هر صبح برای ایرانیان با حاشیه تازه ای از سوی برخی تندروها آغاز می شود. هر بار هم قرعه حاشیه سازی به نام یکی از اعضای جبهه پایداری می افتد. یک روز امیرحسین ثابتی و حمید رسایی، پرچم حاشیه سازی را به دست می گیرند و روز دیگر نوبت به مهدی کوچک زاده و علی خضریان می رسد که دوز حاشیه سازی در جامعه را بالا نگه دارند. این بار اما نوبت به کامران غضنفری رسید که ارتباطی میان کم آبی و تصمیم نظام برای عدم اجرای قانون حجاب یافته و اعلام کند، مقصر اصلی کم آبی شخص رییس جمهور است که اجازه اجرای قانون حجاب و عفاف را نداده است!

به گزارش اعتماد، غضنفری خطاب به رییس جمهور می گوید: آقای پزشکیان شما با مخالفت هایی که با قانون عفاف و حجاب کردید، مسبب گسترش فساد و فحشا در سراسر کشور در این یک سال شدید! لذا آقای پزشکیان ریشه بارش های کم را در گناهان خودتان ببینید! ادعاهای محیرالعقول طیف های رادیکال جریان راست در شرایطی است که تحلیلگران و متخصصان و دانشگاهیان ریشه این مشکلات را حدفاصل سال های 84 تا 92 ارزیابی می کنند، دورانی که رییس جمهور تراز جبهه پایداری در سفرهای استانی اعلام می کرد، ایرانیان هر اندازه مایل باشند، می توانند چاه حفر کنند، بدون اینکه نیازی به کسب مجوز داشته باشند. این همه ماجرا نبود؛ در شرایطی که در دولت اصلاحات سرمایه گذاری های قابل توجهی در حوزه های آب و انرژی کشور شده بود، در دوران دولت های نهم و دهم، علی رغم 700 میلیارد دلار درآمد نجومی نفت، هیچ اقدام موثری برای سرمایه گذاری در حوزه آب، انرژی و... صورت نگرفت.

در ادامه نیز با طرح موضوعاتی چون، انکار هولوکاست و سایر مسائل تنش زا، کار را به جایی رساندند که 6 قطعنامه علیه ایران صادر شده و ایران ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد قرار گرفت، بنابراین اگر قرار باشد مقصری برای کمبودهای فعلی آب و سایر گونه های ناترازی به مردم معرفی شود، دولت مطلوب همین طیف های رادیکال است که مانند بلا بر سر توسعه و رشد کشور نازل شده و همه دستاوردهای دولت های قبل از خود را بر باد دادند تا جایی که امروز هم کشور از آسیب های آن دوران رهایی نیافته است. اعتماد اما سراغ اسماعیل گرامی مقدم و منصور حقیقت پور دو تن از فعالان سیاسی اصولگرا و اصلاح طلب رفته تا درباره ارتباط میان نظام حکمرانی و بروز ناترازی های مختلف از جمله ناترازی آب بحث و تبادل نظر داشته باشد.

اسماعیل گرامی مقدم: استصواب باعث شده مدیران غیرمتخصص در نهادهای مهم حضور یابند

اسماعیل گرامی مقدم، فعال سیاسی اصلاح طلب درخصوص برخی اظهارات در مجلس و بیان اینکه دلیل اصلی کم آبی در کشور عدم اجرای لایحه حجاب و عفاف است، می گوید: برخلاف آنچه برخی نمایندگان مجلس و چهره های سیاسی عنوان می کنند، دلیل کمبود آب و سایر ناترازی های مهم نه به اجرای قانون حجاب و عفاف مرتبط است و نه ارتباطی با سبک زندگی مردم دارد! اتفاقا اگر قرار باشد، طیفی را برای این کمبودها و ناترازی ها مقصر بدانیم، افراد و جریاناتی هستند که از سال 84 به بعد به جای سرمایه گذاری های مناسب در حوزه زیرساخت های انرژی و به روزآوری فناوری های مرتبط با انتقال و حفاظت از آب، بیش از 700 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی کشور طی سال های 84 تا92 را صرف پروژه های غیرمولد و پول پاشی های غیرضروری کردند.

