در رویدادی تاریخی که دقایقی پیش 6 نوامبر 2025 برابر با 15 آبان 1404 در صحن چهل وسومین کنفرانس عمومی یونسکو در سمرقند به ثبت رسید، منشور کوروش کبیر به عنوان یکی از نخستین منشورهای حقوق بشر جهان که بر احترام به تنوع فرهنگی تأکید دارد، به رسمیت شناخته شد و از سوی کشورهای عضو یونسکو مورد تأیید قرار گرفت؛ اقدامی که بار دیگر جایگاه فراملی ایران در پاسداشت میراث انسانی و ارزش های جهانی را برجسته می سازد.

به گزارش مهر، این قطعنامه که در جلسه امروز با اجماع به تصویب رسید، منشور کوروش را سندی بنیادین در تاریخ تمدن بشری و نخستین نمود مکتوب از اصول آزادی، عدالت، مدارا و احترام به تنوع فرهنگی توصیف می کند. طبق این تصمیم، یونسکو موظف است آموزه های برگرفته از منشور کوروش را در برنامه های آموزشی، فرهنگی و حقوق بشری خود تقویت کند.

این رخداد هم زمان با برگزاری روز ششم نوامبر 2025 (15 آبان 1404) در سمرقند اعلام شد؛ همان جایی که احمد پاکتچی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران و حسن فرطوسی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران در یونسکو، با تلاش های بی وقفه و با حمایت کامل حسین سیمایی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و رییس کمیسیون ملی یونسکو در ایران، زمینه طرح و تصویب این سند را فراهم کردند.

مصر، عراق، کلمبیا، هند، نیجریه، الجزایر، پاکستان، بنگلادش، کنیا، سنگال، ارمنستان و لهستان از جمله کشورهایی بودند که در روز 6 نوامبر در تصویب منشور کوروش به عنوان نخستین منشور حقوق بشر و تنوع فرهنگی، حمایت خود را از ایران نشان دادند.

هدف این ابتکار آن است که ارزش های جهانی نهفته در این سند تاریخی از جمله مدارا، عدالت و احترام به تنوع فرهنگی و مذهبی برجسته شود. همچنین این ابتکار در راستای مأموریت یونسکو برای گسترش صلح، گفت وگوی بین فرهنگی و پاسداشت میراث انسانی ارزیابی می شود و با اهداف توسعه پایدار، به ویژه با هدف شماره 16 (صلح، عدالت و نهادهای قوی) و هدف شماره 17 (مشارکت برای تحقق اهداف) نیز پیوند دارد، چراکه اصول منشور کوروش بر ترویج جامعه ای فراگیر و مبتنی بر همکاری فرهنگی تأکید می کند.

این قطعنامه که به طور مشترک از سوی ایران و تاجیکستان به کنفرانس عمومی ارائه شد، با تأکید بر اهمیت جهانی منشور کوروش، از مدیرکل یونسکو می خواهد اصول آن را در برنامه های مرتبط با عدالت، حقوق بشر و گفت وگوی بین فرهنگی به کار گیرد و همچنین از دولت ها می خواهد برای افزایش آگاهی جهانی نسبت به ارزش های این سند تاریخی تلاش کنند.

فرطوسی در جریان این رویداد در سمرقند تأکید کرد: تصویب این قطعنامه، تنها یک موفقیت ملی نیست، بلکه تأییدی جهانی بر واقعیتی تاریخی است؛ این که احترام به انسان و تنوع فرهنگی، از دل تمدن ایرانی به جهان معرفی شده است.

این نخستین بار است که یک سند باستانی ایرانی در سطح جهانی به عنوان منشوری در پیوند با حقوق بشر شناخته می شود. حالا، پس از گذشت بیش از 25 قرن، منشور کوروش در یکی از بزرگ ترین مجامع جهانی طنین انداز شد؛ با پیامی دربردارنده روح همزیستی، احترام به تنوع فرهنگی و حقوق بشر.