سیاوش آریا عکس هایی را از وضعیت این گورستان در اختیار ما قرار داد و درباره آن توضیح داد: گورستان تاریخی و بسیار ارزشمند دِهستان بیدزرد در وضعیت حفاظتی و نگهداری بدی به سر می برد و بیشتر سنگ گورهای آن از سوی افراد ناآگاه و سودجویان اَموال تاریخی و فرهنگی شکسته و یا به آتش کشیده شده است.

به گزارش ایسنا، او درباره موقعیت جغرافیایی این گورستان گفت: گورستان تاریخی دِهستان بیدزرد پایین (سفلا) یکی از یادمان ها و گورستان های ارزشمند شهر شیراز و سرزمین زرخیز فارس به شمار می آید که بسیار ناشناخته است. همچنین گورستان بیدزرد یکی از گورستان های بزرگ توابع شهر شیراز با کمابیش 270 سنگ گور شناسایی شده و سالم است که شوربختانه در چندین سال گذشته، مورد دست درازی های افراد ناآگاه و به ویژه سوداگران اَموال تاریخی و فرهنگی و قاچاقچیان به بهانه یافتن گنج، قرار گرفته و بیشتر آن ها شکسته و آسیب جدی دیده است. از سویی، برخی از سنگ گورهای ارزشمند گورستان به آتش کشیده که هنوز نشانه های آن برجای مانده است.

این کنشگر میراث فرهنگی افزود: آنچه مایه شگفتی و افسوس بوده، این است که گورستان بیدزرد در دسترس و جلو چشم همه مسولان دِهستان است و روشن نیست چگونه فرد یا افرادی توانسته اند سنگ گورها را شکسته و به آن ها آسیب برسانند. همچنین دِهیاری این آبادی و یا دِهستان در همین زمینه مسئولیت مستقیم دارد و باید با پایش هفتگی و پِیاپی، وضعیت آن را رصد کرده و به آگاهی مسولان شهر شیراز برساند. اما بازدید میدانی ما بیانگر چیز دیگری است.

به گفته سیاوش آریا، یکی از بدترین دست درازی ها به این گورستان ارزشمند که بیش از یک دهه به ثبت ملی رسیده و دارای ضابطه و قانون های ویژه گورستان های تاریخی و یادمان های ثبتی است، خاکسپاری های تازه در آن است که زیر پاگذاشتن و نقض قانون های میراث فرهنگی است و با روح و شأنیت یادمان های ثبتی و ملی و میراث فرهنگی در تضاد و ناسازگار است. همچنین ریختن اَنبوه پسماندهای ساختمانی و زباله در پیرامون و عَرصه گورستان، چشم انداز آن را خدشه دار کرده و چهره زشت و زننده ای را برجای گذاشته است.

این فعال میراث فرهنگی اظهار کرد: باید دانست امروزه آرامستان گردی در سراسر جهان به یکی از جاذبه های مهم گردشگری تبدیل شده است و گردشگران به ویژه پژوهشگران را برای بازدید از گورستان های تاریخی و مطالعه و پژوهش در آن ها از دور دست ترین کشورها به دیگر سرزمین ها می کشاند و آرامستان گردی یکی از شاخه های مهم گردشگری است که از رونق ویژه ای برخوردار است. اما شوربختانه در کشور ما، نه تنها آرامستان گردی به معنای خاص آن وجود ندارد و در بسته های سفر آژانس ها و هتل ها جایگاهی نداشته، بلکه گورستان ها یا همان آرامستان های تاریخی از وضعیت حفاظتی و نگهداری نامناسبی برخوردار هستند.

آریا یادآور شد: برپایه قانون مجازات اسلامی که رو نوشت آن به همه اداره ها، نهاد، اُرگان های دولتی از جمله، شهرداری، فرمانداری، آموزش و پرورش، اداره کل حفاظت از محیط زیست و غیره از سوی استانداری ها فرستاده می شود، آسیب رسانی به یادمان های تاریخی جرم به شمار می آید. برای نمونه ماده 558 قانون مجازات اسلامی می گوید هر کسی به تمام یا بخشی از بناها، اماکن، محوطه ها و مجموعه های تاریخی-فرهنگی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، یا تزیینات، ملحقات، تاسیسات، اشیاء و لوازم و نبشته ها و نقش های منصوب یا موجود در مکان های نام برده شده، که مستقلا نیز واجد حیثیت فرهنگی تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی وارد آورد، افزون بر جبران خسارت وارده به زندان از یک تا 10 سال محکوم می شود. همان گونه که می بینیم قانون روشن و شفاف است و آشکارا به سودجویان و متخلفان میراث فرهنگی هشدار می دهد.

این فعال میراث فرهنگی گفت: گورستان تاریخی بیدزرد پایین (سفلا) از آنِ دوره قاجاریه است و در اختیار اوقاف قرار دارد و این نهاد بر پایه قانون موظف به نگهداری و پاسداری و حفاظت از آن است.

آریا افزود: از ویژگی های گورستان بیدزرد، کَنده کاری های زیبای موجود روی سنگ گورها است. در این گورستان نقش مایه های انسانی، جانوری، اسلحه، قیچی و شانه روی سنگ گورها خودنمایی می کند. همچنین سروده هایی به زبان پارسی و آیه های قرآنی با دبیره (خط) خوش و زیبا چشم نوازی کرده و نمایان است. یکی از نشانه های سطحی گورها سنگ های یکپارچه مستطیل شکل دارای کَنده کاری است. دِهستان بیدزرد به دو بخش بیدزرد پایین و بالا بخش بندی شده و در بخش مرکزی و از توابع شهرستان شیراز به شمار می آید.

عکس ها از سیاوش آریا، کنشگر و فعال میراث فرهنگی