فرارو- این روزها سریال جدیدی در شبکه نمایش خانگی ارائه می شود که قرار است داستان آن حول محور یک اسلحه روایت شود. به بهانه سریال برتا؛ داستان یک اسلحه، در این گزارش به قصه حضور اسلحه ساخت این شرکت ایتالیایی در ایران می پردازیم که در جهان بیش از هر چیز با کلت های کمری اش شناخته می شود.

به گزارش فرارو، کلت برتا یکی از پرکابردترین اسلحه ساخته شده در این کارخانه است که گستره استفاده آن از نیروهای پلیس تا ارتش کشورهای مختلف می رسد. برتا، قدیمی ترین کارخانه های تسلیحات جهان محسوب می شود که نام خود را از بنیاگذارش، بارتولومیو برتا گرفته است و زمان تاسیسش به سال 1526 میلادی برمی گردد.

کلت برتا یکی از اسلحه کمری پرکاربرد در سازمان رزم نیروهای مسلح ایران است. هرچند که به مرور زمان و با ورود تسلیحات انفرادی جدید مانند کلت های ترکیه ای سارسیلماز، استوگر کامپکت و گلاک، این سلاح کنار گذاشته می شود. به طور دقیق مشخص نیست که کلت برتا چه زمانی وارد کشور شده است اما برخی منابع می گویند ورود برتا به ایران مربوط به پیش از انقلاب بوده و از آن زمان طرحی برای جایگزینی آن با کلت 45 (مدل 1911 ساخت ایالات متحده) که سلاح کمری ارتش بود، وجود داشته است.

در اسلحه خانه های ایران، پنج مدل کلت برتا وجود دارد که در بازه های زمانی مختلف وارد کشور شدند. مدل اصلی برتای موجود در ایران، مدل 92 است که تاریخ تولید آن به سال 1976 برمی گردد. این سلاح یکی از پرفروش ترین تولیدات کارخانه برتا محسوب می شود که در نسخه های مختلفی تولید شده است. برتا 92، F92 و S92 سه مدل اصلی برتا هستند که در ایران وجود دارند. اکثر برتاهای موجود از کالیبر 9 میلی متری پارابلوم استفاده می کنند.

بخش دیگری از تسلیحات برتای موجود در ایران، کلت های طارق ساخت عراق بود که در جریان جنگ 8 ساله غنیمت گرفته شدند. این مدل که تحت لیسانس برتا و در کارخانجات القادسیه عراق تولید می شد، نسخه ای از برتای قدیمی 1951 محسوب می شود که از سال 1949 تا 1980 در خط تولید اصلی بود. یک نسخه برزیلی از برتا 92 معروف به برتا تاروس نیز در ایران پرکاربرد است و در واقع بدنه اصلی برتاهای داخل ایران را این مدل برزیلی تشکیل می دهد.

یک مدل مسلسل کلاس SMG برتا نیز در ایران عملیاتی بوده و هست که ورود آن به دوران پیش از انقلاب برمی گردد. برتا M12 در ایران بیشتر با نام مسلسل برتا شناخته می شود و در بازه ای از زمان کنار سه مسلسل دیگر این کلاس یعنی استار، یوزی و ام پی فایو، مورد استفاده نیروهای ویژه، امنیتی و حفاظت از شخصیت ها قرار می گرفت. با تولید مسلسل ام پی فایو در ایران با نام تندر، مسلسل برتا در اسلحه خانه ها کمرنگ تر شد. اما همچنان در تیم های ویژه و حفاظت از شخصیت ها یافت می شود. تولید این مسلسل به سال 1959 برمی گردد.

جمع آوری اطلاعات درباره این که چه تعداد ارتش، نیروی پلیس، شرکت های امنیتی خصوصی و دستگاه امنیتی و البته کابران مجاز و غیرمجاز غیرحکومتی در دنیا از تسلیحات برتا استفاده می کنند، کمی سخت است. چرا که برتا طیفی از تسلیحات انفرادی از کلت کمری تا سلاح تهاجمی را تولید می کند. کمک گرفتن ما از هوش مصنوعی نیز نتوانست این تعداد را مشخص کند. احتمالاً تنها ذکر این نمونه کافی باشد که برتا تا کنون حدود 4 میلیون قبضه کلت کمری مدل 92 تولید کرده است. در سال های پس از جنگ جهانی دوم تا کنون، حدود 60 مدل و نسخه های مختلف کلت برتا در خط تولید این کارخانه در نقاط مختلف جهان بوده است.

اما جستجوها نشان می دهد که آمریکا، بزرگترین کاربر کلت برتا در جهان است. در دهه 80 برتا توانست بقیه شرکت های تسلیحاتی شاخص سازنده کلت کمری را برای به دست آوردن قرارداد جایگزینی کلت سازمانی M1911A1 (معروف به کلت 45 در ایران) را شکست دهد. از سال 1990 مدل کلت برتا FS92 ساخته شده برای ارتش آمریکا با نام Beretta M9 جایگزین این سلاح کمری متعلق به دوران جنگ جهانی شد. این مدل کلت برتا و نسخه های آن به مرور زمان از سال 2017 در واحدهای مختلف ارتش آمریکا بازنشسته شدند و جای خود را به تسلیحات جدید مانند مدل های M-17 و M-18 سیگ ساور دادند. به غیر از ارتش ایالات متحده، طیف وسیعی از نیروهای پلیس در این کشور نیز از مدل های مختلف کلت برتا استفاده می کنند.