فرارو تعیین چارچوب ها و انتقال پیام از طریق رسانه ها، یک شیوه شناخته شده و مرسوم در دیپلماسی ست. مرور اظهارات اخیر وزیر امور خارجه، دو تن از معاونان او و همچین سخنگوی این دستگاه نشان می دهد که فارغ از تبادل پیام های باواسطه یا بی واسطه، آن ها در حال استفاده از این روش هستند. روشی بدون هزینه اما موثر که می تواند در مواقع لازم مورد بهره برداری قرار بگیرد.

به گزارش فرارو، مسعود پزشکیان امروز به سازمان انرژی اتمی رفت و خبر داد که برنامه ایران تعطیل نخواهد شد و تاسیسات هسته ای بار دیگر ساخته خواهد شد. اخیراً مجید تخت روانچی سفری به عمان داشت و در مسقط یک کنفرانس مطبوعاتی با رسانه های عمانی برگزار کرد. سعید خطیب زاده، معاون وزیر و رییس مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه به مینسک رفت و اظهاراتی در مصاحبه با تلویزیون این کشور داشت. اسماعیل بقایی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی در نشست هفته گذشته در پاسخ به فرارو بار دیگر تکرار کرد که دیپلماسی تعطیلی پذیر نیست و در نهایت، روز گذشته مصاحبه ای کوتاه از سیدعباس عراقچی با الجزیره منتشر شد. علی لاریجانی نیز روز 7 آبان دیداری با اصحاب علوم انسانی داشت و در این مورد صحبت کرد.

می توانیم این جمله را محور قرار بدهیم که جمهوری اسلامی ایران با توجه به اخباری که از گوشه و کنار می شنویم، در حال تعریف چارچوب مذاکراتی خود است که بر اساس فرمول برجام بنا شده و در دوران مذاکرات مسقط هم مطرح می شد. فارغ از این که فرمول توافق سال 2015 پاسخگو است یا نه، این محورها از صحبت های هر کدام از این مقامات باید مورد توجه قرار بگیرد.

پزشکیان در جریان اظهارات امروز خود در بازدید از سازمان انرژی اتمی بر این موضوع تاکید کرد که برنامه هسته ای ایران کاملاً صلح آمیز است و تأسیسات هسته ای با قدرت بیشتری بازسازی خواهند شد.

لاریجانی در دیدار 7 آبان خود با اصحاب علوم انسانی گفت: همان هایی که تایید کردند غنی سازی داشته باشیم الان می گویند نداشته باشید؛ پس اینها فرصت طلب هستند. این خواسته هایشان هم ته ندارد؛ بعد از غنی سازی می گویند، برد موشک تان هم کم کنید و در منطقه همان کاری را انجام دهید که ما می گوییم. معتقدم یک مقاومت ملی در برابر این خواسته ها نیاز است و باید سر این حرف خود ایران و ایرانیان بایستند. ما نمی گوییم مذاکره نمی کنیم، رهبری همیشه گفته است علم مذاکره را داشته باشید، اما مذاکره باید واقعی باشد، نه اینکه از قبل بگویند آخرش این باید شود.

عراقچی در گفتگویش با الجزیره، به این موارد اشاره کرد: آماده مذاکره برای رفع نگرانی ها درباره برنامه هسته ای مان هستیم و از صلح آمیز بودن آن اطمینان داریم. امکان دستیابی به یک توافق عادلانه وجود دارد، اما واشنگتن شروط غیرقابل قبولی را مطرح کرده است.درباره برنامه موشکی مان مذاکره نخواهیم کرد و هیچ فرد عاقلی نمی تواند خلع سلاح آن را بپذیرد. نمی توانیم غنی سازی اورانیوم را متوقف کنیم و آنچه با جنگ به دست نیامده، نمی تواند با سیاست داده شود. تمایلی به مذاکرات مستقیم با واشنگتن نداریم و می توانیم از طریق مذاکرات غیرمستقیم به توافق برسیم.

تخت روانچی در عمان اظهاراتی درباره این چارچوب داشت: دولت آمریکا آمادگی برای مذاکره بر اساس اصل برابری نشان نمی دهد که این مساله ایران را وادار می کند که هیچ توجیهی را برای ادامه مذاکرات در سایه شرایط کنونی نبیند و ما بر لزوم این امر تاکید کردیم که باید مذاکره سازنده باشد و نتایج آن از قبل تعیین نشده باشد؛ بلکه نتایج در گرو روند مذاکرات و روحیه همکاری میان طرف ها باشد.

بقایی نیز هفته گذشته در نشست سخنگویی، در پاسخ به این سوال که با تمام این تحولات که پشت سر گذاشته شد، بسته شدن پرونده مذاکره با آمریکا به صورت رسمی اعلام نمی شود، گفت: دیپلماسی یک روند پیوسته و مستمر است و نمی توان آن را در یک نقطه متوقف کرد. معیار ما در استفاده از ابزارها و انتخاب شیوه تعامل، صرفاً منافع ملی ایران است. بنابراین هر زمان که اقتضا کند و احساس کنیم که ادامه روند یا آغاز مجدد آن به منافع ملی ایران خدمت می کند، قطعاً این اقدام انجام خواهد شد.

میانگین صحبت های یک هفته اخیر مقامات سیاسی عالی و ارشد کشور این است که خطوط قرمز ایران تغییری نکرده و در موضوع توان موشکی و مسائل منطقه ای وارد گفتگو نخواهد شد. تاسیسات هسته ای ساخته می شود و غنی سازی از سر گرفته خواهد شد. در صورتی که طرف مقابل خواستار مذاکره است، از موضع برابر وارد شود.

پلن های جایگزین هم در این پیام ها دیده می شود که باید آن ها را در کنار دیگر وقایع و اظهارنظرها قرار داد. در حال حاضر موضوع دیپلماسی استانی و تلاش برای تقویت روابط اقتصادی به کشورهای همسایه، بازسازی روابط منطقه ای و تقویت توان نظامی از طریق روابط با چین و روسیه در دستور کار به نظر می رسد. گاهی این روابط به صورت شکلی و با توجه به اظهارنظرهای جریان سیاسی، مورد نقد قرار می گیرد. اما این فضا اندکی تعدیل و کنترل شده است.

اگر مخاطب اظهارات سعید خطیب زاده در گفتگو با شبکه بلاروسی را هم مقامات آمریکایی در نظر بگیریم، میان سطور صحبت های او نیز مسیر جایگزین ایران تا حدی مشخص بود: آنها دیگر به هیچ ارزش اخلاقی، سیاسی یا بین المللی پایبند نیستند. برای ما، برای بلاروس، برای چین و روسیه و دیگر کشور های مستقل جهان، این به معنای آن است که نباید اجازه دهیم آینده مان به بازی گرفته شود. ما نمی توانیم اجازه دهیم آنها با سرنوشت ملت هایمان قمار کنند. راهی جز مقاومت و ایستادگی نداریم. متجاوزان تصور می کنند می توانند جهان جنوب را وادار به تسلیم کنند، اما اشتباه می کنند.

او همچنین با تاکید بر اینکه رویکرد آنها راهبردی برای بازنویسی نظم جهانی است، افزود: نمی توانیم در برابر چنین سیاست هایی به صورت انفرادی و مقطعی و یا تاکتیکی واکنش نشان دهیم. باید با هم متحد شویم و راهبردی مشترک اتخاذ کنیم. تنها در آن صورت می توانیم در برابر رقیب پیروز شویم.