فرارو اظهارات مقامات ارشد کشورمان درباره برد موشک های ایران، این فرض را بار دیگر تقویت کرده است که کشورهای غربی پس از جنگ 12 روزه، تمرکز خود را بر موشک های ایران گذاشته اند.

به گزارش فرارو، امروز علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در این باره، خطاب به کشورهای غربی گفت: به شما چه ربطی دارد که درباره برد موشک های ایرانی نظر می دهید. امروز روشن شده است که مسئله هسته ای بهانه ای بیش برای مبارزه با مردم ایران نبود.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل یکی از نخستین افرادی بود که موضوع برد موشک های ایران را مطرح کرد. او 23 تیرماه در گفتگویی با فاکس نیوز ادعا کرد که یکی از شروط او برای حمایت از توافق احتمالی با ایران، محدود کردن برد موشک های بالستیک این کشور به 480 کیلومتر (معادل 300 مایل) است.

روزنامه فرهیختگان در شماره 13 شهریور 1404 نوشت: مطرح کردن پیش شرط هایی مثل محدودکردن برد موشک های ایران تا 500 کیلومتر و قطع ارتباط با محور مقاومت وعدم حمایت از حزب الله لبنان و حشدالشعبی عراق، طبیعتاً خواسته هایی نیستند که ایران آن ها را بپذیرد. این خواسته ها در شرایطی مطرح می شوند که تأسیسات هسته ای ایران مورد حمله مستقیم آمریکایی ها قرار گرفته است و هیچ تضمینی هم برای عدم تجاوز مجدد به ایران وجود ندارد.

حجم خسارت حمله موشکی ایران به اسراییل در جنگ 12 روزه

31 شهریور، فواد ایزدی، استاد دانشگاه مطالعات جهان دانشگاه تهران در گفتگویی رسانه ای اظهار داشت: اروپایی ها امیدوارند که بتوانند با اسنپ بک از ایران باج گیری اطلاعاتی کنند. الان اروپا می گوید برد موشک های شما باید تا نجف و کربلا باشد نه تل آویو و حیفا.

علی لاریجانی به عنوان یک مقام رسمی نیز اول مهر 1404 طی سخنانی در اتاق بازرگانی و در جمع فعالان اقتصادی گفت: در طرح اولیه ی آمریکایی ها شرطی مطرح شد که هیچ انسان با غیرتی نمی پذیرد؛ کاهش برد موشک ها به کمتر از 500 کیلومتر! آیا چنین چیزی برای یک ایرانی قابل قبول است؟ مشکل دقیقاً همین جاست که آنها مطالباتی غیرقابل قبول مطرح می کنند.

تابستان 1404 و پس از بمباران تاسیسات هسته ای ایران، شنیده های خبرنگار فرارو از منابع آگاه حاکی از آن بود که مقامات آمریکایی با توجه به شرایط جدید دیگر تمایلی به مذاکرات هسته ای و تبادل امتیاز در این حوزه نشان نمی دهند و با توجه به تحولات پس از 7 اکتبر، موضوع منطقه نیز مانند سال های گذشته برای آن ها پررنگ نیست؛ اما تمرکز خود را بر توان دفاعی ایران گذاشته اند. توانی که در جریان جنگ 12 روزه علیه اسراییل و همچنین یکی از پایگاه های آمریکا در منطقه (پایگاه العدید در قطر) استفاده شد. همانطور که سال 1398 پایگاه عین الاسد آمریکا در عراق هدف قرار گرفت.

العدید پس از حمله ایران

این عدد یعنی 480 تا 500 کیلومتر که مورد تاکید قرار می گیرد، مربوط به بعضی قراردادهای رسمی و تفاهم های غیررسمی کنترل تسلیحات مربوط به دوران جنگ سرد است و در قوانین بین المللی، محدودیتی برای افزایش برد موشک ها وجود ندارد. اما با توجه به این که ایران بر اساس بند چهارم معاهده عدم اشاعه مانند دیگر کشورها می تواند از برنامه هسته ای صلح آمیز برخوردار باشد هرچند که تفسیرهای دو طرف از این بهره مندی به خصوص در موضوع غنی سازی متفاوت است ناظران بر این باورند که فشار بر ایران برای تحدید قابلیت های موشکی اش، نیاز به دستاویز قانونی ندارد. علاوه بر این که ایران در هیچ کدام از این پیمان ها و تفاهم ها عضویت ندارد.

