فرارو- آلودگی هوای پایتخت نفس گیر شده اما در میان تمام عواملی که به افزایش آلاینده های هوا دامن می زند بحث کیفیت بنزین و تاثیر آن بر آلودگی هوا داغ شده.

به گزارش فرارو، هر سال با فرارسیدن فصل سرد، حجم آلاینده ها در هوای پایتخت افزایش می یابد، اما امسال بار دیگر موضوع کیفیت بنزین و نقش آن در تشدید آلودگی هوا در مرکز توجه قرار گرفته است. دادستان عمومی و انقلاب تهران در نشستی بر لزوم رعایت استانداردهای یورو4 در تولید بنزین و گازوییل، ارتقای کیفیت سوخت و کاهش میزان گوگرد در فرآورده های نفتی تأکید کرده و از وزارت نفت خواسته اقدامات لازم را با جدیت پیگیری کند.

در همین حال، کارشناسان از واقعیتی سخن می گویند که ماجرا را پیچیده تر می کند؛ از پالایشگاه هایی که سال هاست با فناوری قدیمی کار می کنند تا ناوگان حمل ونقل عمومی ای که فرسودگی آن هر روز آشکارتر می شود. در این میان بحث افزایش قیمت بنزین و تاثیر آن بر استفاده از وسایل نقلیه عمومی نیز مورد توجه قرار گرفته است.

یوسف رشیدی، کارشناس آلودگی هوا و عضو هیات علمی دانشگاه، در گفت وگو با فرارو به بررسی این مساله پرداخت و گفت: اصلی ترین مانع در مسیر ارتقای کیفیت بنزین در ایران به هدف گذاری ما بازمی گردد؛ ما بر تولید کیفی تمرکز نداریم، بلکه کمیت را در اولویت قرار داده ایم یا به بیانی کیفیت بنزین را فدای کمیت آن کرده ایم، چرا که مسئله ناترازی بنزین وجود دارد و در نتیجه کیفیت فدای کمیت می شود.

یوسف رشیدی به فرارو گفت: در درجه اول باید اطلاعات دقیقی درباره کیفیت بنزین موجود در دست باشد تا کارشناسان بتوانند آن را بررسی کنند. سازمان ملی استاندارد این داده ها را به صورت عمومی منتشر نمی کند. اگر اطلاع رسانی شود که میزان آروماتیک و بنزن چقدر است، شاید بتوان اظهار نظر دقیق تری در این زمینه داشت.

او افزود: با این حال، نمی توان گفت علت اصلی آلودگی هوای تهران بنزین است؛ عامل اصلی، نبود حمل ونقل عمومی مناسب است که مردم را ناچار به استفاده از خودروهای شخصی می کند و در نهایت موجب افزایش تولید آلاینده ها می شود. در واقع، هم بنزین و هم خودروها مقصرند و نبود سیستم حمل ونقل کارآمد نیز به تشدید این وضعیت دامن زده است. حتی اگر بنزین وارداتی از اروپا و کشورهای پیشرفته را در خودروها استفاده کنیم، تا زمانی که مشکل ساختاری حمل ونقل حل نشود، تغییر چشمگیری در وضعیت آلودگی هوا رخ نخواهد داد.

این کارشناس آلودگی هوا گفت: اینکه بنزین باید باکیفیت باشد و خودروها کم مصرف و مطابق با استاندارد تولید شوند، نکته درستی است، اما این ها تنها دلایل آلودگی هوا نیستند. حتی اگر در این خودروها بهترین بنزین استفاده شود، معجزه ای در کیفیت هوای تهران رخ نخواهد داد.

او افزود: اصلی ترین مانع در مسیر ارتقای کیفیت بنزین در ایران به هدف گذاری ما بازمی گردد؛ ما بر تولید کیفی تمرکز نداریم، بلکه کمیت را در اولویت قرار داده ایم یا به بیانی کیفیت بنزین را فدای کمیت آن کرده ایم، چرا که مسئله ناترازی بنزین وجود دارد و در نتیجه کیفیت فدای کمیت می شود.

رشیدی گفت: از سوی دیگر، قدیمی بودن سیستم پالایشگاه ها نیز موجب شده بنزین و فرآورده های نفتی با کیفیت مطلوب تولید نشوند. در حالی که پالایشگاه های ایران توان تولید بنزین با استاندارد یورو5 و یورو6 را دارند، اما در این صورت حجم تولید کاهش پیدا می کند.

این استاد دانشگاه گفت: در این میان، گمانه زنی هایی درباره افزایش قیمت بنزین مطرح شده که این پرسش را به وجود می آورد که آیا مردم در چنین شرایطی استفاده از خودروهای شخصی را کاهش داده و به حمل ونقل عمومی روی خواهند آورد؟ پاسخ منفی است، زیرا ناوگان حمل ونقل عمومی در حال حاضر اشباع شده و پوشش دهی لازم را ندارد؛ بنابراین افزایش قیمت بنزین تأثیر قابل توجهی بر کاهش استفاده از خودروهای شخصی نخواهد داشت، هرچند ممکن است در بهبود وضعیت اقتصادی دولت نقش داشته باشد.

او در نهایت افزود: از سوی دیگر، هرچند یک اتوبوس گازوییلی به طور معمول آلودگی بیشتری از یک خودروی سواری تولید می کند، اما اگر سرانه تولید آلودگی را بر اساس تعداد افرادی که جابه جا می کند در نظر بگیریم، سهم خودروهای سواری در آلودگی هوای شهر به مراتب بیشتر است. نکته مهم دیگر، اجرای دقیق آیین نامه مربوط به خودروهای فرسوده است که باید به درستی عملیاتی شود و در صورت نیاز، اصلاحات لازم در آن صورت گیرد.