فرارو- فضای سیاست خارجی ایران از یک سو تحت تاثیر روابط ایران و آژانس و از سوی دیگر تحت تاثیر مسئله مذاکره با آمریکاست. اخیرا گروسی گفته است: من بایستی گزارش کنم که دسترسی به مواد هسته ای را به طور کامل از دست داده ام. با این وجود ترامپ نیز مدعی شده از سوی طرف ایرانی پیغام هایی درباره رفع تحریم ها دریافت کرده است.

به گزارش فرارو، دکترعلی بیگدلی، کارشناس ارشد سیاست خارجی و تحلیلگر روابط بین الملل و دکتر احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، هر یک از دیدگاه خود به بررسی این موضوع پرداخته اند:

علی بیگدلی به فرارو گفت: وزیرخارجه چین اخیرا یک پیام مهم برای ایران فرستاد که حاوی دعوت به مذاکره و ادامه مسیر پرهیز از حرکت به سمت سلاح هسته ای بود. در جریان سفر ترامپ به کره جنوبی نیز موضوع ایران مطرح شد، صحبت های اخیر ترامپ نشان می دهد علاقه ای به درگیری با ایران ندارد، چرا که در حال حاضر آمریکا همزمان با گروه های شبه نظامی منطقه در حمایت از اسراییل درگیر است و از سوی دیگر با ونزوئلا و مادورو درگیر است و در نتیجه نمی خواهد یک فضای تنش دیگر در خاورمیانه با ایران پیدا کند. بر همین اساس است که معتقدم امکان حمله به ایران بسیار بعید است. اما ما باید به مسائل اقتصادی خود یا بهتر است بگویم اقتصاد سیاسی کشور با دقت بیشتری نگاه کنیم.

وی افزود: درحال حاضر، تحریم های موجود در حال اثرگذاری بر اقشار آسیب پذیر است. جامعه دچار انجماد اقتصادی شده است و دولت نیز در سایه همین فشارهای اقتصادی تحت فشار است. نمی توانیم بگوییم تحریم ها هیچ اثری ندارد یا به طور کلی دور مذاکره را خط قرمز بکشیم. حقیقت این است که ما در یک مربع تنش متشکل از آمریکا، اروپا و اسراییل و آژانس قرار گرفته ایم. بهترین راهکار برای خروج از این مربع این است که به سمت همکاری بیشتر با آژانس حرکت کنیم و ارتباطمان را با آژانس قطع نکرده و اجازه دهیم کارشناسان آژانس به راحتی بازدید کنند. این رفتار سطح تنش ها را نیز کاهش می دهد. وضعیت موجود را نمی توانیم برای بلندمدت ادامه دهیم. فشار روی معیشت مردم چیزی است که همه ما در حال حس کردن آن هستیم.

این تحلیلگر ارشد سیاست خارجی گفت: نباید منفعل بمانیم. باید در برابر هر عملی، عکس العملی نشان دهیم. باید دست به ابتکار عمل بزنیم. سیاست ما از فقدان ابتکار عمل رنج می برد و این در حالیست که کشور ما به سیاست های جدید و ابتکار عمل نیاز جدی دارد. متاسفانه مدتی است درگیر بی عملی در سیاست خارجی شده ایم. این بی عملی همه چیز را متوقف کرده و وزارت امور خارجه ما نیز بسیار منفعل ظاهر شده است. ما نمی توانیم شرایط فعلی را برای طولانی مدت ادامه دهیم. بلکه باید هرچه سریعتر با آژانس وارد همکاری گسترده شده و به این موضوع دقت کنیم که شورای حکام، تا چند هفته دیگر نشست فصلی دارد و گزارش آژانس به این شورا حائز اهمیت زیادی است. می دانیم که فرانسه، انگلستان و آلمان نیز در شورا حضور دارند و در نتیجه بار سنگین 400 کیلوگرم اورانیوم غنی شده باید هرچه سریعتر حل شود. به اعتقاد من راحت ترین و سریعترین راه این است که از طریق آژانس این فضای منجمد را حل کنیم.