نقاط فشار سه گانه بر ایران یعنی موشکی، هسته ای و منطقه در دهه هشتاد شکل گرفتند و ادامه پیدا کردند اما طرح آن ها یکباره نبود. با گذر زمان و رخداد برخی تحولات مانند جنگ 33 روزه در لبنان، جنگ داخلی سوریه، توسعه توان موشکی ایران و ... از جمله مواردی بودند که پرونده های باز میان غرب و ایران را بیش از پیش در هم تنیده می کردند. مرور متن مذاکرات در دهه 90 نشان می دهد که طرف های غربی بیشتر بر موضوع توانایی حمل کلاهک هسته ای در موشک های ایران حساسیت نشان می دادند و این قابلیت، نقطه فشار اصلی بود. اما امروز اظهارات بر برد موشک ها متمرکز شده است. در دوران مذاکرات هسته ای، ایران از ورود به گفتگو در حوزه موشکی (و منطقه ای) پرهیز می کرد اما اصلِ عدم ورود به حوزه کلاهک های هسته ای آن زمان در گفتگوها حل شده بود. در قطعنامه 2231 (مصوب سال 2015 شورای امنیت) نیز بر این موضوع تاکید شده بود که ایران فعالیت های مرتبط با موشک های بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هسته ای را انجام ندهد. با این حال، این قطعنامه برد خاصی را مشخص نمی کند و به جای آن بر نوع کلاهک تمرکز دارد.

سیاستگذاران بر این باورند که طرف مقابل توان دفاعی ایران را هدف گرفته و نشانه آن نیز، تاکید بر محدود کردن برد موشک های ایران است؛ تسلیحاتی که با توجه به مشکلات ایران در حوزه های دیگر نظامی به خصوص توان هوایی، نقشی محوری در دکترین نظامی ایران بازی می کنند. کمتر کشورهایی در جهان هستند که تا این حد بر توان موشکی متکی باشند.

سامانه اسراییلی لورا

در کنار توانایی های ایران، پیشرفته ترین برنامه موشکی به رژیم اسراییل تعلق دارد. اسراییل تنها واحد سیاسی در خاورمیانه است که سبد متنوعی از پیشرفته ترین موشک ها از جمله موشک های بالستیک قاره پیما در اختیار دارد. برنامه موشک بالستیک پاکستان تا حدی به ایران شبیه است با این تفاوت که پاکستان به دلیل برخورداری از سلاح هسته ای، تمرکز خود را بر موشک های دارای قابلیت حمل این نوع از کلاهک گذاشته است. شاهین 3، با برد 2750 کیلومتر، برد بلندترین موشک پاکستان است.

موشک شاهین 3 پاکستان

ترکیه نیز طیفی از موشک های بالستیک تاکتیکی و برد کوتاه به خصوص تسلیحات هوا به سطح در اختیار دارد اما تابستان امسال اعلام شد که برنامه موشک 2500 کیلومتری این کشور نیز در دست توسعه است. در حال حاضر نسخه سوم موشک J-600T Yildirim با برد 900 کیلومتر، برد بلندترین موشک ترکیه محسوب می شود. عربستان سعودی در نیروی موشکی خود، از دو مدل موشکی چینی دانگ فنگ استفاده می کند. DF-21 با برد نهایی 1770 و DF-3A با برد 4000 تا 5000 کیلومتر. دیگر کشورهای جنوب خلیج فارس زرادخانه موشکی خاصی ندارند. عراق پس از سقوط صدام، موشک بالستیک ندارد. اطلاعاتی درباره اما قطر یک سیستم بالستیک برد کوتاه چینی با نام sy-400 در اختیار دارد. آذربایجان از سه سیستم موشکی بالستیک برد کوتاه استفاده می کند که دو مدل آن یعنی Predator Hawk و LORA از اسراییل خریداری شدند. ارمنستان یکی از استفاده کنندگان سیستم بالستیک کوتاه برد اسکندر روسی است. ترکمنستان نیز سیستم مشابهی در اختیار دارد.

سامانه موشک بالستیک دانگ فنگ - 21