به نظر متناقض می رسد، اما محققان دریافته اند قرص هایی که برای سردرد مصرف می شوند، ممکن است در واقع درد را تشدید کنند.

به گزارش ایسنا، سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو یک پدیده پزشکی مستند است، اما خبر خوب این است که اغلب پس از شناسایی، قابل درمان است.

به عنوان مثال بیش از 10 میلیون نفر در بریتانیا مرتباً دچار سردرد می شوند که تقریباً از هر 25 مراجعه به پزشک عمومی، یک مورد را تشکیل می دهد. اکثر سردردها بی ضرر هستند و نشانه یک مشکل جدی نیستند.

اگرچه بسیاری از مردم نگرانند که ممکن است تومور مغزی داشته باشند، اما کمتر از یک درصد از مبتلایان به سردرد واقعاً این نگرانی را دارند.

از آنجایی که علل احتمالی زیادی برای سردرد وجود دارد، پزشکان عمومی در واقع باید نقش یک کارآگاه را ایفا کنند. شرح حال و معاینه پزشکی دقیق ضروری است و گاهی اوقات با ارجاع به متخصص همراه می شود.

چالش در تعیین این است که آیا سردرد نشان دهنده یک علت زمینه ای جدی است یا خوش خیم است. با این حال، حتی سردردهای خوش خیم نیز می توانند زندگی روزمره فرد را به شدت تحت تأثیر قرار دهند و همچنان نیاز به مراقبت مناسب دارند.

درمان سردرد به نوع آن بستگی دارد. برای مثال، میگرن ممکن است با داروهای ضد تهوع یا مسدودکننده های بتا درمان شود، در حالی که سردردهای مرتبط با اضطراب یا افسردگی ممکن است با حمایت از سلامت روان بهبود یابند.

تغییرات سبک زندگی، مانند تغییرات غذایی و ورزش نیز می تواند به مدیریت بسیاری از انواع سردردهای طولانی مدت کمک کند.

با این حال، پزشکان اغلب نوع دیگری از سردرد مداوم را مشاهده می کنند که الگوی مشخصی دارد. بیماران گزارش می دهند که پس از مصرف منظم مسکن ها به مدت سه ماه یا بیشتر، سردردهای مکرری را تجربه می کنند که شروع شده یا بدتر شده اند.

این عارضه می تواند در افراد مبتلا به میگرن، سردرد تنشی یا سایر بیماری های دردناک مانند کمردرد یا درد مفاصل رخ دهد. برخی ممکن است چندین نوع دارو را بیشتر و بیشتر مصرف کنند و در یک چرخه ناامیدکننده گیر کنند که در ابتدا منطقی به نظر نمی رسد.

تشخیص احتمالی، سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو است. تصور می شود که این بیماری حدود 1 تا 2 درصد از افراد را تحت تأثیر قرار می دهد و در زنان سه تا چهار برابر بیشتر است.

عامل اصلی، اغلب خود مسکن ها هستند. مواد اعتیادآور مانند کدیین که برای درمان دردهای متوسط ناشی از جراحات یا پس از جراحی استفاده می شوند، فهرست بلندی از عوارض جانبی از جمله یبوست، خواب آلودگی، حالت تهوع، توهم و سردرد دارند.

فقط داروهای قوی مبتنی بر مواد اعتیادآور یا افیونی نیستند که می توانند باعث سردرد شوند. مسکن های رایج مانند پاراستامول(paracetamol) و NSAIDها (داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی مانند ایبوپروفن) نیز می توانند در این امر نقش داشته باشند. برخی داروها حتی پاراستامول را با یک ماده افیونی مانند کو-کدامول(co-codamol) ترکیب می کنند.

پاراستامول در مقایسه با داروهایی مانند کدیین، عوارض جانبی کمتری دارد. هنگامی که در محدوده توصیه شده روزانه که به سن و وزن بستگی دارد، مصرف شود، عموماً یک مسکن ایمن و مؤثر است. این امر به استفاده گسترده و دسترسی آسان آن کمک کرده است. با این حال، مصرف بیش از دوز توصیه شده یا استفاده بیش از حد از آن می تواند بسیار خطرناک باشد و می تواند منجر به عوارض جدی و گاهی کشنده مانند نارسایی کبد شود.

اگرچه عوارض جانبی کمتر شایع هستند، اما مطالعات نشان داده اند که مصرف منظم پاراستامول به تنهایی می تواند در برخی افراد باعث سردردهای مزمن شود.

علاوه بر مسکن ها، داروهای دیگری نیز می توانند مشکلاتی ایجاد کنند. استفاده بیش از حد از تریپتان ها (داروهایی برای متوقف کردن حملات میگرنی) نیز می تواند منجر به سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو شود.

اصطلاح مصرف بیش از حد یا سوءمصرف ممکن است این حس را ایجاد کند که بیماران بیش از دوز توصیه شده روزانه مصرف می کنند که می تواند اتفاق بیفتد و خطرات جدی خود را به همراه دارد. با این حال در بسیاری از موارد از سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو، بیماران نه از حد مجاز دوز تجاوز می کنند و نه هر روز دارو را مصرف می کنند.

برای پاراستامول یا داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی، سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو ممکن است در صورت مصرف 15 روز یا بیشتر در ماه ایجاد شوند. در مورد مواد افیونی نیز سردردها می توانند با مصرف کمتر (گاهی اوقات تنها پس از 10 روز در ماه) ظاهر شوند.

به همین دلیل است که اگر نیاز به استفاده طولانی مدت از هر مسکنی، حتی داروهای بدون نسخه دارید، مشورت با پزشک مهم است. همه افراد به سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو مبتلا نمی شوند و به نظر می رسد که این خطر از فردی به فرد دیگر متفاوت است، به این معنی که حساسیت فردی نقش بزرگی ایفا می کند.

درمان

درمان این سردردها می تواند چالش برانگیز باشد. اغلب برای بیماران دشوار است که خودشان تشخیص دهند که دارویشان باعث ایجاد مشکل شده است. رویکرد معمول شامل قطع تدریجی دارو تحت نظر پزشک و در نهایت قطع کامل آن است.

این موضوع می تواند برای بیماران غیرقابل درک به نظر برسد، به خصوص به این دلیل که آنها انتظار دارند مسکن هایی مانند پاراستامول سردردهایشان را تسکین دهد. برخی نگرانند که با کاهش مصرف، دردشان بدتر شود. به همین دلیل همکاری نزدیک با پزشک برای تأیید تشخیص، نظارت بر پیشرفت و برنامه ریزی مراحل بعدی درمان ضروری است.

اگر بیش از 15 روز در ماه سردرد دارید، مراجعه به پزشک عمومی مهم است. صحبت کردن در مورد آن می تواند به شناسایی علل زمینه ای و توضیح این الگوهای علائم اغلب ناتوان کننده کمک کند. یادداشت برداری از خاطرات سردرد نظیر یادداشت علائم و جزییات روزانه نیز می تواند از تشخیص درست پشتیبانی کند.

اینکه چرا برخی داروها، به ویژه مسکن ها می توانند سردرد را بدتر کنند، هنوز به طور کامل مشخص نشده است. با این حال، مهم است که از این ارتباط که اکنون به خوبی اثبات شده است، آگاه باشید و به دنبال مشاوره پزشکی باشید.

تنها زمانی که برخی از بیماران مصرف برخی داروها را به طور کامل متوقف می کنند، حقیقتی ناخوشایند را کشف می کنند؛ اینکه درد آنها توسط همان داروهایی که به آنها وابسته بودند، تشدید می شد.