واردات گوشت قرمز در ایران سابقه ای چنددهه ای دارد، اما واردات به مثابه ابزار تنظیم بازار از اواخر دهه 90 به شکل محسوس تر وارد صفحه اول اقتصاد شد و در سال 1403 با ثبت 229 هزار تن به رکورد تاریخی رسید.

به گزارش ایسنا، یک سال بعد، جدل میان باقی ماندن ارز ترجیحی و اتصال قیمت وارداتی به نرخ مرکز مبادله به نقطه جوش رسید؛ جدلی که مستقیماً روی برچسب های قیمت در فروشگاه های زنجیره ای و میادین اثر گذاشت. هم زمان، ویدئویی در شبکه های اجتماعی از جمع آوری گوشت وارداتی از قفسه ها دست به دست شد، اما گزارش میدانی از استمرار (ولو محدود) عرضه خبر داد.

در مهر و آبان 1404 نزاع سیاستی بر سر بقای ارز ترجیحی برای واردات گوشت بالا گرفت. از یک سو، سازمان برنامه و بودجه حذف ارز ترجیحی را اعلام کرد و وزارت جهاد کشاورزی نسبت به تبعات قیمتی هشدار داد؛ از سوی دیگر، مقامات همان وزارتخانه چند روز بعد تأکید کردند که حذف ارز ترجیحی منتفی است و گوشت در فهرست کالاهای اساسی باقی می ماند.

تناقض روایی سیاست البته یک پیام عملی واحد برای بازار داشت و آن قیمت گذاری وارداتی بر مبنای نرخ مرکز مبادله بود. انجمن واردکنندگان فرآورده های خام دامی سقف قیمت فروش گوشت منجمد وارداتی را بر اساس نرخ ارز مرکز مبادله ابلاغ کرد و دامنه قیمت خرده فروشی برای هر کیلو را حدوداً 310 تا 610 هزار تومان اعلام کرد.

هدف سیاست گذار از جهش واردات در 1403، شکستن کف قیمت در مصرف بود؛ اما داده های همان دوره نشان می دهد که رکوردشکنی کمی الزاماً به افت پایدار قیمت منجر نشد و دلایل این ماجرا هزینه ارزی بالا، حاشیه های توزیع و سود بازرگانی و جانشینی محدود بین گوشت منجمد وارداتی و سبد مصرفی بخشی از خانوارها بود.

وقتی پایه ارزی به مرکز مبادله گره بخورد و هزینه های زنجیره نیز سنگین بماند، قدرت ارزان سازی واردات محدود می شود حتی اگر حجم بالا باشد.

در روزهایی که قیمت ها دوباره خبرساز شد، ویدئویی در شبکه های اجتماعی منتشر شد که مدعی شده بودند فروشگاه ها گوشت های وارداتی را از قفسه ها جمع می کنند. برای راستی آزمایی به چند فروشگاه سر زد که در فروشگاه ها همچنان این کالا عرضه می شود و توزیع آن متوقف نشده است و تنها تفاوت آن با شرایط گذشته این است که توزیع این کالا به دلیل افزایش قیمت و نداشتن بازار مناسب هدفمندتر شده و فروشگاه ها دیگر کمتر سفارش می دهند تا محصولات کهنه و بدون مشتری در یخچال ها باقی نماند.

مسعود رسولی - دبیر انجمن تولید و بسته بندی گوشت ایران - درباره کلیپ منتشر شده مبنی بر جمع آوری گوشت های وارداتی از یخچال های فروشگاه ها اظهار کرد: متأسفانه گوشت از سفره بسیاری از مردم حذف شده و میزان خرید به شدت کاهش یافته است و هرچند فیلمی که اخیراً از جمع آوری گوشت در یکی از فروشگاه ها منتشر شده بازتاب زیادی داشت، اما به نظر می رسد علت آن مسئله ای غیر از گرانی بوده است.

وی افزود: در حال حاضر مشکلی در واردات و توزیع گوشت وجود ندارد و تقریباً همه امور در این بخش به صورت طبیعی انجام می شود. مشکل اصلی، ضعف قدرت خرید مردم است. واقعاً مردم توان خرید ندارند. حتی گوشت تنظیم بازار که قیمت آن پایین تر از عرف بازار تعیین شده نیز با استقبال چندانی مواجه نیست، چراکه متأسفانه توان خرید مردم بسیار کاهش یافته و لازم است برای این وضعیت چاره ای اندیشیده شود.