله با قدرت گیری شرق و حفظ ابرقدرتی از دست رفته خود است.

او همچنین رفتار ترامپ را نمونه ای از سیاست تحقیر متحدان دانست و گفت: ترامپ در نشست های بین المللی از جمله در شرم الشیخ و حتی در دیدار با زلنسکی، رهبران اروپا را تحقیر کرد؛ زیرا معتقد است آمریکا نباید هزینه امنیت اروپا را بپردازد. از سوی دیگر، نگاه او به کشورهای عربی تنها از زاویه مالی است و حمایت از رژیم صهیونیستی را نیز صرفاً در چارچوب منافع شخصی و انتخاباتی خود می بیند.

ولایتی با اشاره به جنگ غزه گفت: تلاش ترامپ برای توقف جنگ در غزه، نه از سر دلسوزی برای فلسطینیان، بلکه با هدف جلوگیری از گسترش نارضایتی در میان کشورهای عربی است. او می خواهد با راضی نگه داشتن دولت های ثروتمند عرب، منافع اقتصادی و سیاسی آمریکا را تضمین کند؛ اما این سیاست دیر یا زود شکست خواهد خورد، زیرا ملت های منطقه بیدار شده اند و حق طلبی مردم فلسطین قابل معامله نیست.

مشاور مقام معظم رهبری در ادامه افزود: در مقابل این رویکرد، کشورهای شرق و اعضای بریکس با تکیه بر همکاری های اقتصادی و استقلال سیاسی، در حال شکل دهی به نظمی جدید هستند. ارزش پول روسیه در طول جنگ اوکراین کاهش نیافته و این خود نشان دهنده حمایت های مؤثر چین از روسیه است. چنین روندی نشانه ای از شکل گیری نظمی نوین در جهان است که بر پایه همکاری، عدالت و احترام متقابل استوار است.

وی درباره تحرکات آمریکا در جنوب آسیا نیز گفت: واشنگتن با افزایش فشار بر پاکستان و هند تلاش دارد حضور خود را در منطقه حفظ کند. سفرهای مکرر فرماندهان نظامی پاکستان به آمریکا و گفت وگوهای آنان با مقامات آمریکایی، بخشی از این راهبرد است. آمریکا می کوشد در نزدیکی بندر گوادر و در مجاورت بندر چابهار ایران، پایگاه های جدیدی ایجاد کند تا علاوه بر کنترل چین، بر مسیر انرژی و تجارت منطقه نیز تسلط یابد.

ولایتی در جمع بندی این تحلیل اظهار داشت: ایالات متحده همچنان با همان سیاست دیرینه خود عمل می کند؛ سیاستی که بر مبنای طمع اقتصادی، مداخله جویی و سلطه طلبی شکل گرفته است. اما شرایط امروز جهان دیگر مانند گذشته نیست. ملت ها بیدار شده اند و قدرت های نوظهور، به ویژه در شرق، مانع تکرار سلطه یک جانبه خواهند شد.

وی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری مستقل، الهام بخش و تأثیرگذار، با تکیه بر منطق عدالت خواهی، ایستادگی در برابر سلطه طلبی و تقویت همکاری با کشورهای مستقل آسیایی و اسلامی، جایگاهی مهم در نظم نوین جهانی دارد. آینده از آنِ ملت هایی است که با استقلال و عزت، مسیر عدالت و مقاومت را برگزیده اند، نه قدرت هایی که قرن ها بر پایه استعمار و جنگ، ثروت اندوخته اند.

ولایتی افزود: جمهوری اسلامی ایران همچنان به عنوان محور اصلی جبهه مقاومت، از کشورهایی که در برابر صهیونیسم و آمریکا ایستادگی می کنند، حمایت کرده و به تلاش های خود در این مسیر ادامه می دهد. اتهامات غربی ها، به ویژه آمریکا و انگلیس، مبنی بر دخالت ایران در امور داخلی کشورهای منطقه، نادرست و برعکس واقعیت است. در حالی که این کشورهای غربی، به ویژه آمریکا و فرانسه، درصدد دخالت مستقیم در امور داخلی لبنان هستند، رژیم صهیونیستی نیز به عنوان ابزار سیاست تجاوزکارانه آنان، پیش و پس از آتش بس، با حمله به لبنان جان مردم بی گناه را می گیرد.

تنها نیرویی که در برابر این تجاوزها ایستادگی می کند، مقاومت اسلامی حزب الله است. در عین حال، آمریکایی ها خواستار خلع سلاح حزب الله شده اند، در حالی که حمایت جمهوری اسلامی ایران از حزب الله، در واقع صیانت از لبنان است. این در شرایطی است که اقدامات آمریکا و غرب در جهت دخالت در لبنان، با هدف تضعیف هویت ملی این کشور و ایجاد وضعیتی مشابه آنچه در سوریه رقم زده اند، صورت می گیرد.