مسعود پزشکیان، رییس جمهور، در رقابت های انتخاباتی یکی از شعارهای محوری خود را رفع فیلترینگ اعلام کرد. با این وجود پس از رفع فیلتر واتساپ هنوز اتفاقی رخ نداده که البته شرایط کشور و به خصوص وقوع جنگ12 روزه در این وقفه بی تأثیر نبود.

به گزارش آرمان ملی، با این وجود برخی رسانه ها ادعا کردند شنبه سوم آبان کمیته بررسی رفع فیلترینگ به دستور رییس جمهور مسعود پزشکیان در مرکز ملی فضای مجازی تشکیل شد و اعضای آن به رفع فیلتر تلگرام، یوتیوب و اینستاگرام رأی منفی دادند.

در این جلسه روسای دو قوه تأکید کردند هرگونه تصمیم گیری در خصوص رفع فیلتر باید بر اساس مصوبه شورای عالی باشد که به امضای رییس جمهور رسیده است. مصوبه ای با 32 بند که پیش تر منجر به رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی شد. مرحله اول این مصوبه که به رفع فیلتر واتساپ منجر شد، شامل بندهایی مانند حمایت از سکوهای داخلی، اختصاص زیرساخت های لازم به این سکوها و ابلاغ سیاست ها و الزامات تعرفه گذاری ترافیک شبکه و تسهیم درآمد محتوا است و در مرحله دوم بندهایی مانند تصویب لایحه مقابله با اخبار جعلی و ایجاد زیست بوم پایدار تولید محتوای مردمی در سکوهای داخلی وجود دارد.

با این حال، هنوز اجرای کامل این بندها به پایان نرسیده است و رفع فیلتر تلگرام در این مصوبه مربوط به مرحله سوم و مشروط به مذاکرات و پذیرش حق حاکمیت ملی کشور از سوی این سکوست. قالیباف به عنوان رییس مجلس در این جلسه تاکید کرده که مصوبه 32بندی باید به صورت کامل و مرحله به مرحله اجرا شود و هر مرحله تنها پس از تکمیل مراحل قبلی قابل پیگیری است.

با توجه به این موضوع، پرداختن به بازگشایی تلگرام در این مقطع که مراحل پیش بینی شده در مصوبه هنوز تکمیل نشده است خارج از دستور کار است. برای تحلیل و بررسی این موضوع با مصطفی اقلیما آسیب شناس اجتماعی گفت وگو شده که در ادامه می خوانید.

در روزهای اخیر در حالی رفع فیلتر تلگرام مطرح شد که براساس اظهارات رییس مجلس قالیباف این موضوع از دستور کار خارج شده است. چرا دولت وعده هایی مطرح می کند و در جامعه زمینه سازی می کند اما در تحقق آن ناموفق است؟

واقعیت این است که فیلتر و یا رفع فیلترینگ در اختیار دولت است و دولتی که اختیار رفع فیلترینگ را نداشته باشد دیگر دولت نیست. مردم هم این وضعیت را درک می کنند و به همین دلیل روز به روز اعتماد خود را بیشتر از دولت از دست می دهند. این وضعیت درباره دولت قبل هم وجود داشت، اما این دولت در این زمینه ها به رغم وعده هایی که داده بدتر هم عمل کرده است.

قرار نیست مجلس و رییس مجلس برای دولت تصمیم گیری کند که آقای قالیباف عنوان می کند موضوع رفع فیلترینگ از دستور کار خارج شده است. فیلترینگ ارتباطی به قانون ندارد و بلکه یک دستور دولتی به شمار می رود. دولت در یک زمان تشخیص می دهد که باید فیلترینگ صورت بگیرد و در یک زمان دیگر به این نتیجه می رسد که باید رفع فیلترینگ کند.

این موضوع هیچ ارتباطی به قانون ندارد. امروز کشور هزار صاحب دارد و اگر مجلس هم قصد داشته باشد رفع فیلترینگ کند ممکن است از جای دیگری مانع آن شوند. مسأله مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که افراد زیادی از فیلترینگ امرار معاش می کنند و در صورتی که رفع فیلترینگ صورت بگیرد با چالش مواجه می شوند. مافیای فیلترفروش در کشور اجازه نمی دهد رفع فیلتنریگ صورت بگیرد. به همین دلیل اگر کسی قصد داشته باشد با پدیده فیلترشکن فروشی نیز برخورد کند به نتیجه نمی رسد.

دولت از پشت پرده این مافیا اطلاع ندارد و یا توانایی برخورد ندارد؟

دولت حتما می داند در پشت پرده چه خبر است، اما از توانایی برخورد با آن ناتوان است. البته این احتمال نیز وجود دارد که زور مافیای فیلترشکن فروش از دولت بیشتر باشد. پرسش مهم در این زمینه این است که چرا کسی که نمی تواند کاری انجام دهد در آن سمت قرار می گیرد و شعار و وعده به مردم می دهد؟ کسی که رییس جمهور می شود و به مردم وعده می دهد باید از توانایی آن برخودار باشد واگر مانعی وجود دارد آن را بردارد. وقتی نمی توان اقدام کرد و یا چنین اجازه ای به او داده نمی شود، چرا رییس جمهور می شود؟ امروز شرایط جامعه به شکلی است که مردم دیگر از رییس جمهور مطالبه گری نمی کنند و می دانند که رییس جمهور تنها یک اسم است. هیچ کس در جایگاه خود قرار ندارد و به همین دلیل نباید منتظر رفع فیلترینگ باشد.