گرامی مقدم در ادامه می گوید: اما ارزیابی علمی حاکی است که علت اصلی ناترازی در هر جامعه ای به فقدان سرمایه گذاری و برنامه ریزی مناسب ربط دارد. از این جهت می توان وقوع هر کمبود و ناترازی را ناشی از سیاست گذاری و تصمیم سازی های نامناسب دانست. البته ناترازی هایی از جنس ناترازی آب، تنها مختص ایران نیستند و بسیاری از کشورها با آن دست به گریبان هستند. مقابله با این ناترازی و کمبودها هم به سیاست های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت اصولی نیاز دارد. این وظیفه نظام حکمرانی و سیاستگذار کشور است که با اتخاذ تصمیمات مناسب به گونه ای عمل کند که میزان این ناترازی ها کاهش پیدا کند. در واقع حل و فصل این ناترازی ها به عهده حاکمیت است. در عین حال باید توجه داشت که اغلب ناترازی های ایران ناترازی های قدیمی و ریشه دار و متعلق به دهه های مستمر است. مثلا ناترازی سوخت در ایران به یک فرهنگ چند دهه ای باز می گردد، زمانی که این تصور غالب شد که ایران ثروت های زیرزمینی نامحدودی دارد و هر اندازه، سوخت مصرف شود، مشکلی ایجاد نمی شود. این فعال سیاسی اصلاح طلب یادآور می شود: ناترازی مهم دیگر، ناترازی مدیریتی و سیاسی کشور است. رفتارهای ناعادلانه و تبعیض آمیزی در عرصه سیاسی وجود دارد که مشکل ساز می شود. مثلا در شرایطی که یک جریان برای احراز صلاحیت نامزدهای خود مشکلات زیادی دارد، طیف دیگر بدون دغدغه وارد انتخابات می شود، وقتی مردم مشارکت نمی کنند این طیف اقلیت برنده انتخابات می شوند! این ناترازی، عجیب ترین ناترازی در کره خاکی است که یک طیف سیاسی همه تلاش خود را به کار می گیرد تا میزان مشارکت کاهش پیدا کند!

معتقدم ناترازی آب و سوخت و بودجه و... منشعب از این ناترازی کلی سیاسی و مدیریتی است. وقتی شایستگان فرصت حضور در انتخابات و عرصه های مدیریتی را پیدا نمی کنند، فضا در اختیار افراد غیرشایسته و غیرمتخصص قرار می گیرد. نتیجه چنین وضعیتی بروز ناترازی های گسترده در کشور خواهد بود. او ادامه می دهد: مردم ایران امروز (شنبه) شاهد اظهارنظر یکی از نمایندگان بودند که اعلام می کرد دلیل کم آبی در کشور، عدم اجرای قانون حجاب و عفاف توسط رییس جمهوری است! بلاتشبیه انگار این افراد در جای خداوند نشسته اند و به جای خداوند تصمیم می گیرند.

اگر یک چنین گزاره ای درست بود، امروز کشورهای اروپایی و غربی نباید از سرسبزی و شادابی و آب فراوان بهره مند بودند. این طیف های تندرو، هستی را از دریچه تنگ تفکرات افراطی خود تحلیل می کنند. در حالی که رحمت خداوند وسیع است و گناهکار و نیکوکار و مومن و کافر را یکسان در بر می گیرد. گرامی مقدم با اشاره به اینکه به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران یکی از دلایل اصلی کمبود آب در ایران، مشکلاتی است که در زمینه آب های زیرزمینی ایران به وقوع پیوسته است، می گوید: حفر چاه های زیرزمینی به صورت غیرمتعارف از زمان ریاست جمهوری احمدی نژاد در ایران گسترش یافت. هر اندازه کارشناسان محیط زیست و صاحبنظران این بخش تذکار می دادند باز هم رییس دولت های نهم و دهم اعلام می کرد، مردم می توانند بدون نیاز به اخذ مجوز هر اندازه مایلند چاه زیرزمینی حفر کنند!

یک چنین تصمیمات غیرمتعارفی است که باعث شده ایران مدل 1404 با یک چنین ناترازی گسترده ای در حوزه آب مواجه شود. این فعال سیاسی می گوید: این یک بخش مهم موضوع است. مساله بعدی این است که جهان دچار وارونگی هوا شده و برخی بخش ها با کمبود بارندگی مواجه شده اند. دلایل مختلفی برای این امر عنوان می شود که یکی استفاده بیش از حد از سوخت های فسیلی است. این وارونگی هوا، دمای زمین را بالا برده و باعث بروز خشکسالی در بسیاری از نقاط زمین شده است. در مواجهه با این بحران، نظام های حکمرانی عملکردهای متفاوتی از خود بروز می دهند. برخی از سیستم های سیاسی با سرمایه گذاری مناسب تلاش می کنند نهایت استفاده را از منابع موجود صورت بدهند. کشورهای همسایه ایران روی دریاچه ها و رودخانه ها، سد می زنند و این روند باعث شده آب ها در این منطقه جریان سیال خود را نداشته باشند.

گرامی مقدم در پاسخ به این پرسش که برای مقابله با این بحران چه باید کرد، می گوید: بر عهده نظام سیاسی و دولت چهاردهم است که اولا با اتخاذ راهبردهای مناسب از منابع آب موجود در کشور نهایت استفاده را ببرد. در ادامه از طریق اتخاذ دیپلماسی مناسب آب، با کشورهای همسایه مذاکره و رایزنی کرده و به گونه ای مناسب جریان آب در منطقه را برقرار سازد. نهایتا هم با استفاده از تجربیات کشورهای توسعه یافته و نهادهای بین المللی روش های مناسبی برای کاهش استفاده از سوخت های فسیلی و بهبود وضعیت گرمای هوا و افزایش بارش ها اتخاذ کنند. در عین حال لازم است با فرهنگ سازی الگوی مصرف درستی را برای خانوارهای ایرانی ارائه کنند تا از منابع موجود نهایت استفاده صورت بگیرد.

