به گفته یک متخصص تغذیه، کبد، نقش بسیار مهمی در فرآیندهای گوارش، سوخت و ساز و سم زدایی یعنی حذف مواد مضر از بدن دارد. آنزیم های کبدی به انجام این عملکردها کمک می کنند و باعث تسریع فرآیندهای حیاتی در کبد می شوند.

دکتر فرزاد روشن ضمیر، متخصص و مشاور تغذیه در گفت وگو با خبرآنلاین می گوید: افزایش آنزیم های کبدی زمانی رخ می دهد که میزان این آنزیم ها در خون بالاتر از حد نرمال باشد. این افزایش می تواند موقتی باشد یا برای مدت طولانی ادامه یابد. نظارت منظم بر سطح آنزیم های کبدی، تشخیص به موقع علت های زمینه ای، درمان های پزشکی یا تغییرات سبک زندگی می تواند به حفظ سلامت کبد و جلوگیری از عوارض آن کمک کند. این موضوع اهمیت بالایی دارد زیرا کبد به عنوان یک عضو حیاتی، در صورت آسیب می تواند باعث مشکلات جدی سلامت شود.

افزایش آنزیم های کبدی به چه معناست؟

آنزیم های کبدی، پروتیین هایی هستند که برای پردازش مواد مغذی، حذف مواد مضر و کمک به هضم بسیار ضروری اند. این آنزیم ها معمولاً در سلول های کبدی قرار دارند، اما در صورت آسیب یا التهاب کبد، ممکن است به خون وارد شده و باعث افزایش سطح در خون شوند که این امر در آزمایش خون قابل مشاهده است. با این حال، افزایش سطح آنزیم های کبدی همیشه به معنای وجود مشکل کبدی نیست. اما اگر این افزایش برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، ممکن است نشانه یک بیماری زمینه ای کبدی باشد. در صورت عدم درمان مناسب، این بیماری ها می توانند به سمت سیروز (زخم دائمی کبد) یا حتی سرطان کبد پیشرفت کنند.

به چه دلایلی آنزیم های کبدی بالا می روند؟

علت های متعددی می توانند باعث افزایش موقت یا دائمی آنزیم های کبدی شوند. برخی داروها یا عفونت ها می توانند به طور موقت این آنزیم ها را افزایش دهند، اما افزایش پایدار معمولاً نشان دهنده التهاب، آسیب یا بیماری کبد است. برخی از علل شایع افزایش آنزیم های کبدی عبارتند از: بیماری کبد مرتبط با مصرف الکل، بیماری کبد چرب غیر الکلی که یکی از شایع ترین علل افزایش آنزیم های کبدی است. هپاتیت ویروسی B و C، آسیب کبدی ناشی از مصرف برخی داروها مانند استامینوفن، استاتین ها، داروهای ضد تشنج، داروهای ضد سل و برخی مکمل های گیاهی که می توانند به کبد آسیب زده و باعث افزایش آنزیم ها شوند. بیماری ژنتیکی هموکروماتوز ارثی که باعث جذب بیش از حد آهن از رژیم غذایی شده و تجمع آهن می تواند به بافت کبد آسیب زده و سطح آنزیم ها را افزایش دهد و همچنین یک سری بیماری های نادر که مسبب بروز این مشکل هستند.

باید مراقب چه علائمی باشیم؟

افزایش آنزیم های کبدی در اغلب افراد هیچ علامتی ندارد و این موضوع ممکن است به صورت اتفاقی در آزمایش خون کشف شود. اما در موارد آسیب شدیدتر کبد، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند. تورم شکم و پاها، کبودی های آسان، زردی پوست و سفیدی چشم ها (یرقان)، تغییر رنگ مدفوع یا ادرار از این حمله اند. وجود این علائم می تواند نشانه آسیب جدی کبد باشد که نیاز به پیگیری و درمان فوری دارد.

چگونه آنزیم های کبدی بالا را مدیریت کنیم؟

بسته به علت، این افزایش گاهی خود به خود رفع می شود. در حدود 30 درصد افراد با افزایش آنزیم های کبدی، پس از سه هفته سطح آنزیم های شان به حالت طبیعی باز می گردد. پزشکان ممکن است تغییرات سبک زندگی را توصیه کنند تا التهاب کبد کاهش یافته و سطح آنزیم ها پایین بیاید. کاهش وزن، ورزش منظم، تغذیه متعادل و محدود کردن مصرف الکل و دخانیات از جمله مواردی هستند که رعایت آن می تواند به تنظیم سطح آنزیم های کبدی کمک کند.