کارشناسان کنترل تسلیحات هشدار می دهند که آزمایش هسته ای ترامپ نه تنها موجب افزایش تنش های بین المللی خواهد شد، بلکه می تواند میراث سه دهه ای توقف آزمایش های انفجاری را از میان ببرد و با آغاز دوران تازه ای از رقابت هسته ای، امنیت جهانی را دچار مخاطره کند.

به گزارش ایرنا، در هفته های اخیر، موضوع بازگشت آزمایش های هسته ای به صدر اخبار جهانی بازگشته است؛ این موضوع پس از اظهارات دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا، مبنی بر احتمال ازسرگیری آزمایش های انفجاری هسته ای، باعث ایجاد نگرانی در سطح بین المللی و منطقه ای شده است.

به نوشته تارنمای هیل ، ترامپ در مصاحبه ای با برنامه تلویزیونی 60 دقیقه شبکه CBS اعلام کرد که آمریکا باید همانند دیگر قدرت های هسته ای، آزمایش های هسته ای خود را از سر بگیرد. وی به طور مشخص روسیه، چین، کره شمالی و پاکستان را به عنوان کشورهایی نام برد که به طور مخفیانه در حال انجام آزمایش های هسته ای زیرزمینی هستند و تاکید کرد که ایالات متحده نباید از آنها عقب بماند.

این اظهارات ترامپ با واکنش متناقض دیگر مقامات واشنگتن مواجه شد. کریس رایت وزیر انرژی، در گفت وگو با شبکه فاکس نیوز تأکید کرد که برنامه ای برای آزمایش انفجاری هسته ای وجود ندارد و آنچه در حال بررسی است، آزمایش های غیربحرانی (noncritical explosions) است، نه انفجار واقعی هسته ای.

این اختلاف در مواضع دو مقام ارشد دولت، پرسش هایی را درباره جهت گیری واقعی سیاست هسته ای آمریکا ایجاد کرده و افکار عمومی و تحلیلگران امنیتی را به بررسی پیامدهای احتمالی کشانده است.

آزمایش های هسته ای آمریکا از سال 1992 متوقف شده اند و از آن زمان تاکنون، ایالات متحده تنها به شبیه سازی رایانه ای برای بررسی کارایی زرادخانه هسته ای خود بسنده کرده است. با این حال، ترامپ با اشاره به فعالیت های دیگر کشورها، از احتمال انجام آزمایش های تمام عیار مشابه دوران جنگ سرد سخن گفت؛ اقدامی که در صورت اجرا، می تواند تعهدات بین المللی آمریکا در زمینه عدم اشاعه هسته ای را زیر سؤال ببرد و رقابت تسلیحاتی جدیدی را در جهان آغاز کند.

واکنش ها در داخل ایالات متحده نیز متفاوت بود. رابرت اوبراین مشاور امنیت ملی ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری، از ایده بازگشت به آزمایش ها حمایت کرد و نوشت که آمریکا برای حفظ برتری فنی و عددی خود باید آزمایش های واقعی سلاح های هسته ای را انجام دهد. به گفته وی، مدل سازی رایانه ای هرگز جایگزین آزمایش های واقعی نمی شود و واشنگتن برای اطمینان از قابلیت زرادخانه هسته ای خود، باید آزمایش های عملی انجام دهد.

در مقابل، کارشناسان کنترل تسلیحات و برخی مقام های نظامی هشدار داده اند که بازگشت به آزمایش های انفجاری می تواند زنجیره ای از آزمایش های هسته ای را در میان سایر قدرت های هسته ای آغاز کند و ثبات جهانی را به خطر اندازد. داریل کیمبال مدیر اجرایی انجمن کنترل تسلیحات، اظهار داشت: کشورهایی که تجربه کمتری در طراحی و آزمایش سلاح های هسته ای دارند، از این روند سود بیشتری خواهند برد تا ایالات متحده.

وی همچنین تأکید کرد که زرادخانه هسته ای آمریکا با فناوری های مدرن و برنامه های نگهداری دقیق، بدون نیاز به آزمایش های انفجاری قابل اعتماد باقی مانده است.

اظهارات ترامپ بلافاصله واکنش روسیه و چین را به دنبال داشت. ولادیمیر پوتین ، رییس جمهور روسیه، اعلام کرد که مسکو تنها در صورتی آزمایش های هسته ای خود را از سر خواهد گرفت که آمریکا چنین کند و از مقامات کشورش خواست، نیت واشنگتن را بررسی و سناریوهای احتمالی را آماده کنند.

چین نیز اظهارات ترامپ را رد کرد و از آمریکا خواست تا به جای تحریک رقابت تسلیحاتی، از تعهدات بین المللی خود در زمینه خلع سلاح و عدم اشاعه هسته ای حمایت کند. پاکستان نیز تأکید کرد که نخستین کشوری نخواهد بود که آزمایش های هسته ای خود را از سر می گیرد.

در داخل آمریکا، دموکرات های ایالت نوادا که محل اصلی آزمایش های هسته ای دوران جنگ سرد است، با ارسال نامه ای به دولت، نگرانی خود را از بازگشت آزمایش های هسته ای اعلام کردند و نوشتند حتی تصور انفجار سلاح هسته ای در خاک آمریکا خیانت به علم، امنیت و مردم این کشور است. کارشناسان پیش بینی می کنند که حتی اگر ترامپ بخواهد آزمایش ها را از سر بگیرد، فرآیند آماده سازی و اجرای آن به چند سال زمان نیاز خواهد داشت و شامل هزینه های فراوان، تجهیزات پیشرفته و مهندسان متخصص خواهد بود. همچنین کنگره و دولت ایالتی نوادا می توانند با اقدامات قانونی، مانع اجرای این برنامه شوند.

با این حال، برخی از حامیان ترامپ، از جمله جی دی ونس معاون اول و باب پیترز از بنیاد هریتیج تأکید دارند که داشتن گزینه آزمایش هسته ای در اختیار رییس جمهور ضروری است. پیترز زرادخانه هسته ای آمریکا را به کادیلاک مدل 1975 که هرگز رانده نشده تشبیه کرد و گفت آزمایش ها به رییس جمهور اجازه می دهد این پیام واضح را به دشمنانش ارسال کند به مرزی نزدیک شده اید که ممکن است من را مجبور به استفاده از سلاح هسته ای کند… و برای جلب توجه شما، صحرای نوادا را می لرزانم.

این اظهارات نشان می دهد که رقابت هسته ای جدیدی میان آمریکا و روسیه، و در سطح گسترده تر با چین و سایر قدرت های هسته ای، در حال شکل گیری است. کارشناسان هشدار می دهند که ازسرگیری آزمایش های هسته ای نه تنها می تواند تنش های جهانی را افزایش دهد، بلکه میراث بیش از سه دهه توقف آزمایش های انفجاری آمریکا را نیز تحت تأثیر قرار دهد.