روزنامه هم میهن در سرمقاله خود آورده است: آقای کروبی در دیدار با هیئت رییسه جبهه اصلاحات گفت که این جریان باید با بازخوانی حوادث دوران اصلاحات اشتباه ها و ناکامی های گذشته را مورد توجه قرار دهد تا نیروهای فعال مان با درس گرفتن از آن، اشتباه ها را دوباره تکرار نکنند.

وی در پایان نیز تاکید کرد که بیان این مطالب برای سرزنش فرد و یا جریانی نیست؛ بلکه برای آن است که از گذشته درس بگیریم و من بعد وحدت خود را حفظ و از تفرقه دوری کنیم. ما باید تمام تلاش مان را برای تحقق حاکمیت مردم بر سرنوشت شان انجام دهیم.

واقعیت این است که شواهد کافی از آمادگی این نیروها برای انجام چنین پیشنهادی در دست نیست. به نظر می رسد که در درجه اول اغلب مسئولیت ناکامی ها را متوجه حکومت و مخالفان اصلاحات می کنند. این یک اشتباه رویکردی جدی است. طرف مقابل مسئله است و اصلاح طلبان خود را حل کننده مسئله و راه حل معرفی می کنند. پس عدم حل مسئله را باید متوجه مدعی حل آن کرد و نه مسئله.

نکته دیگر اینکه میان اشتباه های راهبردی و فنی یا تاکتیکی باید تمایز قائل شد. اشتباهات فنی در نهایت تعیین کننده نهایی نیستند. بازیکن ممکن است یک توپ را گل نکند و بازی را ببازد. این، مسئله اصلی نیست. بلکه راهبرد تیم را باید دید که درست بوده یا نادرست. اگر نادرست باشد، همه بازیکنان در راهبرد نادرستی ایفای نقش کرده اند. خطاهای تاکتیکی آن ها هم بی معنا خواهد بود.

به نظر می رسد که اصلاح طلبان دچار خطای راهبردی بودند که جامعه به این وضع رسیده است. البته، مسئولیت حقوقی این وضع متوجه صاحبان قدرت است؛ ولی مسئولیت سیاسی منتقدان را به صورت عام و اصلاح طلبان را به صورت خاص نباید از نظر دور داشت.

خطای راهبردی را می توان در کنش های دووجهی اصلاحی و انقلابی جاری و نیز عدول از فراگیری نیروها جست وجو کرد؛ آنچه که در ادبیات سیاسی به سکتاریسم و گروه و فرقه ای شدن مشهور است. در واقع، کادرهای اصلی گروه های سیاسی اصلاح طلبان را که می بینیم اغلب و شاکله تعیین کننده آنان از چند دهه پیش ثابت مانده اند.

باید منصف بود و بخشی از این واقعیت را ناشی از واکنش برای بقا در برابر شرایط جاری سیاسی باید دانست؛ ولی هر دلیلی داشته باشد، نتیجه همین است که می بینیم. همچنین، عدم درک درست از اصول اصلاح طلبانه و پایبندی به آن نیز مشهود است.

از مجلس ششم تاکنون و در هر مقطعی به نحوی این واقعیت بازتاب پیدا کرده است. حادترین مورد آن در سال1388 دیده شد که مسیر سیاست را به کلی متفاوت کرد. گرچه پس از انتخابات1392 این روند تعدیل شد، ولی همچنان در مقاطعی خود را بروز می دهد؛ از جمله در یکی از آخرین بیانیه های جبهه دیده می شود.

متاسفانه، ادبیات سیاسی در ایران بسیار حذفی و بی منطق و خشن است. کنشگران اصلاح طلب باید از چنین ادبیاتی به کلی فاصله بگیرند و به رنگ ادبیات حاکم درنیایند؛ ولی هنوز به انجام چنین کاری موفق نشده اند. در هر حال، امیدواریم که پیشنهاد آقای کروبی مورد توجه جدی قرار گیرد و شاهد بازخوانی اصیل و منصفانه و روبه آینده از گذشته اصلاحات باشیم.