فرارو- ویروس SARS-CoV-2، عامل بیماری کووید-19، از زمان ظهور در اواخر سال 2019، به طور مداوم جهش یافته و واریانت های جدیدی تولید کرده است. یکی از جدیدترین این واریانت ها، NB.1.8.1، که با نام غیررسمی "Nimbus" شناخته می شود، در سال 2025 به سرعت در حال گسترش است. این واریانت، زیرشاخه ای از لاین Omicron است که در اوایل 2024 شناسایی شد و اکنون بیش از 30 درصد موارد کووید-19 در ایالات متحده را تشکیل می دهد.

به گزارش فرارو، در ایران و سایر کشورهای خاورمیانه نیز گزارش هایی از ورود این سویه وجود دارد، که آن را با اصطلاح "کرونای تیغی" توصیف می کنند، به دلیل علائم شدید گلودرد شبیه بریدگی با تیغ. این مطلب بر اساس گزارش های علمی اخیر، از جمله داده های سازمان جهانی بهداشت (WHO) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، به بررسی ماهیت این واریانت و علائم آن می پردازد.

ویروس SARS-CoV-2 یک RNA ویروس تک رشته ای از خانواده Coronaviridae است که با پروتیین های اسپایک (Spike) بر سطح خود، به گیرنده های ACE2 در سلول های انسانی متصل می شود. جهش های Omicron، از جمله NB.1.8.1، عمدتاً در ژن S (کدکننده پروتیین اسپایک) رخ داده و باعث افزایش قابلیت اتصال به سلول های مجاری تنفسی فوقانی می شود. این جهش ها، مانند R346T و F490S، انتقال پذیری را افزایش می دهند بدون اینکه شدت بیماری را به طور قابل توجهی بالا ببرند. بر اساس داده های WHO در می 2025، NB.1.8.1 حدود 11 درصد نمونه های توالی یابی شده جهانی را تشکیل می داد و اکنون در مناطق مدیترانه شرقی، جنوب شرقی آسیا و غرب اقیانوس آرام شیوع بیشتری دارد.

این واریانت از Omicron مشتق شده و تمایل بیشتری به آلوده کردن سلول های oropharynx (پشت دهان و گلو) نشان می دهد، که توضیح دهنده علائم تنفسی فوقانی است. مطالعات بریتانیایی در 2022 نشان داد که تا 70 درصد بیماران Omicron، گلودرد را گزارش کرده اند، در مقایسه با واریانت های اولیه مانند Delta که بیشتر ریه ها را هدف قرار می دادند. NB.1.8.1 نه تنها مسری تر است، بلکه دوره نهفتگی کوتاه تری (2-3 روز) دارد، که شیوع را تسریع می کند.

علائم NB.1.8.1 مشابه واریانت های Omicron قبلی است، اما با برجستگی "گلودرد تیغی" (razor blade throat) که بیماران آن را به عنوان دردی شدید، شبیه بلعیدن تیغ یا شیشه خردشده توصیف می کنند. این علامت معمولاً در روزهای اول ظاهر می شود و می تواند بلع را بسیار دردناک کند. علائم رایج دیگر عبارتند از:

گلودرد تیغی ناشی از التهاب شدید مخاط گلو (pharyngitis) است، جایی که ویروس مستقیماً سلول های اپیتلیال را آلوده کرده و پاسخ ایمنی التهابی (مانند ترشح سیتوکین های IL-6 و TNF-α) را تحریک می کند. این التهاب می تواند با عفونت های باکتریایی ثانویه یا آلرژی ها اشتباه گرفته شود، بنابراین تست PCR یا آنتی ژن ضروری است. شدت بیماری در NB.1.8.1 مشابه Omicron است و بستری سازی کمتری (کمتر از 5 درصد موارد) نیاز دارد، اما در افراد مسن یا دارای بیماری زمینه ای، خطر پنومونی افزایش می یابد.

پیشگیری اصلی شامل واکسیناسیون به روز (مانند دوزهای تقویت کننده 2025) است که محافظت 70-80 درصدی در برابر NB.1.8.1 فراهم می کند. استفاده از ماسک N95 در مکان های شلوغ، فاصله اجتماعی و تهویه مناسب، انتقال را تا 50 درصد کاهش می دهد. برای تسکین گلودرد، غرغره آب نمک، مصرف مایعات گرم، لوسیون های موضعی (مانند بنزیدامین) و داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن توصیه می شود. آنتی بیوتیک ها فقط در موارد عفونت ثانویه تجویز شوند.

در نهایت، کرونای تیغی یادآوری می کند که کووید-19 همچنان تهدیدی پویا است. نظارت مداوم بر جهش ها، مانند آنچه WHO انجام می دهد، کلیدی برای کنترل است. با وجود علائم دردناک، این واریانت شدیدتر از پیشینیان نیست، اما آگاهی عمومی می تواند شیوع را مهار کند.