منصور حقیقت پور: کم آبی ارتباطی با عدم اجرای لایحه حجاب و عفاف ندارد

منصور حقیقت پور، فعال سیاسی اصولگرا و نماینده ادوار مجلس دیگر چهره ای است درباره ارتباط متقابل نظام حکمرانی عاقلانه و کاهش ناترازی ها می گوید: بسیاری از ناترازی های فعلی کشور، حاصل اقدامات و تدابیر ناتراز گذشته مدیران ایرانی بوده است. اگر تدابیر تصمیم سازان و سیاستگذاران ایران تراز بود، مردم شاهد ناترازی های این چنینی در کشور نبودند. اگر در حاکمیت بر اساس شایسته سالاری و انتخاب مدیران لایق اقدام می شد و تصمیمات درستی اتخاذ می شدند، بسیاری از ناترازی های فعلی، اساسا ظهور و بروز نمی یافتند. باید توجه داشت مشکل آب و سوخت و بنزین و... مختص ایران نیست و بسیاری از کشورها با این معضلات مواجه می شوند، اما سایر کشورها با تصمیمات درست و مدبرانه است که حجم این ناترازی ها را کاهش می دهند.

حقیقت پور ادامه می دهد: معتقدم هر اندازه از حضور افراد شایسته و سالم و پاکدست استفاده کنیم، بهتر می توانیم ناترازی ها را رفع کنیم. یکی از ناترازی های مهم کشور که ریشه بسیاری از کمبودهاست، ناترازی رضایت مندی مردم از مسوولان است.

این مشکل شکاف عمیقی را میان سیستم و مردم ایجاد کرده است. مردم از منِ مسوول، تراز رفتاری درست و در تراز جمهوری اسلامی را طلب می کنند اما چنین رفتاری از سوی مدیران مشاهده نمی شود. من سوءاستفاده مالی می کنم، مردم تصور می کنند همه مدیران ایران فاسد هستند. من از رانت استفاده می کنم، مردم تصور می کنند همه مدیران این گونه اند. این فعال سیاسی با اشاره به اینکه امروز ناترازی در باور مردم را مدیران ایجاد کرده اند، وگرنه هر کشوری با مشکلاتی از جنس مشکلات ایران مواجه است، یادآور می شود: شما فکر می کنید، هند و پاکستان و ترکیه و امارات و... چنین مشکلاتی ندارند؟ حتما دارند! اما این کشورها مشکلات را از طریق نظام تصمیم سازی های منطقی و مدبرانه حل می کنند. مشکلات در ایران اما مانند گلوله برفی که از بالای تپه به پایین انداخته می شود، بزرگ و بزرگ تر می شود تا جایی که خسارات بزرگی ایجاد می کند. در اثر اعمال محدودیت های غیرضروری در استعلام ها و احراز صلاحیت ها، مدیرانی غیرشایسته و غیرمتخصص انتخاب می شوند، بعد مشکل کم آبی را یک طرف گردن عدم اجرای لایحه حجاب و عفاف می داند و طرف دیگر 100 درصد مشکلات را به تحریم ارتباط می دهد.

او می گوید: من نمی گویم تحریم ها تاثیری ندارند، اما سهم و نرخی که ما برای تحریم ها قائلیم بسیار بیشتر از سهم و نقش واقعی آن است.معتقدم هر اندازه افراد شایسته تر و لایق تر برای مدیریت کشور انتخاب شوند و تفاهم و هم افزایی در کشور بیشتر شود، ناترازی های کشور از جمله مشکل کمبود آب حل شدنی هستند. حقیقت پور در پاسخ به پرسش اعتماد که نبود مدیران شایسته آیا به انتخاب مردم مرتبط است یا مشکل نظارت و استصواب باعث شکل گیری چنین وضعیت ناترازی می شود، می گوید: قطعا سیستم انتخاباتی در بروز ناترازی ها نقش دارد. این روند باعث شده انتخاب نمایندگان مجلس، نمایندگان شوراها، مجلس خبرگان و رییس جمهور، مبتنی بر ظرفیت های واقعی کشور نباشد.

وقتی استصواب باعث می شود افراد لایق در انتخابات حضور نداشته باشند، مردم هم با انتخابات قهر می کنند و مشارکت در انتخابات پایین می آید. این روند انتخاباتی، میدان را برای اقلیتی هموار می کند که فاقد تخصص و شایستگی لازم هستند. این اقلیت همواره در فضای کاهش مشارکت، راهی نهادهای سیاستگذار می شوند و به جای پرداختن به مسائل اساسی، کشور را درگیر مسائل غیرضروری و حاشیه ای می سازند.