احمد بخشایش اردستانی به فرارو گفت: اخیرا وزیر دفاع آمریکا با وزیر دفاع عراق تماس گرفته و اعلام کرده است که به زودی در منطقه جنگی به وقوع خواهد پیوست و گروه های عراقی نباید دخالت کنند. استنباط من این است که سناریویی وجود دارد که اسراییل به دولت لبنان فشار آورده که حزب الله را خلع سلاح کند و سپس تهدید کرده اگر نمی تواند این کار را انجام دهد، خود وارد عمل می شود. در نتیجه برای این که ایران، عراق و یمن را از یکدیگر جدا کند، این رفتارها را نشان می دهند. به آن ها می گویند در صورت حمله دخالت نکنید و به ایران می گویند ما مشکلی با مذاکره مستقیم نداریم. درواقع می خواهند مردم را به این موضوع که امکان مذاکره وجود دارد سوق دهند اما این سناریو همراه با همین پشت صحنه ای است که اشاره کردم. اسراییل در دوره قبل متوجه شد که نباید اجازه دهد جبهه مقاومت متحدانه علیه اسراییل حرکت کند، بلکه باید بین جبهه مقاومت اختلال ایجاد کند. به همین دلیل نیز، اسراییل به ترتیب حزب الله، حماس، ایران و یمن را هدف قرار داد. چرا که اینگونه تصور می کرد که اگر این ها متحد عمل می کردند، شاید، وضعیت متفاوت می شد.

وی افزود: صحبت های اخیر گروسی و ترامپ در این راستا قابل تحلیل است که اگر حمله ای به حزب الله شد، ایران موضع انفعال گرفته و سکوت کند. اما سناریوی دوم می تواند این باشد که این موضوعات به یکدیگر ربطی ندارد و این ها تصور کرده اند می توانند از طریق فعال سازی اسنپ بک جامعه ایران را به هم بریزند و ناآرامی و ناهنجاری ایجاد کنند تا مردم از حکومت ناراضی شوند و عصبانیت به وجود بیاید. اما دیدند اتفاق خاصی رخ نداد. من انتظار دارم طی 2، الی 3 ماه آینده اگر کشور دچار تلاطم نشود، نه تنها حمله نکنند، بلکه به سمت مذاکره حرکت کنند. این که گروسی را جلو انداخته اند با این هدف است که از طریق وی ایران را به NPT متعهد نگه دارند.

این عضو کمیسیون امنیت ملی در ادامه گفت: ترامپ متوجه شده که از طریق جنگ نمی تواند ایران را به اطاعت وادار کند. اگر ایران حاضر به مذاکره شود مشخص می شود هدف آمریکا وقت گذرانی و فریب ایران است یا واقعا به مذاکره علاقه دارد. پیروزی ممدانی به عنوان یک شیعه نیز حائز اهمیت است. درست است که ممدانی به کلوپ همجنسگرایان و یهودیان سرکشی کرد اما وقتی از او درباره سفر به اسراییل پرسیده شد، برخلاف همه هم مسلکان خود، از این سفر سر باز زد و گفت در نیویورک می مانم. نیویورک شهر ترامپ است و از این نظر، پاسخ ممدانی بسیار معنادار و مهم است.

وی افزود: ترامپ عادت کرده ابتدا در حمایت از اسراییل حمله کند و سپس نقش میانجی را ایفا کند. درست است که وزیرامور خارجه چین از ایران تقاضای مذاکره داشت و مذاکره در شرایط فعلی خوب است، اما باید هشیار باشیم. این بار با دفعه قبل فرق می کند. دفعه پیش فکر می کردند حمله نظامی مساوی به خیابان ریختن مردم ایران است و دیدند که این اتفاق نیفتاد و ضایع شدند. در ضمن ایران در جنگ 12 روزه از شب پنجم تا دوازدهم درخشان ظاهر شد و بازدارندگی خود را به نمایش گذاشت.بنابراین ایران آمادگی تقابل نظامی را دارد هر چند که مذاکره بد نیست و اگر طرف غربی عادلانه مذاکره کند، وضعیت ایران باثبات است. بعید می دانم شاهد جنگ دیگری باشیم، مگر این که در ایران ناآرامی و بلبشوی جدی و یا اختلاف بین مردم و حاکمیت رخ دهد.