به نظرمی رسد شورای عالی فضای مجازی تصمیم گیر اصلی درباره رفع فیلترینگ است. نوع کنشگری دولت نسبت به این شورا چگونه بوده است؟

شورای عالی فضای مجازی یک شورای ساختگی است که هیچ کس هم از اختیار کافی برخوردار نیست. این وضعیت درباره شوراهای دیگر کشور نیز وجود دارد. تنها کاری که چنین شوراهایی در کشور انجام می دهد این است که تشکیل جلسه می دهند و با هم بحث می کنند و در نهایت از جایی دیگر به آن ها می گویند که باید چه کار کنند و اختیاری در تصمیم گیری ندارند.

واقعیت این است که قدرت و زور گروه های پشت پرده از برخی مدیران کشور بیشتر است و این وضعیت را به خوبی می توان درباره موضوع فیلترینگ مشاهده کرد. در چنین شرایطی کسی که به عنوان رییس جمهور انتخاب می شود باید در راستای این گروه ها فعالیت کند. به همین دلیل رفع فیلترینگ در اختیار رییس جمهور و یا اعضای شورای عالی فضای مجازی نیست و از جای دیگری در این زمینه تصمیم گیری شده است. به نظر می رسد تصمیم گیری درباره رفع فیلتر به یک تصمیم حاکمیتی نیاز دارد و باید حاکمیت در این زمینه تصمیم گیری کند.

امروز بسیاری از کسانی که مدعی خدمت به مردم هستند تنها به فکر منافع خود هستند. اگر دست کسی را که گوسفند دزدیده قطع می کنیم، چطور کسی که آبروی کشور را برده و به عنوان یک مفسد اقتصادی زندانی شده و تا پای اعدام هم رفته، امروز طلبکار شده است؟ در هیچ کجای دنیا با چنین پدیده هایی مواجه نیستند. به نظرمی رسد در این کشور هر کسی بیشتر به فکر منافع خودش باشد با احترام بیشتری با او رفتار می کنند. همه مشکلات کشور نیز ریشه در همین وضعیت دارد.

پزشکیان و دولتش اگر نتواند به وعده هایی که به مردم داده عمل کند در آینده در مقابل بحران های احتمالی با ریزش پایگاه اجتماعی مواجه نمی شود؟

واقعیت این است که دولت پزشکیان از درک و حل مشکلات کشور ناتوان است و این موضوع را به خوبی می توان مشاهده کرد. تنها کاری که این روزها پزشکیان انجام می دهد بیان مشکلات است که مردم بگویند او رییس جمهور خوبی است. این در حالی است که وظیفه پزشکیان حل مشکلات کشور است و نه بیان آن ها. واقعیت این است که مشکلات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در طول دهه های گذشته روی هم انباشته شده و به همین دلیل حل کردن آن کار یک روز و یک هفته و یک ماه نیست.

از سوی دیگر اراده ای نیز برای حل ریشه ای مشکلات وجود ندارد و هر کسی که به مقامی می رسد تنها به دنبال منافع فردی خود است. مدیرانی که تاکنون در جامعه فعالیت کرده اند هیچ چیز به جامعه اضافه نکرده اند. مشکلات ما نیز به دلیل سیاست هایی است که در چهار دهه گذشته به اشتباه در زمینه های مختلف اعمال شده است. اگر از همین امروز دولت جلوی تورم را بگیرد و اقلامی را که باید گران کند نکند تا تورم افزایش پیدا نکند و فشار بیشتری به مردم وارد نشود می توان نسبت به آینده امیدوار بود. این در حالی است که دولت چنین رویکردی را در دستور کار قرار نداده است. تحمل مردم اندازه دارد و به رغم اینکه باید عنوان کرد مردم ما شریف هستند، اما در شرایطی که مشکلات حل نشود شرایط اجتماعی در آینده پیچیده تر از گذشته خواهد شد.

مردم مشکلات و شرایط کشور و چالش ها را درک می کنند و شرایط به شکلی نیست که مسئولان گمان می کنند هر کاری می کنند مردم متوجه نمی شوند. فضای مجازی برای کشور خطرناک نیست و بلکه آن چیزی که خطرناک است همین تندروها هستند. امروز برخی مدیران به بهانه های مختلف عنوان می کنند که کاری از آن ها برنمی آید. این در حالی است که اگر از دست شما کاری برنمی آید کناره گیری کنید تا مدیری روی کار بیاید که بتواند برای 10 سال آینده کشور برنامه ریزی کند. تا امروز هر مسئولی که روی کارآمده همواره به دنبال روزمرگی بوده و برای آینده برنامه ریزی نکرده است. به همین دلیل نیز امکانات کشور در حال از بین رفتن است.